მეოთხედი საუკუნე ერთად - ანუ ლეგენდად ქცეული სინამდვილე...

მათ 26 წელი იცხოვრეს ერთად. მანამდე ორივემ განსხვავებული გზა გაიარა. ქალი კაცზე სამი წლით უმცროსი იყო და თავიდანვე წარმატებით დაიწყო სვლა თავის პროფესიაში, კაცს კი ამ მხრივ გვიან გაუმართლა... თუმცა ცხოვრებამ ისე ინება, რომ ქალის მშვენიერი სახე მხოლოდ თითზე ჩამოსათვლელი მხატვრული ფილმების წყალობით შემოგვრჩა, კაცი კი სხვადასხვა წელს 70-ზე მეტ მხატვრულ, დოკუმენტურ, მოკლე და სრულმეტრაჟიან ფილმშია გადაღებული. რაც შეეხება თეატრს, ორივე ერთი - რუსთაველის თეატრის მსახიობი იყო, თუმცა მანამდე, თეატრალური ინსტიტუტის დერეფანში, ერთ ''მშვენიერ დღეს'' შეხვდნენ ერთმანეთს...

კაცი ჩვეული რიხითა და იუმორით გამახსოვრდება, ქალი - ნატიფი სხეულით, სინაზით, შუქით სავსე და იმავდროულად მელანქოლიური მზერით... თუმცა მისი გარემოცვა საპირისპიროს ამტკიცებს, ამბობენ, შინაგანად საკმაოდ ძლიერი ქალი იყოო. მას განუმეორებელი სცენური და ეკრანული ხიბლი ჰქონდა, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია მსახიობის პროფესიაში... მოდა

შესავლის მაგიერ...

კახი კავსაძეს ჯერ ცნობილი ლოტბარის, სანდრო კავსაძის შვილიშვილად მოიხსენიებდნენ, შემდეგ მის ბიოგრაფიაში მამამისის, დათაშკას სახელი ფიგურირებდა; მას შემდეგ, რაც კახი კინოსა და თეატრში გამოჩნდა, უკვე მისი როლები ამახსოვრდებოდათ. იყო კიდევ ერთი რამ, რამაც ამ ადამიანისადმი პატივისცემა საზოგადოებაში ერთი-ორად გაზარდა. სიყვარული ქალისადმი, ანუ ბელა მირიანაშვილთან ურთიერთობა. დღეს ამ ორი ადამიანის სახელი ისეა გაერთიანებული, რომ თუ ერთს ახსენებ, მაშინვე გონებაში მეორე ამოტივტივდება და პირიქით. ხშირად გვსმენია, კახი კარგი ქმარი იყოო, ავადმყოფ ცოლს ხელით დაატარებდა, ბავშვებს უვლიდა, ჭურჭელს რეცხავდა და გამუდმებით ახალი წამლის ძიებაში იყო, რომ ცოლისთვის ფიზიკური ტკივილი და ყოფა შეემსუბუქებინაო. მაგრამ თვითონ ამ შეფასებაზე ღიზიანდება და არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ თავად ბელა იყო არაჩვეულებრივი და მის საქციელში განსაკუთრებული არაფერი ყოფილა.

კახი

კახი კავსაძე ცნობილი მომღერლების, კავსაძეების შთამომავალია და თავადაც შესანიშნავად მღერის. ბაბუამისმა სანდრო კავსაძემ სალოტბარო ტექნიკა და ნოტები სიმონ გოგლიჩიძისგან ისწავლა. შემდეგში ქართულ სიმღერას გორის სასულიერო სემინარიაშიც ეუფლებოდა და იქვე ჩამოაყალიბა ბავშვთა ანსამბლი, რომელშიც სოსო ჯუღაშვილი, იგივე სტალინიც მღეროდა. სანდრო კავსაძე სიმღერისა და ცეკვის პირველი პროფესიონალური ანსამბლის დამაარსებლად მიიჩნევა.

მამა - დავით, იგივე დათაშკა კავსაძე, 14 წლიდან ლოტბარობდა ჭიათურის საშუალო სკოლის გუნდს. თბილისის სამუსიკო სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ კონსერვატორიაში ჩაირიცხა. წლების განმავლობაში არაერთ გუნდს ხელმძღვანელობდა და მუსიკისადმი სიყვარულს უღვივებდა თავის ორ შვილს: კახისა და იმერს.

კავსაძეები ვორონცოვზე ცხოვრობდნენ. იმავე სახლში ცხოვრობდნენ აკაკი ხორავა, აკაკი ვასაძე, თამარ ჭავჭავაძე, ალექსანდრე და სესილია წუწუნავები, ალიო მირცხულავა და სხვები.

კახი ექვსი წლის გახლდათ, მამა მეორე მსოფლიო ომში რომ გაიწვიეს. ის წითელი არმიის 224-ე მსროლელთა ბრიგადაში მსახურობდა. ტყვედ ჩავარდა, მაგრამ იქვე სიმღერისადმი სიყვარულმა საოცარი გზა აპოვნინა - ქართველ ტყვეთა შორის მომღერლები შეკრიბა და ეთნოგრაფიულ გუნდს ხელმძღვანელობდა.

1946 წლის ზამთარში შეატყობინეს, რომ მამა საქართველოში უნდა დაბრუნებულიყო. ცოლ-შვილი სადგურზე ელოდა. დათაშკა გზაში აუყვანიათ და არ დასცალდა ოჯახის მონახულება. საბჭოთა ხელისუფლების ბრალდების მიხედვით, ის სამშობლოს მოღალატედ ჩათვალეს.

მას შემდეგ მამა სულ ორჯერ ნახა - ''კა-გე-ბეში'' და ორთაჭალის ციხეში. ამით ამოიწურა მასთან ურთიერთობა...

ერთ დღესაც ციხეში ''პერედაჩი'' აღარ მიიღეს, ეს კი იმას ნიშნავდა, რომ მამა ციმბირში გადაასახლეს. რეპრესირებულის ოჯახში ბევრი ვერ ბედავდა მისვლას, დახმარებას, თანადგომასა და ელემენტარულად სტუმრობასაც კი. მაშინ ''მოღალატეების'' ოჯახებს შუა აზიაში ასახლებდნენ. დათაშკას ოჯახი გადასახლებიდან კანდიდ ჩარკვიანმა იხსნა, რომელიც მაშინ ''ცეკას'' პირველი მდივანი გახლდათ.

მას შემდეგ მთელი ბავშვობა ასეთია: ის, ძმა და დედა... დედა, თამარ ცაგარეიშვილი (კაკალა), ექიმი იყო, კარგად ხატავდა, მაგრამ ვერც იმ და ვერც შემდგომ წლებში ვერ შეძლო, ამ საქმიანობისთვის დრო გამოეყო. კახი ფორტეპიანოზე უკრავდა, იმერი - ვიოლინოზე. მარტოხელა ქალს უჭირდა ორი ბიჭის მოვლა და ლუკმა-პურზე ზრუნვა. იყო ასეთი ფაქტიც, როცა ძმებს სკოლის ფორმა არ ჰქონდათ, დათაშკას ჩოხის დაჭრა გადაწყდა და იქიდან ბიჭებს როგორღაც გამოუყვანეს სკოლისთვის შესაფერი სამოსი.

ერთადერთხელ შეძლო დედამ მეუღლის - დათაშკას ციმბირში მონახულება. მას შემდეგ აღარ უნახავს, კაცი იქვე გარდაიცვალა. 16 წლის შემდეგ, როდესაც ლოგინს მიჯაჭვული თამარი სიკვდილს ებრძოდა, უკანასკნელ სიტყვად ქმრის სახელი წარმოთქვა...

მუსიკისადმი სიყვარული კახის მთელ ცხოვრებას გასდევდა, მაგრამ პროფესიული არჩევანის დროს ''ვითარება'' შეიცვალა. კახი კავსაძე შემთხვევით მოხვდა თეატრალურ ინსტიტუტში, უფრო სწორად, ჯერ კიდევ სკოლის მოსწავლე ფილმში - ''ისინი ჩამოვიდნენ მთიდან'' ვეფხია ხალიბაურის როლზე მიიწვიეს. ერთ-ერთი ეპიზოდის გადაღებისას მდინარეში გადახტა და ნეკნები ჩაილეწა. სერიოზული ტრავმა მიიღო. ექვსი თვე მკურნალობდნენ და მომჯობინდა. სწორედ ამ შემთხვევის შემდეგ გადაწყვიტა მსახიობობა.

იხილეთ სტატიის სრული ვერსია