ე­მუქ­რე­ბა თუ არა სა­ქარ­თვე­ლოს კი­ბერ­შე­ტე­ვა

სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის შე­ფა­სე­ბით, ტე­რო­რის­ტებს კლა­ვი­ა­ტუ­რის მეშ­ვე­ო­ბით უფ­რო დი­დი ზი­ა­ნის მო­ტა­ნა შე­უძ­ლი­ათ, ვიდ­რე ასა­ფეთ­ქე­ბე­ლი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბით. სა­ინ­ტე­რე­სო­ა, რა კეთ­დე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო­ში კი­ბე­რუ­საფ­რთხო­ე­ბის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად დღეს, რო­დე­საც მსოფ­ლიო მას­შტა­ბით გახ­შირ­და სხვა­დას­ხვა სა­ხის კრი­ზი­სის მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლი ინ­სპი­რი­რე­ბა.

უსაფ­რთხო­ე­ბის ექ­სპერ­ტთა კავ­კა­სი­ის აკა­დე­მი­ის დი­რექ­ტორ ლა­შა პა­ტა­რა­ი­ას­თან ინ­ტერ­ვიუ იმ თით­ქოს­და "თა­ლი­ბა­ნურ ვი­დე­ოკ­ლიპ­ზე" სა­უბ­რით და­ვიწყ­ეთ, რო­მე­ლიც ცო­ტა ხნის წინ გავ­რცელ­და ინ­ტერ­ნე­ტით და რომ­ლის წარ­მო­მავ­ლო­ბის დად­გე­ნა­ზეც შსს მუ­შა­ობს.

- რო­დე­საც ლა­პა­რა­კია სპეც­სამ­სა­ხუ­რებ­სა და სა­მარ­თალ­დამ­ცველ ორ­გა­ნო­ებ­ზე, ამ ვიდეოკლიპის წარმომავლობა ძა­ლი­ან იო­ლი და­სად­გე­ნია - კო­ორ­დი­ნა­ცი­ის შემ­თხვე­ვა­ში 3-4 სა­ა­თის თე­მა­ა, ხო­ლო თუ კო­ორ­დი­ნა­ცი­ა­ში რა­ღაც შე­ფერ­ხე­ბა­ა, სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლი უწყ­ე­ბა თა­ვის პარ­ტნი­ორ ქვეყ­ნებს სთხოვს დახ­მა­რე­ბას და ერ­თობ­ლი­ვი ძა­ლე­ბით ხდე­ბა ინ­ფორ­მა­ცი­ის ამო­ღე­ბა-­და­ფიქ­სი­რე­ბა.

- რო­გორც ჩანს, ვი­დე­ოკ­ლი­პი დი­ლე­ტან­ტის ატ­ვირ­თუ­ლი არ არის, რა უნ­და იყოს მი­სი გა­მავ­რცე­ლებ­ლის მი­ზა­ნი?

- რო­დე­საც ლა­პა­რა­კია სპეც­სამ­სა­ხურ­ზე, კონ­კრე­ტულ ჯგუ­ფებ­ზე, მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ებ­სა და აზ­რის შექ­მნა­ზე, იქ დი­ლე­ტან­ტიზ­მის ხსე­ნე­ბა უად­გი­ლო­ა. თა­ვის­თა­ვად ჩანს, რომ ამ ვი­დე­ოს გავ­რცე­ლე­ბის პირ­და­პი­რი მი­ზა­ნია უარ­ყო­ფი­თი აზ­რის შექ­მნა გარ­კვე­უ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის ინ­სპი­რა­ცი­ის ან შემ­დგო­მი მოვ­ლე­ნე­ბის ლე­გი­ტი­მა­ცი­ის­თვის. მოკ­ლედ რომ ვთქვათ, პირ­და­პი­რი მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ის სა­გა­ნია და მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ის უკან, სა­ვა­რა­უ­დოდ, დგა­ნან სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბი ან გარ­კვე­უ­ლი და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი ჯგუ­ფე­ბი. თა­ვი­დან­ვე შეგ­ვიძ­ლია გა­მოვ­რიცხ­ოთ, რომ ეს ვი­დე­ოკ­ლი­პი თა­ლი­ბებ­მა და­ამ­ზა­დეს და ატ­ვირ­თეს.

ბევ­რი ინ­დი­კა­ტო­რი შე­მიძ­ლია ჩა­მო­გით­ვა­ლოთ, რა გან­სხვა­ვე­ბაა თა­ლი­ბურ პრო­დუქ­ტსა და რა­ღაც მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ებს შო­რის. მა­გა­ლი­თად, რო­დე­საც იწყ­ე­ბა თა­ლი­ბუ­რი მი­მარ­თვა და რო­მე­ლი­მე ქვე­ყა­ნას ჯი­ჰადს უცხ­ა­დებ, მი­მარ­თვა იწყ­ე­ბა ალა­ჰის დი­დე­ბით - "დი­დე­ბა ალაჰს და ძეს მის მუ­ჰა­მედს"... მე­ო­რეც, არ ვი­ცი, შე­ამ­ჩნი­ეთ თუ არა და, იქ იყო კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ხმა, ანუ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლია ისე­თი ტექ­ნო­ლო­გი­ა, რო­დე­საც კრეფ ტექსტს და ხდე­ბა კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი მე­თო­დით გახ­მო­ვა­ნე­ბა. კლიპ­ში მთა­ვა­რი მე­სი­ჯია ის, რომ ხმა რე­ა­ლუ­რი არ იყო, ამა­ზე კი არა­ვის არა­ფე­რი უთ­ქვამს. შე­საძ­ლე­ბე­ლია იმის დად­გე­ნაც, კონ­კრე­ტუ­ლად რო­მე­ლი პროგ­რა­მის ხმა იყო. ეს უშუ­ა­ლოდ გა­მო­ძი­ე­ბის პრე­რო­გა­ტი­ვა­ა. რო­გორც წე­სი, ასეთ შემ­თხვე­ვებ­ში გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ავ­ტო­რი­ტე­ტუ­ლი ადა­მი­ა­ნის მი­მარ­თვა და ის ანო­ნი­მუ­რი არ უნ­და იყოს­. მე­სა­მე - რო­დე­საც მსგავ­სი ტე­რო­რის­ტუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი ჯი­ჰადს უცხ­ა­დე­ბენ ვინ­მეს, ეს ოფი­ცი­ა­ლუ­რი მი­მარ­თვა უნ­და იყოს. სა­ზო­გა­დო­ე­ბას აქვს ისე­თი შე­ხე­დუ­ლე­ბა, თით­ქოს ტე­რო­რის­ტე­ბი კლდე­ში სხე­დან, ქვის ხა­ნა­ში არი­ან და არა­ფე­რი იცი­ან, სი­ნამ­დვი­ლე­ში ეს ძალ­ზე გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ხალ­ხი­ა, რო­მელ­თა შო­რი­საც ვაწყ­დე­ბით მი­ლი­ო­ნე­რებს, მი­ლი­არ­დე­რებს, უზარ­მა­ზარ ფი­ნან­სურ კა­პი­ტალს, მა­ღალ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზმს და ძა­ლი­ან ხში­რად ისი­ნი ერ­თი ნა­ბი­ჯით წინ არი­ან სპეც­სამ­სა­ხუ­რებ­ზე. მათ ჰყავთ პრეს­სპი­კე­რე­ბი, რეკ­რუ­ტე­რე­ბი, ეს არის დი­დი ინ­დუს­ტრია და არას­წო­რი იქ­ნე­ბა მა­თი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნებ­ლო­ბა.

ასე რომ, თა­მა­მად შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ კლი­პი თა­ლი­ბე­ბის დამ­ზა­დე­ბუ­ლი არ არის, და­ნარ­ჩე­ნი კი გა­მო­ძი­ე­ბის საქ­მე­ა, არ შე­იძ­ლე­ბა მივ­ბა­ძოთ ქარ­თველ პო­ლი­ტი­კო­სებს და ჰა­ერ­ში და­ვიწყ­ოთ ვა­რა­უ­დე­ბის სრო­ლა. ქარ­თუ­ლი პრობ­ლე­მა სწო­რედ ის არის, რომ გა­მო­ძი­ე­ბა არ არის დას­რუ­ლე­ბუ­ლი და კეთ­დე­ბა რა­დი­კა­ლუ­რი გან­ცხა­დე­ბე­ბი. ეს ამ­ბა­ვი თა­ვი­დან­ვე გახ­და სპე­კუ­ლა­ცი­ის სა­გა­ნი, რაც ადას­ტუ­რებს იმას, რომ ე.წ. თა­ლი­ბუ­რი ვი­დე­ოს გავ­რცე­ლე­ბის მი­ზა­ნი იყო და­პი­რის­პი­რე­ბა, სპე­კუ­ლა­ცია და მო­სახ­ლე­ო­ბა­ში არა­ჯან­სა­ღი ემო­ცი­ე­ბი­სა და აზ­რე­ბის შექ­მნა.

- თუ ამ ყვე­ლაფ­რის და­სად­გე­ნად სა­ა­თე­ბია სა­ჭი­რო, აქამ­დე რა­ტომ გა­ჭი­ა­ნურ­და გა­მო­ძი­ე­ბა, მით უფ­რო, რო­ცა არ­სე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, საქ­მე­ში FBI და ის­რა­ე­ლის ელექ­ტრო­ნუ­ლი დაზ­ვერ­ვის სამ­სა­ხუ­რიც ჩა­ერ­თო?

- რო­დე­საც მსგავ­სი მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ის სა­კითხ­ებ­ზე გა­მო­ძი­ე­ბა იწე­ლე­ბა, გა­საკ­ვი­რი არა­ა, მაგ­რამ რო­დე­საც არ­სე­ბობს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის მა­ღა­ლი ინ­ტე­რე­სი, არ შე­იძ­ლე­ბა ჩა­კე­ტი­ლად იმუ­შა­ო, ყვე­ლა­ფე­რი არ თქვა ბო­ლომ­დე. თუ ლა­პა­რა­კია იმა­ზე, რომ ვი­დეო არ შექ­მნი­ლა თა­ლი­ბე­ბის მი­ერ, ჩანს, რომ ეს არის უშუ­ა­ლოდ ში­და სპე­კუ­ლა­ცი­ის სა­გა­ნი - ში­და­პარ­ტი­უ­ლი ან დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი. შე­სა­ბა­მი­სად, ლა­პა­რა­კი გვაქვს უკ­ვე არა ჯი­ჰად­სა და ტე­რო­რის­ტებ­ზე, არა­მედ კონ­კრე­ტულ სპეც­სამ­სა­ხუ­რებ­ზე ან კონ­კრე­ტულ ჯგუ­ფებ­ზე. ჩვენ ვნა­ხეთ, რომ ამ კუთხ­ით წი­ნა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ბევრ შეც­დო­მას უშ­ვებ­და. აგენ­ტუ­რუ­ლი ქსე­ლის აყ­ვა­ნა - ასე­თი რამ მსოფ­ლი­ო­ში არ ხდე­ბა.­ ეს არის პა­რა­დოქ­სი. რო­დე­საც სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბი, კონ­ტრდაზ­ვერ­ვის სამ­სა­ხუ­რი, სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლი ორ­გა­ნო­ე­ბი მუ­შა­ო­ბენ რა­ღაც პრო­ექ­ტზე და გა­მო­ავ­ლე­ნენ აგენ­ტუ­რულ ქსელს, ისი­ნი, პირ­ველ რიგ­ში, მათ­თან მუ­შა­ო­ბენ მარ­ტი­ვი მი­ზე­ზის გა­მო - თუ ძლივს გა­მოვ­ლე­ნილ ქსელს მა­შინ­ვე გა­ა­ნე­იტ­რა­ლე­ბენ, გაჩ­ნდე­ბა რამ­დე­ნი­მე ახა­ლი ქსე­ლი. უკი­დუ­რეს შემ­თხვე­ვა­ში, რო­ცა ლა­პა­რა­კია დი­ვერ­სი­ე­ბის საფ­რთხე­ზე, მა­შინ შე­იძ­ლე­ბა ის აიყ­ვა­ნო. ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა არ ჩქა­რობს და ბევრ რა­მე­ში კლა­სი­კუ­რად და კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლად მი­დის. მათ წი­ნა­შე ბევ­რი სირ­თუ­ლე­ა, მაგ­რამ ამ ყვე­ლა­ფერ­ში სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზ­რის და სა­მო­ქა­ლა­ქო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფა შეც­დო­მაა.

- რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ სა­ქარ­თვე­ლოს მდგო­მა­რე­ო­ბას კი­ბე­რუ­საფ­რთხო­ე­ბის მხრივ?

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში ისე­ვეა და­ლა­გე­ბუ­ლი კი­ბე­რუ­საფ­რთხო­ე­ბის თე­მა, რო­გო­რი აქ­ტუ­ა­ლუ­რიც არის. ამის მი­ზე­ზია არა­საკ­მა­რი­სი პო­ლი­ტი­კუ­რი ნე­ბა, არა­საკ­მა­რი­სი კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ა, გა­მოც­დი­ლე­ბა და კად­რე­ბი. ეს ყვე­ლა­ფე­რი აფერ­ხებს ქვეყ­ნის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­ღე­ბას. რომ ვამბობთ, ის­რა­ე­ლი ჩა­ერ­თო გა­მო­ძი­ე­ბის საქ­მე­შიო და გვი­ხა­რი­ა, იმა­ზე რა­ტომ არ ვლა­პა­რა­კობთ, რომ ის­რა­ე­ლი გარ­კვე­უ­ლი პა­რა­მეტ­რე­ბით ჩვენ­ნა­ი­რი ქვე­ყა­ნა­ა, ჩვენ­სა­ვით სულ ბრძო­ლის რე­ჟიმ­ში­ა, ებ­რძვის ტე­რო­რიზმს. მან თუ შეძ­ლო და კი­ბე­რუ­საფ­რთხო­ე­ბა­ში ავ­ტო­რი­ტე­ტუ­ლი ქვე­ყა­ნა გახ­და, რა­ტომ არის ეს ჩვენ­თან პრობ­ლე­მა? სამ­წუ­ხა­როდ, 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომ­მა ვე­რა­ფე­რი გვას­წავ­ლა. ეს­ტო­ნე­თი დღეს პირ­ვე­ლი სა­ხელ­მწი­ფოა კი­ბე­რუ­საფ­რთხო­ე­ბა­ში, ამე­რი­კე­ლე­ბიც კი მათ­გან სწავ­ლო­ბენ ბევრ რა­მეს. ეს­ტო­ნე­ლებ­მა ბევრ რა­მე­ში ჩვე­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბა გა­მო­ი­ყე­ნეს, და­წე­რეს სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო და ბევ­რი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი დო­კუ­მენ­ტი მი­ი­ღეს. ჩვენს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში კი დღემ­დე არ იცი­ან, რა გან­სხვა­ვე­ბაა კი­ბერ­შე­ტე­ვა­სა და კი­ბე­რომს შო­რის, რა არის კი­ბერ­ტე­რო­რიზ­მი, კი­ბერ­კრი­მი­ნა­ლი და სა­ერ­თოდ, რა რე­ა­ლო­ბა­ში ვართ. ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში პირ­ვე­ლი კი­ბე­რო­მი მოხ­და 2008 წელს, რო­მე­ლიც დრო­უ­ლად ვე­რა­ვინ შე­ა­ფა­სა. ამ მხრივ ძა­ლი­ან ბევ­რი სა­მუ­შაო გვაქვს და ჯერ­ჯე­რო­ბით არა­ფე­რი ხდე­ბა ამის გა­სა­კე­თებ­ლად.

- ანუ კი­ბერ­შე­ტე­ვე­ბის - კი­ბერ­ტე­რო­რიზ­მი იქ­ნე­ბა თუ კი­ბე­რო­მი, თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის ბერ­კე­ტე­ბი არ გაგ­ვაჩ­ნი­ა?

- 2008 წელს, რო­დე­საც ქვე­ყა­ნა­ში კი­ბე­რო­მი გვქონ­და, რო­ცა სრულ ქა­ოს­ში ვი­ყა­ვით, რო­დე­საც ბოტ­ნე­რის ქსე­ლი შე­იკ­რა, ჩა­ერ­თვნენ პრო­პა­გან­დის­ტე­ბი, ჰა­კე­რე­ბი მუ­შა­ობ­დნენ მა­ღალ დო­ნე­ზე, იყო ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი ომი, კი­ბერ­შე­ტე­ვე­ბი, ურ­ტყამ­დნენ ინ­ფრას­ტრუქ­ტუ­რას, სა­ბან­კო სექ­ტორს... თუ გახ­სოვთ, რით უპა­სუ­ხა ამას ჩვენ­მა მთავ­რო­ბამ? ასეთ დროს 10-15 ბლო­გე­რი და­ი­ქი­რა­ვეს, დას­ვეს ერთ ოთახ­ში, აღ­ჭურ­ვეს კომ­პი­უ­ტე­რე­ბით და რა­ღაც პრო­პა­გან­დას ეწე­ოდ­ნენ. აი, ეს იყო ჩვე­ნი მა­შინ­დე­ლი პა­სუ­ხი. მარ­თა­ლი­ა, ამ მხრივ გარ­კვე­უ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი გა­და­იდ­გა, მაგ­რამ იმის გა­მო, რომ პო­ლი­ტი­კუ­რი ნე­ბა არ არის, საკ­მა­რი­სი აქ­ტუ­ა­ლო­ბა არ აქვს ამ ყვე­ლა­ფერს ქვე­ყა­ნა­ში, სპე­ცი­ა­ლის­ტებს არ აძ­ლე­ვენ საკ­მა­რის რე­სურ­სებს და არის კად­რე­ბის პრობ­ლე­მაც. კი­ბერ­საფ­რთხე დღე­ვან­დელ რე­ა­ლო­ბა­ში აბ­სო­ლუ­ტუ­რად სრულ­ფა­სო­ვა­ნი სამ­ხედ­რო საფ­რთხე­ა. კი­ბერ­ტე­რო­რიზ­მის სცე­ნა­რე­ბით გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებს შე­იძ­ლე­ბა შე­დე­გად მოჰ­ყვეს ადა­მი­ან­თა მსხვერ­პლი, მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი და­ნა­კარ­გი და უამ­რა­ვი სხვა პრობ­ლე­მა. ყვე­ლა ის ამო­ცა­ნა, რო­მე­ლიც კლა­სი­კუ­რად ყო­ველ­თვის დაზ­ვერ­ვის სამ­სა­ხუ­რის­თვის იყო მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, დღეს უფ­რო ია­ფად და ეფექ­ტუ­რად არის რე­ა­ლი­ზე­ბუ­ლი. ამ ყვე­ლა­ფერს გა­აზ­რე­ბა, ანა­ლი­ზი, ცოდ­ნა და კომ­პე­ტენ­ცია ესა­ჭი­რო­ე­ბა.

ნა­ნა ფიცხ­ე­ლა­უ­რი

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)