სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში "სა­ქარ­თვე­ლოს თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს" 2013 წლის 1 მარ­ტით და­თა­რი­ღე­ბუ­ლი ღია წე­რი­ლი ვრცელ­დე­ბა, რო­მელ­შიც სა­ქარ­თვე­ლოს პატ­რი­არ­ქსა და ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილს (მა­შინ­დელ პრე­მი­ერ-მი­ნისტრს) "სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მე­ფო კა­რის" შექ­მნას სთა­ვა­ზო­ბენ. თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს გან­ცხა­დე­ბით, სა­მე­ფო კარს ბაგ­რა­ტი­ო­ნებ­თან ერ­თად ყვე­ლა გვა­რის ღირ­სე­ულ­მა წი­ნამ­ძღოლ­მა უნდა უხელ­მძღვა­ნე­ლოს, უწ­მინ­დე­სი­სა და პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრის რე­გენ­ტო­ბით.

ბოლო დროს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის აღ­დგე­ნას­თან და­კავ­ში­რე­ბით სა­უბ­რე­ბი გა­აქ­ტი­ურ­და. სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბის მომ­ხმა­რე­ბელ­თა მიერ თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს ღია წე­რი­ლის გა­ზი­ა­რე­ბაც სა­ვა­რა­უ­დოდ, ამ ფაქტს უკავ­შირ­დე­ბა. "ამ­ბე­ბი.გე" ღია წე­რილს უც­ვლე­ლად გთავ­ზობთ:

"უწ­მინ­დე­სო და უნე­ტა­რე­სო, გვა­კურ­თხეთ!

ბა­ტო­ნო ბი­ძი­ნა!

კვლავ მოგ­მარ­თავთ რწმე­ნი­თა და იმე­დით ერის სუ­ლი­ერ მა­მას და ერის ფი­ზი­კურ მხსნელს სა­ქარ­თვე­ლოს თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს, მო­ნარ­ქის­ტუ­ლი მოძ­რა­ო­ბა "სა­მე­ფო გვირ­გვი­ნის" წევრთა, ნიკო ბაგ­რა­ტი­ო­ნის სა­ხე­ლო­ბის სკო­ლა-ლი­ცე­უ­მის პე­და­გოგ­თა და მშო­ბელ­თა სა­ხე­ლით კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის კონ­ცეფ­ცი­ის აქ­ტუ­ა­ლო­ბა­ზე ამ­ჟა­მინ­დელ სა­ქარ­თვე­ლო­ში.

ჩვე­ნი პატ­რი­არ­ქის თავ­და­დე­ბუ­ლი მე­ცა­დი­ნე­ო­ბით, ჩვე­ნი მრწამ­სი­სა და ნა­ფიქ­რა­ლის, ეროვ­ნუ­ლი სუ­ლის­კვე­თე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად გა­უ­წყებთ, რომ ღვთივ­კურ­თხე­უ­ლი მე­ფის მოვ­ლი­ნე­ბის მო­ლო­დი­ნი, დის­კრე­დი­ტი­რე­ბუ­ლი პრე­ზი­დენტ-ყო­ფი­ლის ინ­სტი­ტუ­ცი­ე­ბის უარ­ყო­ფა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში მრა­ვალ მხარ­დამ­ჭერს პო­უ­ლობს.

ილია მარ­თლის საკ­რა­ლუ­რი დე­ფი­ნი­ცია: "მა­მუ­ლი, ენა, სარ­წმუ­ნო­ე­ბა", კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქის ღვთა­ებ­რი­ვი ტრი­ა­და: "ღმერ­თი, სამ­შობ­ლო, ადა­მი­ა­ნი", რწმე­ნის, ტრა­დი­ცი­ე­ბის, კულ­ტუ­რის, გა­ნათ­ლე­ბის, მეც­ნი­ე­რე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა იყო და არის დე­და­აზ­რი, ცხოვ­რე­ბის არსი ყვე­ლა ქარ­თვე­ლი­სა, თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს წევ­რე­ბის მოღ­ვა­წე­ო­ბის ქვა­კუ­თხე­დი დღი­დან მისი და­არ­სე­ბი­სა.

უწ­მინ­დე­სო და უნე­ტა­რე­სო! ბა­ტო­ნო ბი­ძი­ნა!

თქვენ კარ­გად მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, რომ სა­მე­ფო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ზე­ცი­უ­რი იერ­არ­ქი­ის ხატი იყო დე­და­მი­წა­ზე. სა­ეკ­ლე­სიო სა­მარ­თალ­ში წე­რია: "ღვთის უდი­დე­სი სა­ხი­ე­რე­ბით კაც­თათ­ვის ბო­ძე­ბუ­ლი უმაღ­ლე­სი სი­კე­თე­ნი არი­ან მღვდლო­ბა და მე­ფო­ბა, რო­მელ­თა­გან პირ­ვე­ლი იღ­ვწის ღვთი­ურ საქ­მე­თათ­ვის, ხოლო მე­ო­რე ზრუ­ნავს სა­ე­რო საქ­მე­ებ­ზე. ორი­ვე კი მომ­დი­ნა­რე­ობს ერთი და იმა­ვე წყა­როს­თვა­ლი­დან, წარ­მო­ად­გენს ადა­მი­ა­ნუ­რი ცხოვ­რე­ბის სამ­კა­ულს…"

რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ის მიერ 1801 წლი­დან გა­ნად­გურ­და რო­გორც მე­ფო­ბა, აგ­რეთ­ვე ქარ­თუ­ლი ეკ­ლე­სი­ის ავ­ტო­კე­ფა­ლია, ფაქ­ტობ­რი­ვად მო­ის­პო ორი­ვე ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა. ბაგ­რა­ტო­ვან­თა დი­ნას­ტი­ის და სა­მე­ფოს აღ­სად­გე­ნად მრა­ვა­ლი პატ­რი­ო­ტის, ბა­ტო­ნიშ­ვი­ლის, სა­სუ­ლი­ე­რო პი­რის, ერის­კა­ცის სის­ხლი დაღ­ვრი­ლა XIX ს. აჯან­ყე­ბებ­სა და შეთ­ქმუ­ლე­ბებ­ში.

1917 წ. ნო­ემ­ბერ­ში თბი­ლი­სი­სა და ქუ­თა­ი­სის თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლო­ე­ბის დე­პუ­ტა­ტე­ბის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით, ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის დის­შვილ­მა, გე­ნე­რალ­მა კოტე აფხაზ­მა (შერ­ვა­ში­ძემ), თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა მთე­ლი ქო­ნე­ბა (27 მლნ. ოქ­როს რუბ­ლი) - 8 მლდ. ფრან­კი - გა­დას­ცა ქარ­თველ ერს. ეს ის­ტო­რი­უ­ლი, უპ­რე­ცე­დენ­ტო, პატ­რი­ო­ტუ­ლი აქტი სა­ფუძ­ვლად, ეკო­ნო­მი­ურ ბა­ზი­სად და­ე­დო სა­ქარ­თვე­ლოს პირ­ველ დე­მოკ­რა­ტი­ულ რეს­პუბ­ლი­კას (1918-1921) და სა­ქარ­თვე­ლოს და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბას. სო­ცი­ალ-დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი (მენ­შე­ვი­კუ­რი) მთავ­რო­ბის უნი­ა­თო­ბის, რუ­სე­თის ბოლ­შე­ვი­კუ­რი ბან­დე­ბის შე­მო­სე­ვე­ბის, ღა­ლა­ტის, ქარ­თუ­ლი მხედ­რო­ბის ღვაწ­ლის გა­მოც­დი­ლე­ბის უარ­ყო­ფის გამო სა­ქარ­თვე­ლო­ში გა­ბა­ტონ­და საბ­ჭო­თა რე­ჟი­მი, წი­თე­ლი ტე­რო­რი და და­ი­წყო ბრძო­ლა სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ, მო­ე­წყო თა­ვა­დაზ­ნა­უ­რო­ბის, სამ­ღვდე­ლო­ე­ბის, კულ­ტუ­რის მოღ­ვა­წე­ე­ბის, ტრა­დი­ცი­ულ მი­წათ­მოქ­მედ­თა და მო­აზ­როვ­ნე პატ­რი­ოტ­თა გე­ნო­ცი­დი. საბ­ჭო­თა "გუ­ლა­გებ­ში" 250 000 ქარ­თვე­ლი იტან­ჯე­ბო­და, ქვეყ­ნის ეროვ­ნუ­ლი სხე­უ­ლი იშ­ლე­ბო­და ორი ავ­ტო­ნო­მი­უ­რი ოლ­ქი­სა და ერთი ავ­ტო­ნო­მი­უ­რი რეს­პუბ­ლი­კის შექ­მნით. სა­ქარ­თვე­ლოს ძი­რძველ მი­წა­ზე გამ­რავ­ლდნენ უცხო­ტო­მე­ლე­ბი. 1991 წ. აღორ­ძი­ნე­ბუ­ლი თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლო აგ­რძე­ლებ­და ის­ტო­რი­უ­ლი, ეროვ­ნუ­ლი იდე­ო­ლო­გი­ის ტრა­დი­ცი­ებს და, ურ­თუ­ლე­სი გა­მოწ­ვე­ვე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, იდგა სა­კუ­თარ ერ­თან, იბ­რძო­და თა­ვი­სუ­ფა­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს იდე­ა­ლე­ბი­სათ­ვის, იყო სა­მარ­თალ­მემ­კვიდ­რე კოტე აფხა­ზის, რეზო გა­ბაშ­ვი­ლის, ივა­ნე ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლის, ექ­ვთი­მე თა­ყა­იშ­ვი­ლის, ალექ­სან­დრე ან­დრო­ნი­კაშ­ვი­ლის, გი­ორ­გი მაზ­ნი­აშ­ვი­ლის, სი­მონ ბაგ­რა­ტი­ონ-მუხ­რა­ნე­ლის, გრი­გოლ რო­ბა­ქი­ძი­სა და სხვა­თა სუ­ლი­ე­რი მი­სი­ი­სა. ჩვენ მიერ ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი მრა­ვა­ლი კონ­ფე­რენ­ცია, ყრი­ლო­ბა, შეხ­ვედ­რა სა­ქარ­თვე­ლო­სა და უცხო­ეთ­ში, და­ბეჭ­დი­ლი წიგ­ნე­ბი და მო­ნოგ­რა­ფი­ე­ბი, გა­მო­ფე­ნე­ბი, სე­მი­ნა­რე­ბი ემ­სა­ხუ­რე­ბოდ­ნენ მთა­ვარ თე­მას - კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის უპი­რა­ტე­სო­ბას, პო­ლი­ტი­კუ­რი სის­ტე­მის შეც­ვლის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას, ახალ­გაზ­რდე­ბის აღ­ზრდას, სწო­რედ ამი­ტომ, უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის ლოც­ვა-კურ­თხე­ვი­თა და პატ­რო­ნა­ჟით, და­არ­სდა ნიკო ბაგ­რა­ტი­ო­ნის სა­ხე­ლო­ბის სკო­ლა-ლი­ცე­უ­მი, მზად­დე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ფე­რენ­ცია "XXI სა­უ­კუ­ნე და მო­ნარ­ქის­ტუ­ლი იდეა", გა­მოქ­ვეყ­ნდა სო­ლი­დუ­რი (600-გვერ­დი­ა­ნი) ნაშ­რო­მი "სა­ქარ­თვე­ლოს თა­ვა­დაზ­ნა­უ­რო­ბა", რო­მე­ლიც მი­ე­ძღვნა პატ­რი­არ­ქს და მო­ნარ­ქის­ტუ­ლი იდე­ო­ლო­გი­ის აპო­ლო­გი­ას შე­ი­ცავს. ამ წიგ­ნის ბოლო გვერ­დზე ჩვენ, მუ­ქა­რის მი­უ­ხე­და­ვად, მტკი­ცე პრო­ტესტს ვუ­ცხა­დებთ მ. სა­ა­კაშ­ვი­ლის ან­ტი­ე­როვ­ნულ რე­ჟიმს და მო­ვი­თხოვთ მის გა­დად­გო­მას (2009-2010 წწ.).

ჩვე­ნი იდე­ო­ლო­გია ეყ­რდნო­ბა უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის ბრძნულ რჩე­ვებს. "მეფე მე­ფობს და არ მარ­თავს…" (2007 წ.), - ბრძა­ნა ერის სუ­ლი­ერ­მა მა­მამ და ურ­ჩია სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ეფიქ­რა კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის დამ­კვიდ­რე­ბა­ზე, ბაგ­რა­ტო­ვან­თა აღ­ზე­ვე­ბა­ზე დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლად არ­ჩე­ულ პარ­ლა­მენ­ტთან ერ­თად. პატ­რი­არ­ქის რჩე­ვა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ნა­წი­ლის, მორ­წმუ­ნე მრევ­ლის, მსოფ­ლმხედ­ვე­ლო­ბა და სა­ხელ­მწი­ფო სის­ტე­მის შეც­ვლის იდეა მრა­ვა­ლი ქარ­თვე­ლი, რუსი, ბერ­ძე­ნი მა­მე­ბის წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლე­ბას ეყ­რდნო­ბა. მეფე ზნე­ო­ბის, ღირ­სე­ბის, მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის, კულ­ტუ­რის, გა­ნათ­ლე­ბის, ეროვ­ნუ­ლო­ბის, სტა­ბი­ლუ­რო­ბის სა­ვი­ზი­ტო ბა­რა­თია მრა­ვალ ქვე­ყა­ნა­ში (48 ქვე­ყა­ნა: ბრი­ტა­ნე­თი, ეს­პა­ნე­თი, ია­პო­ნია, ბელ­გია…). ქარ­თუ­ლი მო­ნარ­ქიზ­მის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ნი მდგო­მა­რე­ობს მარ­თლმა­დი­დებ­ლო­ბის, ეროვ­ნუ­ლი იდე­ის, პატ­რი­ო­ტუ­ლი სუ­ლის­კვე­თე­ბის, თვითმყო­ფა­დო­ბის შერ­წყმა­ში ერ­თი­ა­ნი სა­ხელ­მწი­ფოს გა­საძ­ლი­ე­რებ­ლად. შემ­თხვე­ვი­თი რო­დია, რომ ევ­რო­პა­ში უძ­ვე­ლეს­მა დი­ნას­ტი­ამ შვა ამ­დე­ნი მეფე-მხე­დარ­თმთა­ვა­რი, წმინ­და­ნი, მეც­ნი­ე­რი, პო­ე­ტი…, რომ­ლე­ბიც თავ­და­დე­ბუ­ლად ეწი­რე­ბოდ­ნენ მტერს და ქვე­ყა­ნას იცავ­დნენ. ის­ტო­რი­უ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, მი­ზან­შე­წო­ნი­ლად მიგ­ვაჩ­ნია ამ ეტაპ­ზე "სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მე­ფო კა­რის" შექ­მნა, რო­მელ­საც ბაგ­რა­ტი­ო­ნებ­თან ერ­თად ყვე­ლა გვა­რის ღირ­სე­უ­ლი წი­ნამ­ძღო­ლი უხელ­მძღვა­ნე­ლებს უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის და პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრის რე­გენ­ტო­ბით. თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლო სა­პატ­რი­არ­ქოს­თან ერ­თად გა­უ­წევს რე­კო­მენ­და­ცი­ას რამ­დე­ნი­მე სა­სუ­ლი­ე­რო პირ­სა და უძ­ვე­ლე­სი გვა­რე­ბის წი­ნამ­ძღო­ლებს(ბაგ­რა­ტი­ო­ნებს, თვად-აზ­ნა­უ­რებს).

"სა­მე­ფო კა­რის" შექ­მნით, რო­მელ­საც სა­თა­ვე­ში ჩა­უდ­გე­ბი­ან კა­თო­ლი­კოს- პატ­რი­არ­ქი და პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი, ძა­ლი­ან სწრა­ფად შე­იც­ვლე­ბა ზნე­ობ­რივ-მო­რა­ლუ­რი გან­წყო­ბა, ჩაქ­რე­ბა შუღ­ლი და ბრძო­ლა, გამ­ყარ­დე­ბა ტრა­დი­ცი­ულ ფა­სე­უ­ლო­ბა­თა რკა­ლი, ხალ­ხს მი­ე­ცე­მა იმე­დი და ოც­ნე­ბის ას­რუ­ლე­ბის რე­ა­ლუ­რი შან­სი.

ჩვენ, თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს წევ­რებს, გვსურს მხო­ლოდ ხალ­ხის სამ­სა­ხურ­ში ჩად­გო­მით ის­ტო­რი­უ­ლი მი­სი­ის შეს­რუ­ლე­ბა - მრა­ვალ­სა­უ­კუ­ნო­ვა­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბის დამ­კვიდ­რე­ბა ზნე­და­ცე­მულ ერში.

სწრა­ფი და რე­ა­ლის­ტუ­რი პროგ­რა­მის შეს­რუ­ლე­ბა მო­ხერ­ხდე­ბა იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ აღ­დგე­ბა ის­ტო­რი­უ­ლი სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბა და ადე­იშ­ვი­ლე­ბის, ბეჟუ­აშ­ვი­ლე­ბი­სა და მა­ვან­თა მიერ მი­ტა­ცე­ბუ­ლი "ოფი­ცერ­თა სახ­ლი", სა­ი­და­ნაც 1923 წ. და­სახ­ვრე­ტად გა­იყ­ვა­ნეს გე­ნე­რა­ლი კოტე აფხა­ზი და 15 მა­მუ­ლიშ­ვი­ლი, გიმ­ნა­ზი­ე­ბის შე­ნო­ბე­ბი და ა. შ. გა­და­ე­ცეს, და­უბ­რუნ­დეს კა­ნო­ნი­ერ პატ­რონს - ხალ­ხს.

ვი­მე­დოვ­ნებთ, რომ ორი რე­გენ­ტი: პატ­რი­არ­ქი და პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი, გუ­ლან­თე­ბულ მა­მუ­ლიშ­ვი­ლებ­თან ერ­თად, გა­აძ­ლი­ე­რე­ბენ ქარ­თუ­ლი მო­ნარ­ქიზ­მის იდე­ო­ლო­გი­ას, სა­ქარ­თვე­ლოს და­უბ­რუ­ნე­ბენ კავ­კა­სი­ის ღერ­ძის ფუნ­ქცი­ას.

ქარ­თუ­ლი მო­ნარ­ქიზ­მის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ნია - რწმე­ნის სიმ­ტკი­ცე, ეროვ­ნუ­ლი და სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი კონ­ცეფ­ცი­ის შე­დუ­ღა­ბე­ბა მარ­თლმა­დი­დებ­ლო­ბას­თან. ამი­ტომ ამ­კვიდ­რებ­და გრი­გოლ ხანძთე­ლი სა­ხელ­მწი­ფო სტრა­ტე­გი­ას: "ქარ­თლად ფრი­ა­დი ქვე­ყა­ნა აღი­რი­ცხე­ბის, რო­მელ­სა­ცა შინა ქარ­თუ­ლი­თა ენი­თა ჟამი შე­ი­წირ­ვის და ლოც­ვაი ყო­ვე­ლი აღეს­რუ­ლე­ბის…"

ქარ­თუ­ლი ეკ­ლე­სია აერ­თი­ა­ნებ­და ყვე­ლა მარ­თლმა­დი­დე­ბელს, მათ შო­რის ჩრდი­ლო კავ­კა­სი­ე­ლებს.

ბაგ­რა­ტი­ო­ნე­ბის მე­ფო­ბამ გა­ნა­დი­და, ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბა, და­ამ­კვიდ­რა სა­ქარ­თვე­ლო, გა­მო­ავ­ლი­ნა ქარ­თუ­ლი ეთ­ნო­სის სა­უ­კე­თე­სო თვი­სე­ბე­ბი, ბიძ­გი მის­ცა კულ­ტუ­რულ-მეც­ნი­ე­რუ­ლი სა­გან­ძუ­რის შექ­მნას. ჩვე­ნი ქვეყ­ნის მრა­ვალ­სა­უ­კუ­ნო­ვან­მა ის­ტო­რი­ამ ცხად­ყო, რომ ერის გე­ნე­ზი­სი გა­დი­ო­და არა რე­ვო­ლუ­ცი­ებ­სა და პარ­ტი­ულ იდე­ო­ლო­გი­ებ­ზე, არა­მედ მარ­თლმა­დი­დებ­ლურ ეკ­ლე­სი­ა­ზე, რწმე­ნა­ზე, მე­ფო­ბა­ზე. ქრის­ტი­ა­ნი მეფე იყო ხატი ზე­ცი­უ­რი მე­ფი­სა. სა­მე­ფო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ღვთივ­დად­გე­ნი­ლია და ღვთივ­კურ­თხე­უ­ლი. მე­ფო­ბა, რო­გორც ზნე­ობ­რი­ვი მი­სია, გუ­ლის­ხმობს მა­რა­დი­ულ ფიქ­რსა და ქმე­დე­ბას, ზნე­ობ­რი­ვი სა­წყი­სე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას, თვითმყო­ფა­დო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას, სტა­ბი­ლუ­რო­ბას.

ბა­ტო­ნო ბი­ძი­ნა!

უწ­მინ­დეს­თან და უნე­ტა­რეს­თან, ჩვენს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქთან, ჩვე­ნი სა­ერ­თო აზ­რის შე­ჯე­რე­ბის (კონ­ფე­რენ­ცი­ე­ბი, პუბ­ლი­კა­ცი­ე­ბი, სე­მი­ნა­რე­ბი…) შე­დე­გად, ამ­ჟა­მინ­დე­ლი ურ­თუ­ლე­სი სი­ტუ­ა­ცი­ის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი ვართ გან­ვა­ცხა­დოთ:

ჩვენ ვგმობთ საპ­რე­ზი­დენ­ტო ინ­სტი­ტუ­ცი­ებს და ვთა­ვა­ზობთ "ქარ­თულ ოც­ნე­ბას" (რო­მელ­საც მხარს ვუ­ჭერ­დით არ­ჩევ­ნებ­ში) რე­ფე­რენ­დუ­მის ჩა­ტა­რე­ბას სის­ტე­მის შეც­ვლის თა­ო­ბა­ზე, რომ­ლის სა­ბო­ლოო სახე იქ­ნე­ბა კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქია - გე­ნე­ტი­კუ­რი კო­დის, ზნე­ო­ბის, ტრა­დი­ცი­ის მა­ტა­რე­ბე­ლი. მო­ნარ­ქი იყუ­რე­ბა სა­უ­კუ­ნე­თა მიღ­მა თა­ვი­სი მემ­კვიდ­რის სა­ხით და აგ­რძე­ლებს წი­ნაპ­რე­ბის და­ნა­ტო­ვარს. ის არ ფიქ­რობს წა­მი­ერ­ზე, 4-6-წლი­ან კამ­პა­ნი­ა­ზე და პი­რა­დულ ინ­ტე­რე­სებ­ზე, გამ­დიდ­რე­ბა­ზე, არა­მედ მო­მა­ვალ­ზე, ქვეყ­ნის სტა­ბი­ლურ გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე, ეროვ­ნულ სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბა­ზე…

სა­ქარ­თვე­ლო­ში აღ­ზე­ვე­ბა ბაგ­რა­ტი­ონ­თა დი­ნას­ტი­ი­სა, რო­მე­ლიც, ვა­ხუშ­ტი ბაგ­რა­ტი­ო­ნის დე­ფი­ნი­ცი­ით, გა­მორ­ჩე­უ­ლი იყო "მხნე­ო­ბით, სიბ­რძნე-ქვე­ლო­ბით, ქვეყ­ნი­სათ­ვის თავ­და­დე­ბუ­ლო­ბით", სა­სი­კე­თოდ და­ე­ტყო­ბო­და ქვე­ყა­ნას, სა­ქარ­თვე­ლოს ყვე­ლა მო­ქა­ლა­ქეს. მი­ტა­ცე­ბუ­ლი მუხ­რა­ნი უნდა და­უბ­რუნ­დეს ქარ­თლს, მე­ფეს.

მო­ნარ­ქი იქ­ნე­ბა ხალ­ხის ნე­ბის ეთ­ნოფ­სი­ქო­ლო­გი­ის, ზნე­ო­ბის, მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის გან­სა­ხი­ე­რე­ბა. ის იქ­ნე­ბა გა­რან­ტი დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ინ­სტი­ტუ­ცი­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბი­სა, ქვეყ­ნის გამ­თლი­ა­ნე­ბი­სა.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ მომ­ხდა­რა სა­მე­ფო დი­ნას­ტი­ის მოს­პო­ბა-გა­ნად­გუ­რე­ბა ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის ნე­ბით. უახ­ლე­სი ის­ტო­რი­ის 20-წლი­ა­ნი ტრა­გი­კუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის ანა­ლი­ზის, სა­ა­კაშ­ვი­ლი­სა და მისი მთავ­რო­ბის რე­ჟი­მის მან­კი­ე­რი სწრაფ­ვის აღ­მო­სავ­ლუ­რი ავ­ტო­რი­ტა­რიზ­მის დამ­კვიდ­რე­ბის ჟამს, რო­დე­საც გეგ­მი­უ­რად გა­ნად­გურ­და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბა და მრეწ­ვე­ლო­ბა, მეც­ნი­ე­რე­ბა და კულ­ტუ­რა, როცა მო­სახ­ლე­ო­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა ცხოვ­რობს სი­ღა­რი­ბის ზღვარს ქვე­მოთ, ჩვენ ვხე­დავთ ხსნას მხო­ლოდ კონ­სტი­ტუ­ცი­ურ მო­ნარ­ქი­ა­ში. ამ­ჟა­მინ­დელ "გლო­ბა­ლის­ტურ" მსოფ­ლი­ო­ში, ნა­ტოს 8 ქვე­ყა­ნა­ში (26 ქვეყ­ნი­დან), ევ­რო­კავ­ში­რის 7 ქვე­ყა­ნა­ში (27 ქვეყ­ნი­დან) კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­აა. სა­ქარ­თვე­ლო იქ­ნე­ბა პირ­ვე­ლი მარ­თლმა­დი­დებ­ლუ­რი ქვე­ყა­ნა, ყო­ფი­ლი საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის სივ­რცე­ში, რო­მე­ლიც დი­ნას­ტი­ას აღად­გენს კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის სა­ხით. მო­მა­ვა­ლი მეფე, პარ­ლა­მენ­ტთან ერ­თად, გა­ა­ერ­თი­ა­ნებს სა­ქარ­თვე­ლოს, და­იბ­რუ­ნებს და­კარ­გულ პრო­ვინ­ცი­ებს, გა­აძ­ლი­ე­რებს ქვე­ყა­ნას, ყვე­ლა მო­ქა­ლა­ქეს, ეთ­ნი­კურ აფხა­ზებს, ოსებს, ბერ­ძნებს, სომ­ხებს, აზერ­ბა­ი­ჯა­ნე­ლებს, ჩრდი­ლო კავ­კა­სი­ე­ლებს. სა­ქარ­თვე­ლო და­იბ­რუ­ნებს კავ­კა­სი­ის ღერ­ძის ფუნ­ქცი­ას "ნი­კოპ­სი­ი­დან და­რუ­ბან­დამ­დე".

ჩვენ, თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს, მო­ნარ­ქის­ტულ მოძ­რა­ო­ბა "სა­მე­ფო გვირ­გვი­ნის" წევ­რებს, გარ­კვე­უ­ლი კონ­ცეფ­ცია და სა­მოქ­მე­დო პროგ­რა­მა გვაქვს ხალ­ხუ­რი დიპ­ლო­მა­ტი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბით. მიგ­ვაჩ­ნია, რომ აუ­ცი­ლე­ბე­ლია:

1. სა­ხელ­მწი­ფო ენის სტა­ტუ­სის ამაღ­ლე­ბა, სა­ხელ­მწი­ფო ენის სტრუქ­ტუ­რებ­ში ჩარ­თვა ყვე­ლა ერი­სა, ქარ­თუ­ლი ენის აღორ­ძი­ნე­ბა. დ. გუ­ლი­ას ბოლო ნაშ­რო­მის მი­ხედ­ვით, რო­მელ­შიც ამ­ტკი­ცებს, რომ ქარ­თვე­ლია და ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის პირ­მ­შოა, პრო­პა­გან­და აფხა­ზეთ­ში შერ­ვა­ში­ძე­ე­ბის, ემუხ­ვა­რე­ბის, მარ­შა­ნი­ე­ბის… თავ­და­დე­ბი­სა, ერ­თი­ა­ნი ის­ტო­რი­ი­სა და კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბის რთულ გზა­ზე.

2. ნიკო ბაგ­რა­ტი­ო­ნის სა­ხე­ლო­ბის თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა სკო­ლა-ლი­ცე­უ­მის ბა­ზა­ზე უმაღ­ლე­სი რან­გის სას­წავ­ლებ­ლის შექ­მნა, რო­მე­ლიც უფა­სოდ მო­ამ­ზა­დებს აფხაზ­თა ის­ტო­რი­უ­ლი გვა­რე­ბის (შერ­ვა­ში­ძე­ე­ბი, მარ­შა­ნი­ე­ბი, ჩხო­ტუ­ე­ბი, ინალ-იფე­ბი…) შვი­ლებს. თბი­ლის­ში სკო­ლას­თან და­არ­სე­ბულ პან­სი­ო­ნატ­ში უფა­სოდ ვას­წავ­ლით 10-10 ბავ­შვს ჩრდი­ლო კავ­კა­სი­ე­ლე­ბის ყვე­ლა ტო­მი­დან… სა­ქარ­თვე­ლო, თბი­ლი­სი იყო გა­ნათ­ლე­ბი­სა და კულ­ტუ­რის ცენ­ტრი. ყვე­ლა უმაღ­ლეს სას­წავ­ლე­ბელ­ში მი­ე­ცეს აფხა­ზებს, ოსებს, ინ­გი­ლო­ებს, ლა­ზებს, ჩეჩ­ნებს, ადი­ღე­ვე­ლებს და სხვებს უფა­სო, ლი­მი­ტი­რე­ბუ­ლი ად­გი­ლე­ბი.

3. აღ­დგეს არნ. ჩი­ქო­ბა­ვას მიერ და­არ­სე­ბუ­ლი კავ­კა­სი­ო­ლო­გი­უ­რი გან­ყო­ფი­ლე­ბა თსუ-ში.

4. შე­იქ­მნას გვარ­თა მუ­ზე­უ­მი (ერ­თა­დერ­თი მსოფ­ლი­ო­ში), რო­მე­ლიც ასა­ხავს სა­ქარ­თვე­ლო­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი 25 000 გვა­რის ეტი­მო­ლო­გი­ას, ის­ტო­რი­ას, გა­მო­ჩე­ნი­ლი მოღ­ვა­წე­ე­ბის ბი­ოგ­რა­ფი­ებს და რო­მე­ლიც გა­და­იქ­ცე­ვა ქვეყ­ნის ეროვ­ნულ ცენ­ტრად.

5. გი­ორ­გი შერ­ვა­ში­ძის პრე­მი­ის მი­ნი­ჭე­ბა ხე­ლოვ­ნე­ბის ყვე­ლა დარ­გში (უნდა ამაღ­ლდეს სა­ხელ­მწი­ფო დო­ნე­ზე).

6. მუდ­მი­ვი სე­მი­ნა­რე­ბის, ფეს­ტი­ვა­ლე­ბის, კონ­ცერ­ტე­ბის ჩა­ტა­რე­ბა სა­ერ­თო სა­თა­უ­რით: "კავ­კა­სია - ჩვე­ნი სა­ერ­თო სახ­ლია," "კავ­კა­სი­უ­რი რა­სის" გე­ნე­ზი­სი;

7. აფხა­ზე­ბის, ოსე­ბის, სომ­ხე­ბის, ბერ­ძნე­ბის, აი­სო­რე­ბის… ჩარ­თვა სა­ერ­თო ქარ­თუ­ლი, სა­ხელ­მწი­ფო კულ­ტუ­რულ-სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო პროგ­რა­მებ­ში, თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს ეგი­დით "ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რი­სა და ენის შემ­სწავ­ლე­ლი კურ­სე­ბის" და­არ­სე­ბა "გვარ­თა მუ­ზე­უმ­ში".

8. სა­ზა­ფხუ­ლო ბა­ნა­კე­ბის შექ­მნა ქარ­თუ­ლი ხუ­როთ­მო­ძღვრე­ბის ძეგ­ლე­ბის ბა­ზა­ზე (და­ვით-გა­რე­ჯი, გო­ნიო, გე­ლა­თი, ბიჭ­ვინ­თა, მცხე­თა…), დი­ას­პო­რე­ბის ჩარ­თვა "გვარ­თა მუ­ზე­უ­მის" და­არ­სე­ბა­ში;

9. აფხა­ზე­ბი­სა და ოსე­ბის, ბერ­ძნე­ბი­სა და რუ­სე­ბის მო­ნათ­ვლა სა­პატ­რი­არ­ქო­ში.

10. ფეს­ტი­ვა­ლის ჩა­ტა­რე­ბა: "მე ვარ სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე."

11. პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის კურ­თხე­ვა "სა­მე­ბა­ში" ექი­მე­ბის, პე­და­გო­გე­ბის, ხე­ლოვ­ნე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის, მეც­ნი­ე­რე­ბის, სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის მუ­შა­კე­ბის, მრეწ­ვე­ლე­ბის, სხვა­დას­ხვა ეროვ­ნე­ბის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის, რომ­ლე­ბიც ქარ­თუ­ლი ეკ­ლე­სი­ის წი­აღ­ში გა­ერ­თი­ან­დე­ბი­ან.

12. კა­ზი­ნო­ე­ბის, სა­მო­რი­ნე­ე­ბის, აზარ­ტუ­ლი თა­მა­შე­ბის აკ­რძალ­ვა სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე.

13. კოტე აფხა­ზი­სა და 15 დახ­ვრე­ტი­ლი გმი­რის უკ­ვდავ­სა­ყო­ფად ვა­კის პარ­კის მი­და­მო­ებ­ში ეკ­ლე­სი­ი­სა და ძეგლის აგე­ბა (პრო­ექ­ტის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში მე­რი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი ხელს გვიშ­ლიდ­ნენ).

14. მომ­ზად­დეს ქარ­თლის გული - მუხ­რა­ნი - "სა­მე­ფო რე­ზი­დენ­ცი­ად" , შე­იქ­მნას მუხ­რან-ბა­ტო­ნე­ბის სა­სახ­ლე­ე­ბის ბა­ზა­ზე კავ­კა­სი­უ­რი აგ­რო­ნო­მი­ულ-ვე­ტე­რი­ნა­რუ­ლი სას­წავ­ლე­ბე­ლი, რო­მე­ლიც მთელ კავ­კა­სი­ას გა­უზ­რდის მა­ღა­ლი რან­გის სპე­ცი­ა­ლის­ტებს.

15. ამ იდე­ე­ბის ხორ­ცშეს­ხმა­ში ჩვენ დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი, და­ბალპ­რო­ცენ­ტი­ა­ნი კრე­დი­ტი, რო­მე­ლიც ისევ სა­ქარ­თვე­ლოს და­უბ­რუნ­დე­ბა.

16. სა­ხელ­მწი­ფო, ეროვ­ნუ­ლი ნაკ­რძა­ლე­ბის, ტყე­ე­ბის, ქო­ნე­ბის, საგ­ვა­რე­უ­ლო ბუ­დე­ე­ბის, მი­წე­ბის გას­ხვი­სე­ბის, მი­ტა­ცე­ბის, გა­ნად­გუ­რე­ბის პრე­ცე­დენ­ტე­ბის მკაც­რი გა­კონ­ტრო­ლე­ბა ამ­ჟა­მინ­დელ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რო­მე­ლიც 2012 წ.

1 ოქ­ტომ­ბერს გა­თა­ვი­სუფ­ლდა ან­ტი­ე­როვ­ნუ­ლი მთავ­რო­ბის მარ­წუ­ხე­ბი­დან, ერი "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" პროგ­რა­მე­ბის შეს­რუ­ლე­ბას და სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბის აღ­დგე­ნას შე­უდ­გა, ვფიქ­რობთ, დად­გა ჟამი პო­ლი­ტი­კუ­რი სის­ტე­მის შეც­ვლის, ახა­ლი კონ­სტი­ტუ­ცი­ი­სა და სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ბა­ზის შექ­მნი­სა კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ის სა­ხით ქვეყ­ნის მო­მა­ვა­ლი გაბრ­წყი­ნე­ბი­სათ­ვის.

ღრმა პა­ტი­ვის­ცე­მით, გულ­წრფე­ლი იმე­დი­თა და მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლი მო­ლო­დი­ნით,

ელე­ნე აბა­ში­ძე - გე­ო­ლო­გი, აკა­დე­მი­კო­სი; ია ბაგ­რა­ტი­ონ-მუხ­რა­ნე­ლი - თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს ვი­ცე­წი­ნამ­ძღო­ლი, ჟურ­ნა­ლის­ტი; შოთა ჩხე­ი­ძე აკა­დე­მი­კო­სი; გი­ორ­გი ან­დრო­ნი­კაშ­ვი­ლი - პრო­ფე­სო­რი; მე­დეა აბა­ში­ძე - ფი­ლო­ლო­გი­ის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა დოქ­ტო­რი; ვაჟა აბა­ში­ძე - თა­ვად-აზ­ნა­ურ­თა საკ­რე­ბუ­ლოს გამ­გე­ო­ბის თავ­მჯდო­მა­რე; ზაზა ჩი­ქო­ვა­ნი -პე­და­გო­გი; ზვი­ად ჯა­ფა­რი­ძე - მხატ­ვა­რი; ბუდუ სირ­ბი­ლა­ძე - "სა­მე­ფო პა­ლიტ­რის" ხელ­მძღვა­ნე­ლი, შოთა ზედ­გი­ნი­ძე - ეკო­ნო­მის­ტი, მამა გი­ორ­გი (გუ­გუშ­ვი­ლი) - ნიკო ბაგ­რა­ტი­ო­ნის სახ. სკო­ლა-ლი­ცე­უ­მის მო­ძღვა­რი და მრა­ვა­ლი სხვა…

01.03. 2013 წ.

თბი­ლი­სი", - აღ­ნიშ­ნუ­ლია ღია წე­რილ­ში.

იხი­ლეთ ასე­ვე:

• სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მე­ფო ოჯა­ხი სა­გან­გე­ბო გან­ცხა­დე­ბას ავ­რცე­ლებს
• ეკ­ლე­სია და მო­ნარ­ქია: თე­ო­ლო­გი­უ­რი ანა­ლი­ზი
• "კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი მო­ნარ­ქი­ით სა­პარ­ლა­მენ­ტო რეს­პუბ­ლი­კის ჩა­ნაც­ვლე­ბა აბ­სო­ლუ­ტუ­რი სი­სუ­ლე­ლეა"
• რა მნიშ­ვნე­ლო­ბა შე­იძ­ლე­ბა მი­ე­ნი­ჭოს კონ­სტი­ტუ­ცი­ურ მო­ნარ­ქს, თუ ეს ინ­სტი­ტუ­ტი აღ­სდგე­ბა?