გასულ კვირას ერთ-ერთ აზერბაიჯანულ საიტზე უცნაური სია გამოქვეყნდა. აზერბაიჯანულმა მხარემ 335 ადამიანი საკუთარ ტერიტორიაზე პერსონა ნონ-გრატად გამოაცხადა. მიზეზი კი მთიან ყარაბაღში კონფლიქტურ ტერიტორიაზე აზერბაიჯანის თანხმობის გარეშე სტუმრობა გახლდათ. სიაში აღმოჩნდა სამი ქართველი მწერალიც: მაყვალა გონაშვილი, ბესო ხვედელიძე და დათო ტურაშვილი. ქალბატონი მაყვალას შესახებ ადრეც გავრცელდა მსგავსი ინფორმაცია და ხელოვანმა ისაუბრა კიდეც თავისი სტუმრობის შინაარსზე, ამიტომ მისი სახელისა და გვარის სიაში აღმოჩენა მოულოდნელი არ ყოფილა, თუმცა ტურაშვილისა და ხვედელიძის სიაში მოხვედრა ყველას გაუკვირდა. რატომ ჩავიდნენ მთიან ყარაბაღში მწერლები, ამაზე თავად გვიპასუხებენ და იმასაც შეიტყობთ, როგორ გადაურჩა კულტურის მინისტრი გურამ ოდიშარია პერსონა ნონ-გრატად გამოცხადებას. სხვათა შორის, ზემოხსენებულ სიაში მოხვდნენ იტალიელი მომღერალი ალბანო და სოპრანო მონსერატ კაბალიეც.
- ბესო, პირველ რიგში იმ ჟურნალის შესახებ მოგვიყევით, რომლის პრეზენტაციის გამოც მთიან ყარაბაღში ჩახვედით.
- "სამხრეთ კავკასია" - ეს არის ლიტერატურული ჟურნალი. აქამდე სულ ორჯერ გამოვიდა. მესამე ნომერი უკვე გამზადებულია და შემოდგომაზე გამოვა. ეს არის რუსულენოვანი ჟურნალი, რომელშიც ექვსი რეგიონის მწერლები გვერდიგვერდ იბეჭდებიან. როდესაც ამ ქვეყნებს შორის კონფლიქტია, მწერლებმა, მხატვრებმა, ფოტოგრაფებმა ამ ჟურნალში მონახეს ადგილი ერთმანეთის გვერდით და დამეგობრდნენ. რედაქტორი გახლავთ გურამ ოდიშარია და ვატავ კობახია - აფხაზი მწერალი. სულ ორი ნომერია გამოსული. მე და დათო მეორე ნომრის სტუმრები გახლდით.
ჟურნალის ყველა ნომრის გამოსვლის შემდეგ იმართება პრეზენტაცია თბილისში, ბაქოში, ერევანში, სტეფანაკერტში, თბილისში, ცხინვალში, სოხუმში. მესამე ნომერიც ერთად დავგეგმეთ, რა უნდა შესულიყო. მე აღარ ვარ ამ ნომერში, სხვა ქართველები დაიბეჭდნენ. ახალი ნომრის პრეზენტაციის ფარგლებში ის მწერლები მოგზაურობენ, ვისი შემოქმედებაც იბეჭდება, ოთხ-ოთხი მწერალია წარმოდგენილი ყველა მხრიდან.
- როგორც მივხვდი, მთიან ყარაბაღს მეორე ნომრის პრეზენტაციისთვის სტუმრობდით.
- დიახ, ჩვენ იქ სამშვიდობო მისიით ჩავედით. ლიტერატურული ჟურნალის პრეზენტაცია გავმართეთ. მანამდე პრეზენტაცია გაიმართა სამხრეთ კავკასიის რამდენიმე ქალაქში, ბაქოში, ცხინვალში, სოხუმში, თბილისში და შემაჯამებელი იყო ლონდონში. საერთოდ, ამ ჟურნალის დაარსება ინგლისური საქველმოქმედო ფონდის ინიციატივა იყო. როდესაც გავიგე, რომ ყარაბაღში სტუმრობის გამო პერსონა ნონ-გრატად გამომაცხადეს, თავიდან საპირველაპრილო ხუმრობა მეგონა, ვერ გავიგე რა ხდებოდა. შემდეგ დათოს ველაპარაკე და ისიც გაოცებული იყო. როგორც წესი, ასეთი რაღაცები არ იმალება ხოლმე და ალბათ ჯობდა, მაშინვე ეთქვათ.
- თქვენი აზერბაიჯანელი მეგობრები როგორ შეხვდნენ ამ ამბავს?
- მიკავშირდებიან... წარმოიდგინეთ, მე ვარ აზერბაიჯანის მწერალთა კავშირის წევრი. აზერბაიჯანის ყველაზე მნიშვნელოვანი ლიტერატურული პრემიის ლაურეატი. სამი ქართულ-აზერბაიჯანული ლიტერატურული პროექტის ავტორი და შემსრულებელი. ერთ-ერთი მათგანის პრეზენტაცია რამდენიმე დღის წინ მქონდა და მეორე დღეს გავიგე, რომ ნონ-გრატად გამოგვაცხადეს. ეს რაღაც პოლიტიკურ გააფთრებას უფრო ჰგავს, თორემ კარგი მეგობრობის გარდა მე მათთან არაფერი მაკავშირებს.
- რამდენჯერ ხართ აზერბაიჯანში ნამყოფი?
- უამრავჯერ... ბოლოს ამ პრეზენტაციაზე გახლდით. როგორც გითხარით, ჟურნალის რედაქტორი კულტურის მინისტრი გურამ ოდიშარიაა. მაშინ ბატონმა გურამმა ვერ მოიცალა ყარაბაღში წამოსასვლელად, რაღაც საქმეები გამოუჩნდა და ერევანში დარჩა. მე და დათო წავედით, აფხაზებთან, ოსებთან, სომხებთან ერთად.
- ამ ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ სიტუაციაში გასარკვევად ვინმეს თუ მიმართეთ?
- ვიცინეთ... არავისთვის მიგვიმართავს. ვის უნდა მივმართოთ და რა უნდა ავუხსნათ?!.. ამბობენ, რომ ნებართვის გარეშე გადავკვეთეთ საზღვარი. ალბანოს და მონსერატ კაბალიეს ერჩიან.
- რამდენად ნორმალურია, რომ კულტურის წარმომადგენლები ასეთ მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან?
- ნორმალური არ მგონია, მწერალი იქნება, მომღერალი თუ მხატვარი, კონფლიქტურ ზონასა თუ მშვიდობიანში ყოველთვის სამშვიდობო მიზნით მიდის, გამოფენა, წიგნის პრეზენტაცია აქვს მოსაწყობი, ან კონცერტი ჩასატარებელი.
იხილეთ სტატიის სრული ვერსია
_2019-10-07_pcZAK5dDPSlBIBs.jpg)
