სა­ქარ­თვე­ლო­ში არა­ერ­თი უცხო­ე­ლი ახალ­გაზ­რდა იღებს გა­ნათ­ლე­ბას და ახლა სწო­რედ მათ შე­სა­ხებ მინ­და, მო­გი­თხროთ. ალ­ბათ სა­ინ­ტე­რე­სოა, რამ გა­და­ა­წყვე­ტი­ნა თი­თო­ე­ულ მათ­განს აქ ჩა­მოს­ვლა? კმა­ყო­ფი­ლე­ბი არი­ან თუ არა ჩვენს უნი­ვერ­სი­ტე­ტებ­ში სწავ­ლით? რო­გორ ცხოვ­რო­ბენ და სა­ერ­თოდ, რას ფიქ­რო­ბენ სა­ქარ­თვე­ლო­ში უცხო ქვეყ­ნე­ბი­დან სას­წავ­ლებ­ლად ჩა­მო­სუ­ლი ახალ­გაზ­რდე­ბი. ამის­თვის რამ­დე­ნი­მე მათ­განს შევ­ხვდი.

არაშ ღა­სემ­ლოუ, ირა­ნე­ლი სტუ­დენ­ტი:

- თავ­და­პირ­ვე­ლად სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბიზ­ნე­სის ასა­წყო­ბად ჩა­მო­ვე­დი. მე და ჩემს ძმას ტუ­რის­ტუ­ლი კომ­პა­ნია გვაქვს და ირა­ნე­ლებს სა­ქარ­თვე­ლო­ში ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის ჩა­დე­ბას ვთა­ვა­ზობთ. ამას­თან, უმაღ­ლეს სას­წავ­ლე­ბელ­შიც ვსწავ­ლობ... ისე, პრო­ფე­სი­ით ელექტრო­ინ­ჟი­ნე­რი ვარ, ეს ფა­კულ­ტე­ტი მა­ლა­ი­ზი­ა­ში და­ვამ­თავ­რე. სა­ქარ­თვე­ლო­ში მა­გის­ტრის ხა­რის­ხის დაც­ვა მინ­დო­და, მაგ­რამ ჩემი დიპ­ლო­მის აღი­ა­რე­ბა დრო­ში გა­ი­წე­ლა. ამი­ტო­მაც გა­დავ­წყვი­ტე, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბიზ­ნე­სის მე­ნე­ჯმენ­ტი შე­მეს­წავ­ლა და სა­ბუ­თე­ბი ერთ-ერთ სა­ერ­თა­შო­რი­სო უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში შე­ვი­ტა­ნე. ნორ­მა­ლუ­რი სტუ­დენ­ტი არ ვარ, მუ­შა­ო­ბა და ლექ­ცი­ებ­ზე დას­წრე­ბა მიძ­ნელ­დე­ბა, მაგ­რამ ჩა­სა­ბა­რე­ბე­ლი სა­გა­ნი არა­სო­დეს დამ­რჩე­ნია... სხვა­თა შო­რის, ირა­ნე­ლე­ბი­სა და ქარ­თვე­ლე­ბის წარ­მოდ­გე­ნა გა­ნათ­ლე­ბა­ზე ერ­თმა­ნეთს ემ­თხვე­ვა. ყვე­ლა მშო­ბელს შვი­ლი პრო­ფე­სო­რი უნდა, რომ ჰყავ­დეს (იღი­მის). ჩემი მშობ­ლე­ბიც ასე არი­ან.

- აღ­ნიშ­ნე, ნორ­მა­ლუ­რი სტუ­დენ­ტი არ ვარო...

- (მა­წყვე­ტი­ნებს) ნორ­მა­ლუ­რი სტუ­დენ­ტი კი არა, ნორ­მა­ლუ­რი ადა­მი­ა­ნიც არ ვარ (იცი­ნის)... ქარ­თვე­ლე­ბი მა­გა­რი ხალ­ხი ხართ. სა­ქარ­თვე­ლოს გარ­შე­მო ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა მაქვს შე­მოვ­ლი­ლი, მაგ­რამ თქვენ­ნა­ი­რი ადა­მი­ა­ნე­ბი არ­სად შემ­ხვედ­რია. თავ­და­პირ­ვე­ლად კურ­სე­ლებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის პრობ­ლე­მა მქონ­და, რა­ტომ­ღაც ყვე­ლა ისე მი­ყუ­რებ­და, თით­ქოს მათ­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი. თუ სად­მე მი­დი­ოდ­ნენ, არა­სო­დეს მა­ტყო­ბი­ნებ­დნენ. არც იმას მე­უბ­ნე­ბოდ­ნენ, ლექ­ცია თუ გვიც­დე­ბო­და. თით­ქოს მე­გობ­რე­ბი ვი­ყა­ვით, მაგ­რამ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის პრობ­ლე­მა გვქონ­და. ეს ალ­ბათ, იმი­თაც იყო გა­მოწ­ვე­უ­ლი, რომ ქარ­თვე­ლებს ინ­გლი­სუ­რად ლა­პა­რაკს, თა­ვის ენა­ზე სა­უ­ბა­რი ურ­ჩევ­ნი­ათ.

- ქარ­თუ­ლი ვერ ის­წავ­ლე?

- ცოტა-ცოტა (ქარ­თუ­ლად მპა­სუ­ხობს). წე­ლი­წად-ნა­ხევ­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში თქვე­ნი ენა კარ­გად ვის­წავ­ლე... ისე, არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბა მაქვს ლექ­ტო­რებ­თან, იმ­დე­ნად კარ­გი, რომ ერთ-ერ­თმა მათ­გან­მა და­ბა­დე­ბის დღე­ზეც კი დამ­პა­ტი­ჟა. სხვა­თა შო­რის, პე­და­გო­გე­ბი არ ცდი­ლო­ბენ, რომ ჩაგ­ჭრან, პი­რი­ქით, გეხ­მა­რე­ბი­ან. ამან გა­მაკ­ვირ­ვა. მახ­სოვს, მა­ლა­ი­ზი­ა­ში სწავ­ლი­სას ზედ­მე­ტი თან­ხის მი­ღე­ბის მიზ­ნით, სტუ­დენ­ტებს გა­მოც­და­ზე ხში­რად ჭრიდ­ნენ.

ნა­დიშ სა­მა­რა­ნა­ი­კე, შრი­ლან­კე­ლი სტუ­დენ­ტი:

- უკვე წე­ლი­წად­ზე მე­ტია, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვსწავ­ლობ. სა­მე­დი­ცი­ნო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ სამ­შობ­ლო­ში დავ­ბრუნ­დე­ბი და სა­ზღვაო ფლოტ­ში ექი­მად ვიმ­სა­ხუ­რებ. ვეც­დე­ბი, გა­მოც­დი­ლე­ბა მი­ვი­ღო და პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­მი ავი­მაღ­ლო.

- რო­გორც ვიცი, ბრი­ტა­ნეთ­შიც სწავ­ლობ­დი...

- კი, ლონ­დონ­ში ბიზ­ნე­სი­სა და ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის ფა­კულ­ტე­ტი და­ვამ­თავ­რე. თავ­და­პირ­ვე­ლად, ვფიქ­რობ­დი, ჩემი ძმის­თვის მი­მე­ბა­ძა, რო­მე­ლიც ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის პრო­ფე­სო­რია, მა­სა­ვით ხა­რის­ხის დაც­ვა­ზე მეზ­რუ­ნა, მაგ­რამ მერე გეგ­მა შევ­ცვა­ლე. შრი­ლან­კა­ში სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­ა­გენ­ტოა, რო­მე­ლიც მსურ­ველ სტუ­დენ­ტებს სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის უნი­ვერ­სი­ტე­ტებ­ში გზავ­ნის. მივ­მარ­თე იმ სა­ა­გენ­ტოს და მათი მეშ­ვე­ო­ბით სა­ქარ­თვე­ლო­ში სწავ­ლა გა­დავ­წყვი­ტე.

- რა­ტომ მა­ინ­ცდა­მა­ინც სა­ქარ­თვე­ლო­ში?

- მთა­ვა­რი მი­ზე­ზი სწავ­ლის სა­ფა­სუ­რი იყო. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ქარ­თველ სტუ­დენ­ტებ­თან შე­და­რე­ბით ორ­მაგ ფასს ვიხ­დით, სწავ­ლა მა­ინც ია­ფია. ასე რომ, სტუ­დენ­ტის­თვის, რო­მელ­საც გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბა სურს, სა­ქარ­თვე­ლო მი­სა­ღე­ბია... აქ ჩა­მოს­ვლამ­დე თქვენს ქვე­ყა­ნა­ზე არა­ფე­რი ვი­ცო­დი. ჩვენ­თვის აქ ყვე­ლა­ზე დიდი პრობ­ლე­მა ენის უცო­დი­ნა­რო­ბაა. დღეს­დღე­ო­ბით ქარ­თუ­ლად ასე თუ ისე, ლა­პა­რაკს ვა­ხერ­ხებ, მაგ­რამ და­მერ­წმუ­ნეთ, რთუ­ლია, უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში თან, მე­დი­ცი­ნას სწავ­ლობ­დე და თან, ურ­თუ­ლეს ენას, ქარ­თულს ეუფ­ლე­ბო­დე. ხან­და­ხან თავს უცხოპ­ლა­ნე­ტე­ლად ვგრძნობ, გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­შინ, როცა ტაქ­სის მძღო­ლებს ვე­ლა­პა­რა­კე­ბი (იცი­ნის).

- სწავ­ლა ხომ არ გი­ჭირს?

- სწავ­ლის ხა­რისხს რაც შე­ე­ხე­ბა, ბევ­რი კარ­გი ლექ­ტო­რი გვყავს, მაგ­რამ მა­ინც, სწავ­ლის დონე ფა­სის შე­სა­ბა­მი­სია. სი­მარ­თლე გი­თხრათ, მეტს არც ვე­ლო­დი... ერთი ლექ­ტო­რი გვყავ­და, რო­მე­ლიც სტუ­დენ­ტებს თა­ვი­სი და­წე­რი­ლი წიგ­ნით ას­წავ­ლი­და. ის წიგ­ნი ჩვენც ვი­ყი­დეთ, მაგ­რამ მას­ში იმ­დე­ნი გრა­მა­ტი­კუ­ლი შეც­დო­მა იყო, ვე­რა­ფე­რი გა­ვი­გეთ. ვის­ხე­დით კომ­პი­უ­ტერ­თან და იმ სა­განს ინ­ტერ­ნე­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბით ვსწავ­ლობ­დით. ხან­და­ხან კი ყვე­ლა­ფე­რი ძა­ლი­ან იო­ლია. ამას წი­ნათ ერთ-ერ­თმა ლექ­ტორ­მა ქარ­თუ­ლი სექ­ტო­რის სტუ­დენ­ტებს სა­გა­მოც­დო ტეს­ტის პა­სუ­ხე­ბი წი­ნას­წარ ჩა­ა­წე­რი­ნა. იმ ჯგუ­ფელ­მა გო­გო­ნებ­მა პა­სუ­ხე­ბი ჩვენც მოგ­ვცეს, მაგ­რამ ვერ მივ­ხვდი, რა­ტომ უნდა გა­და­მე­წე­რა პა­სუ­ხე­ბი იმ ფურ­ცლი­დან? სხვა­თა შო­რის, ქარ­თვე­ლი გო­გო­ნე­ბი კარ­გად სწავ­ლო­ბენ, ბიბ­ლი­ო­თე­კა­ში რომ შე­ი­ხე­დოთ, იქ 80 პრო­ცენ­ტი გო­გო­ნა ზის. ბი­ჭებ­ზე კი ისე­თი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მრჩე­ბა, უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ეზო­ში დგო­მი­სა და სი­გა­რე­ტის მო­წე­ვის მეტს, არა­ფერს აკე­თე­ბენ. რო­გორც წესი, გა­მოც­დე­ბის დროს ისი­ნი გო­გო­ნე­ბის იმედ­ზე არი­ან.

- რო­გო­რია შენი თბი­ლი­სუ­რი ცხოვ­რე­ბა?

- საკ­მა­ოდ დატ­ვირ­თუ­ლი და ოდ­ნავ ძვი­რი, ვიდ­რე ქარ­თვე­ლე­ბის­თვის. რო­გორც წესი, ბი­ნის და­ქი­რა­ვე­ბი­სას 20-30 პრო­ცენ­ტით მეტს ვიხ­დით, ვიდ­რე ქარ­თვე­ლე­ბი. არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ქვე­ყა­ნა და ბუ­ნე­ბა გაქვთ. იმე­დი მაქვს, სა­ქარ­თვე­ლო სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბის ქვე­ყა­ნა გახ­დე­ბა...

- ქარ­თვე­ლი მე­გობ­რე­ბი თუ გყავს?

- კი, არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი მე­გობ­რე­ბი მყავს, რომ­ლებ­საც უნ­დათ, რომ ქარ­თუ­ლი ენა მას­წავ­ლონ, თვი­თონ კი ინ­გლი­სუ­რად ლა­პა­რაკს ცდი­ლო­ბენ. ქარ­თვე­ლი გო­გო­ნე­ბი თბი­ლე­ბი და კე­თი­ლე­ბი არი­ან.

კე­რო­ლა­ინ სრო­მეკ, გერ­მა­ნე­ლი სტუ­დენ­ტი:

- ბევ­რმა მირ­ჩია, რომ სწავ­ლა აქ გა­მეგ­რძე­ლე­ბი­ნა. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მოს­ვლამ­დე აქ ნამ­ყოფ არა­ერთ ადა­მი­ანს ვე­ლა­პა­რა­კე. ყვე­ლა ისე­თი აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლი იყო, მივ­ხვდი, სწორ არ­ჩე­ვანს ვა­კე­თებ­დი. დღეს თბი­ლის­ში არა­ერ­თი უცხო­ე­ლი მე­გო­ბა­რი მყავს. მათ შო­რის, ერთი მხო­ლოდ 2 კვი­რით აპი­რებ­და დარ­ჩე­ნას და უკვე 2 წე­ლია, აქ ცხოვ­რობს. დე­და­ჩე­მი პო­ლო­ნე­ლია და საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დროს სა­ქარ­თვე­ლოს რამ­დენ­ჯერ­მე სტუმ­რობ­და. მა­საც უყ­ვარს თქვე­ნი ქვე­ყა­ნა და ქარ­თვე­ლი ხალ­ხი.

- გა­ა­მარ­თლა სა­ქარ­თვე­ლომ შენი იმე­დი?

- მო­ლო­დინ­საც კი გა­და­ა­ჭარ­ბა. თავ­და­პირ­ვე­ლად ქარ­თულ ოჯახ­ში ერთი ოთა­ხი ვი­ქი­რა­ვე. იმ ადა­მი­ა­ნებ­მა ახ­ლო­ბე­ლი­ვით მი­მი­ღეს, მშობ­ლე­ბი­ვით მე­პყრო­ბოდ­ნენ. ცდი­ლობ­დნენ, გა­მო­ეკვლი­ათ, ვინ იყ­ვნენ ჩემი ქარ­თვე­ლი მე­გობ­რე­ბი, სად ცხოვ­რობ­დნენ, რა ერ­ქვათ, რომ ჩემ­თვის რამე ზედ­მე­ტი არა­ვის გა­ე­ბე­და... როცა ვმე­ცა­დი­ნე­ობ­დი, ოჯა­ხის დი­ა­სახ­ლისს ჩაი და ხი­ლიც კი შე­მოჰ­ქონ­და ჩემს ოთახ­ში. მათი სით­ბო­თი და მზრუნ­ვე­ლო­ბით გა­ოგ­ნე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი. თურ­მე ჩემი ნაც­ნო­ბე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­ზე სი­მარ­თლეს ამ­ბობ­დნენ. ქარ­თვე­ლებ­მა თან კარ­გი გარ­თო­ბა იცი­ან. არა აქვს მნიშ­ვნე­ლო­ბა, ორ­შა­ბა­თია თუ შა­ბა­თი, ყო­ველ დღეს ყვე­ლა გა­სარ­თო­ბი ად­გი­ლი გა­და­ტე­ნი­ლია (იცი­ნის).

- სწავ­ლით კმა­ყო­ფი­ლი ხარ?

- ასეთ ხა­რისხს არც ვე­ლო­დი. ძა­ლი­ან ახლო ურ­თი­ერ­თო­ბა მაქვს ლექ­ტო­რებ­თან. ხან­და­ხან მათ­თან ერ­თად სტუ­დენ­ტე­ბი სა­ვახ­შმო­დაც კი დავ­დი­ვართ. მათ ჩვე­ნი პი­რა­დი ამ­ბე­ბიც კი იცი­ან. სა­ქარ­თვე­ლო­ში გა­ცი­ლე­ბით თა­ვი­სუ­ფა­ლი სტუ­დენ­ტე­ბი არი­ან, ისე­ვე, რო­გორც ამე­რი­კა­ში. ლექ­ცი­ის დროს ყვე­ლას შე­უძ­ლია ოთახ­ში სი­ა­რუ­ლი (იღი­მის). ერთი წელი ამე­რი­კა­ში კო­ლე­ჯში ვსწავ­ლობ­დი და იქაც ზუს­ტად ასე­თი სი­ტუ­ა­ცია იყო.

- რა­მეს თუ გა­უკ­ვირ­ვე­ბი­ხარ სა­ქარ­თვე­ლო­ში?

- (ფიქ­რობს) გა­მაკ­ვირ­ვა ბი­ჭე­ბის და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბამ გო­გო­ნე­ბი­სად­მი. ძა­ლი­ან უც­ნა­უ­რად ეპყრო­ბი­ან. რა თქმა უნდა, ყვე­ლა ბიჭს არ ვგუ­ლის­ხმობ, მაგ­რამ რამ­დენ­ჯერ­მე უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბის კა­მათს შე­ვეს­წა­რი და შოკი მი­ვი­ღე. გო­გო­ნებს უყ­ვი­რი­ან, ეჯი­კა­ვე­ბი­ან, აგ­რე­სი­უ­ლე­ბი არი­ან, ეს ალ­ბათ მათი ტემ­პე­რა­მენ­ტის ბრა­ლია. ასე­ვე გა­მიკ­ვირ­და, როცა აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ ქარ­თვე­ლი მა­მა­კა­ცი ქალს არც სა­ო­ჯა­ხო საქ­მე­ებ­ში ეხ­მა­რე­ბა და არც ბავ­შვე­ბის მოვ­ლა­ში. ეს ჩემ­თვის წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია. მათი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ჩემ მი­მარ­თაც გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია. რა­ტომ­ღაც მი­იჩ­ნე­ვენ, რად­გან ევ­რო­პე­ლი ვარ, ჩემი მო­ნა­დი­რე­ბა იო­ლია. ხში­რად მე­კი­თხე­ბი­ან, მარ­ტო ვცხოვ­რობ თუ არა, რაც ჩემ­თვის შე­უ­რა­ცხმყო­ფე­ლია, მაგ­რამ ზო­გა­დად, ხალ­ხი თბი­ლია. ერთხელ მახ­სოვს, სახ­ლში სა­დი­ლის მომ­ზა­დე­ბა და­მე­ზა­რა და საჭ­მე­ლად რეს­ტო­რან­ში წა­ვე­დი. გვერ­დით რამ­დე­ნი­მე მა­გი­და იყო გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი და მო­წი­ფუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი ქე­ი­ფობ­დნენ. გა­მომ­კი­თხეს, სა­ი­დან ვი­ყა­ვი, მერე მა­გი­დას­თან მი­მი­პა­ტი­ჟეს, მაგ­რამ შემ­რცხვა და ვი­უ­ა­რე, მერე აი­ღეს ჩემი მა­გი­და და თა­ვი­სას შე­უ­ერ­თეს. აღ­მოჩ­ნდა, რომ იმ მა­გი­დას­თან ქარ­თვე­ლი ექი­მე­ბი ის­ხდნენ, რამ­დე­ნი­მე მათ­გა­ნი ჩემს უნი­ვერ­სი­ტეტ­შიც ას­წავ­ლი­და. მოკ­ლედ, ის სა­ღა­მო უჩ­ვე­უ­ლოდ და ხა­ლი­სი­ა­ნად გა­ვა­ტა­რე. სახ­ლში მთვრა­ლი დავ­ბრუნ­დი (იცი­ნის). წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ, რო­მე­ლი­მე ქვე­ყა­ნა­ში პო­ლი­ცი­ე­ლებ­მა ქა­ლა­ქის და­სათ­ვა­ლი­ე­რებ­ლად რომ წა­გიყ­ვა­ნონ? რა თქმა უნდა, სა­ქარ­თვე­ლოს გარ­და, ეს არც ერთ ქვე­ყა­ნა­ში არ მოხ­დე­ბა. მე და ჩემს მე­გობ­რებს ქარ­თველ­მა პო­ლი­ცი­ე­ლებ­მა მთე­ლი თბი­ლი­სი შე­მოგ­ვა­ტა­რეს.

რო­ზე­ლინ ბა­ლე­ვა, ნი­გე­რი­ე­ლი სტუ­დენ­ტი:

- ჩემი სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მოს­ვლა და აქ სწავ­ლა კუ­რი­ოზს უკავ­შირ­დე­ბა. ნი­გე­რი­ა­ში სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­ა­გენ­ტოა, რო­მე­ლიც მო­მა­ვალ სტუ­დენ­ტებს სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის შე­სა­ბა­მის უნი­ვერ­სი­ტეტს ურ­ჩევს. ბავ­შვო­ბი­დან მინ­დო­და ბიზ­ნე­სის შეს­წავ­ლა და ჩემი ოც­ნე­ბა იყო ამე­რი­კა­ში სწავ­ლა. ალ­ბათ იკი­თხავთ, ამე­რი­კა­ში თუ მინ­დო­და სწავ­ლა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში რო­გორ აღ­მოვ­ჩნდი? ეს ამ­ბა­ვი მეც ძა­ლი­ან მიკ­ვირს... ამე­რი­კის შტა­ტი ჯორ­ჯია და სა­ქარ­თვე­ლო ერ­თნა­ი­რი და­სა­ხე­ლე­ბის გამო ერ­თმა­ნეთ­ში ამე­რია და თავი სა­ქარ­თვე­ლო­ში ამოვ­ყა­ვი.

- სა­ა­გენ­ტოს წარ­მო­მად­გენ­ლებ­მა არ იცოდ­ნენ, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში კი არა, ამე­რი­კა­ში გსურ­და სწავ­ლა?

- არა, როცა მათ პირ­ვე­ლად მი­ვა­კი­თხე, რამ­დე­ნი­მე უნი­ვერ­სი­ტე­ტი და­მი­სა­ხე­ლეს, სა­დაც სწავ­ლა შე­მეძ­ლო. მათ შო­რის ყვე­ლა­ზე იაფი, ჯორ­ჯი­ის უნი­ვერ­სი­ტე­ტი აღ­მოჩ­ნდა. რა თქმა უნდა, მე თქვე­ნი ჯორ­ჯია ამე­რი­კუ­ლი ჯორ­ჯია მე­გო­ნა და არც კი მი­კი­თხავს, და­ბა­ლი ფა­სით გა­ხა­რე­ბულ­მა იმ სა­ა­გენ­ტოს და­უ­ფიქ­რებ­ლად გა­და­ვუ­ხა­დე მთე­ლი ჩემი და­ნა­ზო­გი. ისი­ნი ჩემი სწავ­ლის გა­და­სა­ხადს 4 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­ფა­რა­ვენ, რად­გან მათ თან­ხა წი­ნას­წარ მი­ვე­ცი. ახლა ამე­რი­კის ნაც­ვლად სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვზი­ვარ და მშობ­ლე­ბის წვა­ლე­ბით ნა­შოვ­ნი და გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი ფუ­ლით გა­ნათ­ლე­ბას ვი­ღებ...

როცა მივ­ხვდი, რაც და­მე­მარ­თა, ისე­თი იმედ­გაც­რუ­ე­ბა და­მე­უფ­ლა, სი­ცო­ცხლე აღარ მინ­დო­და, თან სა­ა­გენ­ტო ფულს უკან აღარ და­მიბ­რუ­ნებ­და და იძუ­ლე­ბუ­ლი გავ­ხდი, თქვენს ქვე­ყა­ნა­ში ცხოვ­რე­ბა­სა და სწავ­ლას შევ­გუ­ე­ბო­დი. სი­მარ­თლე გი­თხრათ, აღარც სწავ­ლა მინ­და და არც - აქ ცხოვ­რე­ბა, მაგ­რამ სხვა გზა არ მაქვს. მთე­ლი ჩემი და­ნა­ზო­გი სწავ­ლა­ში გა­და­ვი­ხა­დე და სახ­ლში ვე­ღარ დავ­ბრუნ­დე­ბი.

- რო­გო­რია შენი ქარ­თუ­ლი სტუ­დენ­ტო­ბა?

- არც ისე იოლი. პირ­ველ რიგ­ში, კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის პრობ­ლე­მა მაქვს. ქარ­თუ­ლი ენის სწავ­ლა რთუ­ლია, ცოტა კი ვიცი, მაგ­რამ ისე არა, რომ ადა­მი­ა­ნებ­თან კონ­ტაქ­ტი და­უბ­რკო­ლებ­ლად შევ­ძლო. ამის გარ­და, სა­ა­გენ­ტო მპირ­დე­ბო­და, რომ ქვე­ყა­ნა­ში ჩას­ვლის­თა­ნა­ვე სამ­სა­ხურს იო­ლად ვი­შო­ვი­დი და სწავ­ლის პა­რა­ლე­ლუ­რად, მუ­შა­ო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბაც მექ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩემ­ნა­ი­რი გო­გო­ნა სამ­სა­ხურ­ში არა­ვის უნდა. ასე რომ, ისევ ჩემი ოჯა­ხი მი­ნა­ხავს.

- ძვი­რია თბი­ლის­ში ცხოვ­რე­ბა?

- ნი­გე­რი­ას­თან შე­და­რე­ბით, ყვე­ლა­ფე­რი გა­ცი­ლე­ბით ძვი­რია. ამას­თან ერ­თად, მეჩ­ვე­ნე­ბა, რომ ქარ­თვე­ლე­ბის­თვის უც­ნა­უ­რი ხალ­ხი ვართ და ჩვენ მი­მართ კე­თილ­გან­წყო­ბი­ლე­ბი არ არი­ან. მინ­და მათ ვუ­თხრა, აქ მხო­ლოდ სას­წავ­ლებ­ლად ვარ ჩა­მო­სუ­ლი და გა­უ­გებ­რო­ბის გამო მოვ­ხვდი. ხში­რად, ზურგს უკან, რა­სის­ტუ­ლი შე­ძა­ხი­ლე­ბიც მეს­მის, მაგ­რამ ვე­რა­ფერს ვი­ზამ, უნდა ავი­ტა­ნო და შე­ვე­გუო. უნი­ვერ­სი­ტეტს რაც შე­ე­ხე­ბა, კარ­გი ლექ­ტო­რე­ბი მყავს და ამა­ში ნამ­დვი­ლად გა­მი­მარ­თლა. რა თქმა უნდა, გა­მო­ნაკ­ლი­სე­ბი არ­სე­ბო­ბენ, ქარ­თვე­ლი მე­გობ­რე­ბიც მყავს, მაგ­რამ - მხო­ლოდ გო­გო­ნე­ბი.

- რო­ზე­ლინ, ქარ­თუ­ლი დიპ­ლო­მი შენს ქვე­ყა­ნა­ში გა­მო­გად­გე­ბა?

- ეგ სა­კი­თხი ჯერ კი­დევ გა­სარ­კვე­ვია, მაგ­რამ იმე­დი მაქვს, რომ კი. წელს უკვე მე­ო­რე კურ­სზე ვარ და ერთი სული მაქვს, სწავ­ლას რო­დის და­ვას­რუ­ლებ, სახ­ლში წას­ვლა რომ შევ­ძლო. იმე­დია, სხვებს ჩემი გა­მოც­დი­ლე­ბა გაკ­ვე­თი­ლად გა­მო­ად­გე­ბათ და სწავ­ლის და­წყე­ბის წინ კარ­გად გა­არ­კვე­ვენ, სად მი­დი­ან.

მი­კა­ელ ჰორ­ნი, შვე­დი სტუ­დენ­ტი:

- ყვე­ლა, ვი­საც ვე­უბ­ნე­ბი, რომ შვე­დი ვარ და თბი­ლის­ში ვსწავ­ლობ, გა­ოგ­ნე­ბუ­ლი მი­ყუ­რებს. ზოგი პირ­და­პირ მე­უბ­ნე­ბა, ევ­რო­პი­დან აქ რამ ჩა­მო­გიყ­ვა­ნაო? თქვენს ქვე­ყა­ნა­ში ქარ­თვე­ლი გო­გო­ნას გამო ჩა­მო­ვე­დი, რო­მე­ლიც დღეს უკვე ჩემი მე­უღ­ლეა. მინ­დო­და, ცოტა ხანს მის ქვე­ყა­ნა­ში მე­ცხოვ­რა, ტრა­დი­ცი­ებს გავ­ცნო­ბო­დი... ამი­ტო­მაც აქ სწავ­ლა გა­დავ­წყვი­ტე. შვე­დეთ­ში სწავ­ლა უფა­სოა, მაგ­რამ ჩემ­თვის გა­ცი­ლე­ბით სა­ინ­ტე­რე­სოა, როცა სხვა ქვე­ყა­ნა­ში ვსწავ­ლობ. ვი­ცო­დი, ყვე­ლა­ფე­რი იოლი არ იქ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ ამ გა­მოწ­ვე­ვის­თვის მზად ვი­ყა­ვი. აღ­მოჩ­ნდა, რომ ყვე­ლა­ფე­რი გა­ცი­ლე­ბით რთუ­ლად იყო, ვიდ­რე წარ­მო­მედ­გი­ნა.

- რა იყო რთუ­ლი?

- ენის არ­ცოდ­ნა. იყო შემ­თხვე­ვე­ბი, როცა მინ­დო­და, ადა­მი­ა­ნებს გავ­სა­უბ­რე­ბო­დი, მაგ­რამ არ შე­მეძ­ლო და თავს "ხე­იბ­რად" ვგრძნობ­დი. ახლა მონ­დო­მე­ბით ვსწავ­ლობ ქარ­თულს, მაგ­რამ სა­ნამ და­უბ­რკო­ლებ­ლად ვი­ლა­პა­რა­კებ, დრო დამ­ჭირ­დე­ბა. სა­ბედ­ნი­ე­როდ, გვერ­დით ჩემი გოგო მყავს, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ფერ­ში მეხ­მა­რე­ბა. სხვა შემ­თხვე­ვა­ში აქ ცხოვ­რე­ბა ძა­ლი­ან გა­მი­ჭირ­დე­ბო­და.

- რო­გო­რია შენი სტუ­დენ­ტუ­რი ცხოვ­რე­ბა?

- იმედ­გაც­რუ­ე­ბუ­ლი ვარ, ოღონდ - არა სწავ­ლის ხა­რის­ხის გამო. შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ სწავ­ლის ხა­რის­ხმა ჩემს მო­ლო­დინ­საც კი გა­და­ა­ჭარ­ბა, მაგ­რამ ჩემს ქვე­ყა­ნა­ში სტუ­დენ­ტუ­რი ცხოვ­რე­ბი­სად­მი სრუ­ლი­ად სხვა წარ­მოდ­გე­ნა მქონ­და. სწავ­ლა პრო­ცე­სია, რო­მე­ლიც ადა­მი­ა­ნებს აერ­თი­ა­ნებს, ყვე­ლა ერ­თმა­ნეთს ეხ­მა­რე­ბა, ერ­თობ­ლი­ვად უმკლავ­დე­ბი­ან პრობ­ლე­მებს... მაგ­რამ აქ არ არის მსგავ­სი კულ­ტუ­რა. შვე­დეთ­ში ყვე­ლამ იცის, რომ სტუ­დენ­ტე­ბი ყვე­ლა­ზე გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლად ცხოვ­რო­ბენ, რად­გან მუ­შა­ო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა ნაკ­ლე­ბად აქვთ და ყვე­ლა სტუ­დენ­ტი ერ­თნა­ი­რად შრო­მობს სწავ­ლის­თვის, მაგ­რამ ჩემს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში რო­გორც წესი, სწავ­ლის ქი­რას სტუ­დენ­ტებს მშობ­ლე­ბი უხ­დი­ან. ამი­ტომ ჩემს კურ­სე­ლებს წარ­მოდ­გე­ნაც არა აქვთ, ფული რო­გო­რი მო­სა­პო­ვე­ბე­ლია... აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ გო­გო­ნე­ბი და ბი­ჭე­ბი სწავ­ლის მხრივ გან­სხვავ­დე­ბი­ან. გო­გო­ნე­ბი ძა­ლი­ან მო­ტი­ვი­რე­ბუ­ლე­ბი არი­ან, მაგ­რამ მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, ყვე­ლა მა­ღალ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე თით­ქმის მა­მა­კა­ცე­ბი არი­ან და­ნიშ­ნუ­ლე­ბი. არა­და, წე­სით, გა­ცი­ლე­ბით მეტი ქალ­ბა­ტო­ნი უნდა მუ­შა­ობ­დეს მა­ღალ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე. დრო დამ­ჭირ­და იმის მი­სახ­ვედ­რად, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ არის სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც ამა თუ იმ საქ­მეს შენი ჩა­რე­ვის გა­რე­შე მო­გიგ­ვა­რებს. ვინც ბევ­რს ყვი­რის, მეტს იღებს, ვინც არა - არა­ფე­რი ხვდე­ბა (იცი­ნის). შენი საქ­მის გა­სა­კე­თებ­ლად ბევ­რი უნდა იწ­ვა­ლო, რომ არ და­გი­ვი­წყონ და გა­მორ­ჩეთ. შვე­დეთ­ში ვინ­მემ ასე რომ იაქ­ტი­უ­როს, ცუდ ტო­ნად ით­ვლე­ბა. აქ კი სხვა­ნა­ი­რად არც შე­იძ­ლე­ბა. ამ ყვე­ლა­ფერს ყუ­რა­დღე­ბას თუ არ მი­ვაქ­ცევთ, სა­ქარ­თვე­ლო არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი და დიდი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის ქვე­ყა­ნაა, სა­დაც მშვე­ნი­ე­რი ბუ­ნე­ბა და ამინ­დია. შვე­დეთ­თან შე­და­რე­ბით აქ თავს გა­ცი­ლე­ბით თა­ვი­სუფ­ლად ვგრძნობ. თა­ნაც ყვე­ლა­ფე­რი უფრო ია­ფია, მაგ­რამ აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ დიდ სუ­პერ­მარ­კე­ტებ­ში ყვე­ლა­ფე­რი გა­ცი­ლე­ბით ძვი­რია, ვიდ­რე პა­ტა­რა მა­ღა­ზი­ებ­ში. რო­გორც წესი, ევ­რო­პა­ში პი­რი­ქი­თაა. ზო­გა­დად კი, თუ ამ უჩ­ვე­უ­ლო მდგო­მა­რე­ო­ბას შე­ეჩ­ვე­ვი, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცხოვ­რე­ბა მარ­თლაც სა­სი­ა­მოვ­ნოა.

ელე­ნე ბა­სი­ლი­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)