იგი მთელ სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის სის­ტე­მა­ში ერ­თა­დერ­თი პა­ტი­მა­რია, რო­მე­ლიც ბერი გახ­ლავთ. ერ­თა­დერ­თია, რო­მელ­საც გუ­ლის რამ­დე­ნი­მე ოპე­რა­ცი­ის შემ­დგომ ყვე­ლა ავად­მყო­ფი­სა­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი უმ­ძი­მე­სი მდგო­მა­რე­ო­ბა აქვს - მისი გუ­ლის 70% თრომ­ბი­რე­ბუ­ლია! ერ­თა­დერ­თია, ვის სი­ცო­ცხლე­საც ექი­მე­ბი უკვე რამ­დე­ნი­მე წე­ლია, აუხ­სნელ სას­წა­უ­ლად თვლი­ან!

2005 წლის 25 აგ­ვის­ტოს, მისი და­პა­ტიმ­რე­ბის "წყა­ლო­ბით" გა­ი­გო სა­ქარ­თვე­ლოს მო­სახ­ლე­ო­ბის დიდ­მა ნა­წილ­მა, რომ და­მო­უ­კი­დე­ბელ სა­ქარ­თვე­ლოს შო­რე­ულ აფ­რი­კულ ქვე­ყა­ნას­თან - კოტ დი­ვუ­არ­თან ჰქო­ნია დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა - ამ დღეს ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრომ კოტ დი­ვუ­არ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს გე­ნე­რა­ლუ­რი კონ­სუ­ლი - ერ­მი­ლე თორ­თლა­ძე და­ა­პა­ტიმ­რა და სა­კონ­სუ­ლოს სე­ი­ფი­დან იმ დრო­ის­თვის უპ­რე­ცე­დენ­ტოდ დიდი რა­ო­დე­ნო­ბის ნარ­კო­ტი­კუ­ლი სა­შუ­ა­ლე­ბა - 200 ტაბ­ლე­ტი სუ­ბუ­ტექ­სი "ამო­ი­ღო". გარ­და იმი­სა, რომ სს საქ­მე­ში უამ­რა­ვი დარ­ღვე­ვა იყო, ვე­რა­ვინ გა­ი­გო, რა­ი­მე სხვა მო­ტი­ვით რა­ტომ უნდა გა­მო­ე­კე­ტათ ცი­ხე­ში თით­ქმის ორი ათე­უ­ლი წლით ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში ახ­ლად­მო­სულ "ნა­ცი­ო­ნა­ლებს" ერ­მი­ლე თორ­თლა­ძე. თუმ­ცა, თქვენს მონა-მორ­ჩილს მა­შინ რა­ღაც ვერ­სი­ე­ბი გა­უჩ­ნდა და რო­დე­საც კონ­სუ­ლის და­კა­ვე­ბა­ზე სტა­ტია გა­მო­აქ­ვეყ­ნა, გარ­და ვერ­სი­ე­ბის სა­ვა­რა­უ­დო ად­რე­სა­ტე­ბის შიშ­ნა­რე­ვი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბე­ბი­სა, თა­ვად კონ­სუ­ლის კა­ტე­გო­რი­უ­ლი მო­თხოვ­ნაც მი­ი­ღო - სა­ი­დან ფლობ­და ჟურ­ნა­ლის­ტი სა­ი­დუმ­ლო ინ­ფორ­მა­ცი­ებს?! ცხა­დია, არა­ნა­ირ სა­ი­დუმ­ლო ინ­ფორ­მა­ცი­ებს არ ვფლობ­დი, ამი­ტომ მივ­ხვდი, რომ მი­ზან­ში მო­ვარ­ტყი - არა­ვი­თა­რი ნარ­კო­ტი­კი, რო­მე­ლიც სა­კონ­სუ­ლოს სე­იფ­ში მეტი და­მა­ჯე­რებ­ლო­ბი­სათ­ვის უხ­ვად ჩა­ყა­რეს, ერ­მი­ლე თორ­თლა­ძის და­კა­ვე­ბას­თან კავ­შირ­ში არ იყო! მაგ­რამ კონ­სულ­მა სხვა და­ნარ­ჩენ­ზე დუ­მი­ლი არ­ჩია.

გა­ვი­და დრო. კოტ დი­ვუ­ა­რი სა­ქარ­თვე­ლომ კი­დევ ერთხელ - 2010 წელს გა­იხ­სე­ნა, როცა ფეხ­ბურთში მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნა­ტის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას "ნაც­მოძ­რა­ო­ბის" სა­ხემ და ტე­ლე­კომ­პა­ნია "იმე­დის" ხელ­მძღვა­ნელ­მა გი­ორ­გი არ­ვე­ლა­ძემ, რა­ტომ­ღაც, კოტ დი­ვუ­ა­რის ნაკ­რე­ბის ფან-კლუ­ბი ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბა და ხმა­უ­რი­ა­ნა­დაც "გულ­შე­მატ­კივ­რობ­და" სხვა "ფა­ნებ­თან" ერ­თად! მე, 14-წლი­ა­ნი ჟურ­ნა­ლის­ტო­ბის შემ­დეგ, ად­ვო­კა­ტა­დაც და­ვი­წყე მუ­შა­ო­ბა და აი, სა­ად­ვო­კა­ტო საქ­მი­ა­ნო­ბის 6 წლის­თავ­ზე, როცა ამ დრო­ის გან­მავ­ლო­ბა­ში კვლავ გა­მიჩ­ნდა ჟურ­ნა­ლის­ტი­კის­კენ მიბ­რუ­ნე­ბის, უფრო სწო­რად - წე­რის სურ­ვი­ლი, კავ­შირ­ზე ერ­მი­ლე თორ­თლა­ძე გა­მო­ვი­და - ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო ადა­მი­ა­ნი და ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე, რა­საც ჩემი ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი პრაქ­ტი­კის მან­ძილ­ზე შევ­ხვედ­რი­ვარ! მივ­ხვდი, რომ დრო მო­ვი­და, როცა ფარ­და უნდა ახ­დო­და ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის 9-წლი­ა­ნი მმარ­თვე­ლო­ბის ბევრ სა­ი­დუმ­ლოს, რო­მელ­თა გა­მო­ძი­ე­ბა­ზე უკვე და­ი­წყო სა­უ­ბა­რი ახალ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ. მაგ­რამ აქ კი­დევ ერ­თმა გარ­მო­ე­ბამ შე­მა­ფერ­ხა - 2009 წელს ერ­მი­ლე თორ­თლა­ძე პატ­რი­არ­ქის კურ­თხე­ვით სა­პა­ტიმ­რო­ში ბე­რად აღ­კვე­ცი­ლა და უკვე ბერ-მო­ნა­ზო­ნი კონ­სტან­ტი­ნეა, რუის-ურ­ბნი­სის ეპარ­ქი­ის ძა­მას ხე­ო­ბის ღვთის­მშობ­ლის მი­ძი­ნე­ბის მა­მა­თა მო­ნას­ტერ­ზე რი­ცხუ­ლი. აქ ის უკვე თა­ვად მეხ­მა­რე­ბა და ამ­ბობს, რომ ბე­რის უპირ­ვე­ლე­სი მო­ვა­ლე­ო­ბა მხი­ლე­ბაა. "ახ­ლა­ხან გა­ვი­გე, რომ შე­იძ­ლე­ბა ცი­ხე­ებ­ში პატ­რი­არ­ქის კურ­თხე­ვით, კა­პე­ლა­ნე­ბი - მო­ძღვრე­ბი და­ი­ნიშ­ნონ, ეს დიდი ბედ­ნი­ე­რე­ბა იქ­ნე­ბა!", - ამ­ბობს ჩემი რეს­პო­დენ­ტი.

- მე თავი უდა­ნა­შა­უ­ლოდ მი­მაჩ­ნია. ჩემი და­პა­ტიმ­რე­ბა 2005 წლის აგ­ვის­ტომ­დე გა­ცი­ლე­ბით ადრე - თვე­ბის, შე­იძ­ლე­ბა, წლე­ბის წი­ნაც იყო და­გეგ­მი­ლი. შე­იძ­ლე­ბა არ­სე­ბობ­დეს ჩემი და­კა­ვე­ბის მი­ზე­ზის რა­მო­დე­ნი­მე ვერ­სია, რო­მელ­თა­გა­ნაც ყვე­ლას აქვს არ­სე­ბო­ბის უფ­ლე­ბა. პი­რა­დად ჩემ­თვის ცალ­სა­ხად ცნო­ბი­ლია, რაც მოხ­და და ამა­ზე მოგ­ვი­ა­ნე­ბით ვი­სა­უბ­რებ. 1998 წელს მე და­ვი­ნიშ­ნე სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­სუ­ლად კოტ დი­ვუ­არ­ში, ხოლო მოგ­ვი­ა­ნე­ბით - 2 000 წელს უკვე გე­ნე­რა­ლურ კონ­სუ­ლად. და­ჯილ­დო­ე­ბუ­ლი ვარ რამ­დე­ნი­მე სა­ხელ­მწი­ფო ორ­დე­ნით, მათ შო­რის - ვარ კოტ დი­ვუ­ა­რის ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ორ­დე­ნის ოფი­ცე­რი, ქრის­ტეს­შო­ბის მე-2 ხა­რის­ხის ორ­დე­ნის კა­ვა­ლე­რი, ეკო­ნო­მი­კის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა სა­პა­ტიო დოქ­ტო­რი, მი­ღე­ბუ­ლი მაქვს უმაღ­ლე­სი გა­ნათ­ლე­ბა რამ­დე­ნი­მე მი­მარ­თუ­ლე­ბით, მათ შო­რის მაქვს სამ­ხედ­რო დიპ­ლო­მა­ტის კვა­ლი­ფი­კა­ცია. სა­ქარ­თვე­ლო­ში, სო­ფელ გო­მა­რეთ­ში, 1986 წელს ჩემს მიერ და­არ­სდა ექ­ვთი­მე თა­ყა­იშ­ვი­ლის სახლ-მუ­ზე­უ­მი. 2004 წელს, და­ჭე­რამ­დე ცოტა ხნით ადრე, სა­გა­რეო საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს­თვის გა­დაგ­ზავ­ნილ ან­გა­რიშ­ში ასა­ხუ­ლია ჩემს მიერ და­ხარ­ჯუ­ლი თან­ხა - და­ახ­ლო­ე­ბით 400 000 ევ­რომ­დე - ზე­მოთ ხსე­ნე­ბუ­ლი სახლ-მუ­ზე­უ­მი, ექ­ვთი­მე თა­ყა­იშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის სტი­პენ­დია, რო­მელ­საც სტუ­დენ­ტებს ვუხ­დი­დი, სა­ხელ­მწი­ფო მუ­ზე­უ­მის ტექ­ნი­კუ­რი აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბით უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა. შე­მომ­ქონ­და სა­მე­დი­ცი­ნო აპა­რა­ტუ­რა, რო­მელ­საც ვჩუქ­ნი­დი კლი­ნი­კებს, რათა უფა­სო მომ­სა­ხუ­რე­ბა გა­ე­წი­ათ ლტოლ­ვი­ლე­ბის­თვის, ვა­ფი­ნან­სებ­დი წიგ­ნე­ბის გა­მო­ცე­მას ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი, ის­ტო­რი­უ­ლი, თა­ნა­მედ­რო­ვე ტე­რო­რიზ­მის შე­სა­ხებ.

- ბუ­ნებ­რი­ვად გაჩ­ნდე­ბა კი­თხვა - სა­ი­დან მოჰ­ქონ­და კოტ დი­ვუ­ა­რის გე­ნე­რა­ლურ კონ­სულს ამ­ხე­ლა თან­ხე­ბი, თუნ­დაც - საქ­ველ­მოქ­მე­დოდ?

- მე გახ­ლდით ერთ-ერთი უდი­დე­სი რუ­სუ­ლი ბირ­ჟის - "რო­სი­ის­კა­ია ტა­ვარ­ნა­ია სე­რე­ვა­ია ბირ­ჟას" და­მა­არ­სე­ბე­ლი, გახ­ლდით სმო­ლენ­სკის ალ­მა­სის და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი ქარ­ხნის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი ახლო აღ­მო­სავ­ლეთ­ში, ვი­ყა­ვი რუ­სე­თის სა­პატ­რი­არ­ქოს მარ­თლმა­დი­დებ­ლუ­რი ეკ­ლე­სი­ის საქ­ველ­მოქ­მე­დო ფონ­დის პრე­ზი­დენ­ტი, აგ­რეთ­ვე - სა­ერ­თა­შო­რი­სო საქ­ველ­მოქ­მე­დო ფონ­დის - "აფ­რი­კის აღორ­ძი­ნე­ბის" წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი, რო­მე­ლიც სა­ბერ­ძნეთ­ში და­არ­სდა; მე ვარ არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია "ბი­ო­უ­საფრ­თხო­ე­ბის" და­მა­არ­სე­ბე­ლი, რომ­ლის სა­მუ­შაო ნი­შაც სპე­ცი­ა­ლუ­რად კავ­კა­სია იყო. უნდა იცო­დეთ, რომ ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, სა­ხელ­მწი­ფო­ე­ბი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ზე დაყ­რდნო­ბით იღე­ბენ სწორ ინ­ფორ­მა­ცი­ებს და ეკო­კა­ტას­ტრო­ფე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ პრე­ვენ­ცი­ულ ღო­ნის­ძი­ე­ბებს ატა­რე­ბენ; მე მქონ­და კონ­კრე­ტუ­ლი ბიზ­ნეს-აქ­ტი­ვო­ბე­ბი კოტ დი­ვუ­არ­ში, რო­გორც გე­ო­ლო­გი­ა­ში, ასე­ვე - ყა­ვის და კა­კა­ოს წარ­მო­ე­ბა­ში. ჩემი კომ­პა­ნია, რო­მე­ლიც ოფ­შორ­ში იყო და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი, პირ­და­პირ კავ­შირ­ში გახ­ლდათ მოს­კოვ­ში შო­კო­ლა­დის მწარ­მო­ე­ბელ ფირ­მებ­თან... ალ­ბათ, საკ­მა­რი­სია.

- ნამ­დვი­ლად საკ­მა­რი­სია. არ შე­მიძ­ლია, არ გკი­თხოთ - თქვენ და სა­ქარ­თვე­ლოს ახა­ლი პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი თით­ქმის ერ­თდრო­უ­ლად და­ი­ნიშ­ნეთ სა­პა­ტიო კონ­სუ­ლე­ბად - თქვენ კოტ დი­ვუ­არ­ში, ბა­ტო­ნი ბი­ძი­ნა - სან-მა­რი­ნო­ში, ამას­თან, ორი­ვე ბიზ­ნე­სით იყა­ვით და­კა­ვე­ბუ­ლი. ნაც­ნო­ბო­ბა და კო­ლე­გი­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა ხომ არ გქო­ნი­ათ?

- მე, პი­რა­დად, არ ვიც­ნობ ბა­ტონ ბი­ძი­ნას, მაგ­რამ კარ­გად მახ­სოვს, რო­გორ ეხ­მა­რე­ბო­და ის სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ელ­ჩოს რუ­სეთ­ში ჯერ კი­დეც 1990-92 წლებ­ში, როცა არა­ნა­ი­რი და­ფი­ნან­სე­ბა არ არ­სე­ბობ­და. ვა­ლი­კო ად­ვა­ძის დროს დიპ­ლო­მა­ტებს ხელ­ფა­სი 200-300 მა­ნე­თი ჰქონ­დათ. ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი ყვე­ლა­ფერს აკე­თებ­და, რომ სა­ქარ­თვე­ლო სა­ერ­თა­შო­რი­სო ას­პა­რეზ­ზე და­მო­უ­კი­დე­ბელ და თა­ნა­მედ­რო­ვე ქვე­ყა­ნად გა­სუ­ლი­ყო.

- თქვენ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ოფი­ცი­ა­ლუ­რად აკ­რე­დი­ტე­ბულ გე­ნე­რა­ლურ სა­კონ­სუ­ლო­ში მუ­შა­ობ­დით, თქვე­ნი და­კა­ვე­ბის შემ­დეგ კი, სა­გა­რეო საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრომ ყვე­ლა­ნა­ი­რად სცა­და, ამის იგ­ნო­რი­რე­ბა მო­ეხ­დი­ნა და ყვე­ლა­ნა­ი­რი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა მო­ეხ­სნა.

- ისი­ნი ვერ აღი­ა­რებ­დნენ თა­ვის ყვე­ლა შეც­დო­მას და იმი­ტომ! მათ შეც­დო­მა­ში შე­იყ­ვა­ნეს კოტ დი­ვუ­ა­რი, რო­დე­საც ჩემი და­კა­ვე­ბის დღეს­ვე გაგ­ზავ­ნეს ნოტა, რომ­ლი­თაც უკვე დამ­ნა­შა­ვედ ვი­ყა­ვი გა­მოყ­ვა­ნი­ლი. კოტ დი­ვუ­არ­მა მათ პა­სუ­ხიც კი არ გას­ცა და მხო­ლოდ აც­ნო­ბა, რომ ნოტა ცნო­ბად მი­ი­ღო. ჩემი და­კა­ვე­ბის შემ­დეგ სა­ქარ­თვე­ლო­ში კოტ დი­ვუ­ა­რის ელჩი აღარ და­ნიშ­ნუ­ლა - ელჩს აღარ გა­და­უ­ცია სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­თვის რწმუ­ნე­ბა­თა სი­გე­ლე­ბი! მხო­ლოდ ბო­ლოს მიხ­ვდა სა­ა­კაშ­ვი­ლის მთავ­რო­ბა, რომ მთე­ლი მსოფ­ლიო ისე­ვე იბ­რძვის აფ­რი­კუ­ლი ბაზ­რის­თვის, რო­გორც რუ­სუ­ლი და უკვე მაქ­სი­მა­ლუ­რად ცდი­ლობ­და ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის გაღ­რმა­ვე­ბას, ბო­ლოს და ბო­ლოს, აფ­რი­კა - 37 ხმაა გა­ე­რო­ში! რას არ იზამს ამ ხმე­ბის­თვის, რო­მე­ლიც გნე­ბავთ, ქვე­ყა­ნა...

- არ­ჩევ­ნებ­ში ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის და­მარ­ცხე­ბის შემ­დეგ რუ­სულ ინ­ტერ­ნეტ-მე­დი­ა­ში გა­აქ­ტი­ურ­და მი­ვი­წყე­ბუ­ლი თემა - რომ ევ­რო­პამ და კერ­ძოდ, საფ­რან­გეთ­მა შური იძია სა­ა­კაშ­ვილ­ზე თუნ­დაც იმი­სათ­ვის, რომ ბა­თუ­მის პორ­ტის შეს­ყიდ­ვა­ზე მო­ლა­პა­რა­კე­ბის პრო­ცეს­ში, რო­მელ­საც საფ­რან­გე­თი ქალ­ბა­ტო­ნი სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის და თქვე­ნი მეშ­ვე­ო­ბით აწარ­მო­ებ­და და უკვე ავან­სიც გა­დახ­დი­ლი იყო, სა­ა­კაშ­ვილ­მა უცებ უარი გი­თხრათ და ფუ­ლიც აღარ და­აბ­რუ­ნა, პორ­ტი კი ყა­ზა­ხე­ბის ხელ­ში გა­და­ვი­და, რო­მელ­თა უკა­ნაც ამე­რი­კე­ლე­ბი იდ­გნენ. ეს გახ­და თქვე­ნი და­კა­ვე­ბის ერთ-ერთი მი­ზე­ზიც.

- კო­მენ­ტა­რის გა­რე­შე!

- არც ადას­ტუ­რებთ და არც უარ­ყოფთ?

- მე მხო­ლოდ იმას ვა­დას­ტუ­რებ, რომ შე­საძ­ლოა, ჩემი უკა­ნო­ნო და­კა­ვე­ბით უნ­დო­დათ, ჩირ­ქი მო­ე­ცხოთ სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის­თვი­საც, რო­მე­ლიც, აუ­ცი­ლებ­ლად მინ­და აღ­ვნიშ­ნო, რომ ჩემი და­კა­ვე­ბის დროს სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ იმ­ყო­ფე­ბო­და. ის გა­მორ­ჩე­უ­ლად პატ­რი­ო­ტი ქალ­ბა­ტო­ნია და სა­ქარ­თვე­ლოს უსა­ზღვროდ მოყ­ვა­რუ­ლი!

- რო­დე­საც თქვენ და­გა­კა­ვეს - 2005 წელს მე ამის შე­სა­ხებ დავ­წე­რე სტა­ტია, სა­დაც და­კა­ვე­ბის მო­ტი­ვის ვერ­სი­ებს შო­რის ერთ-ერთი ია­რა­ღის არა­ლე­გა­ლუ­რი სა­ერ­თა­შო­რი­სო ვაჭ­რო­ბის ხა­ზე­ბის გა­დაკ­ვე­თა იყო. მა­შინ თქვენ ამა­ზე დუ­მი­ლი არ­ჩი­ეთ და ბრძო­ლა მხო­ლოდ იმ პრო­ცე­სუ­ა­ლუ­რი უხე­ში დარ­ღვე­ვე­ბით ამ­ჯო­ბი­ნეთ, რაც თქვენს სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე­ში უხ­ვად მო­ი­პო­ვე­ბო­და. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ კი ცი­ხე­ში გა­მოგ­კე­ტათ და და­გი­ვი­წყათ...

- არა მხო­ლოდ გა­მომ­კე­ტა, არა­მედ ჩემი ლიკ­ვი­და­ცია გა­და­წყვი­ტა და არა - თა­ვი­სი ხე­ლით, არა­მედ - ჩემი ჯან­მრთე­ლო­ბით. რო­დე­საც და­მა­კა­ვეს და მე-7 იზო­ლა­ტორ­ში გა­მომ­კე­ტეს, უწამ­ლოდ, უე­ქი­მოდ და უჰა­ე­როდ, უნდა მოვმკვდა­რი­ყა­ვი, მაგ­რამ, უფ­ლის ნე­ბით, გა­დავ­რჩი. ნო­ემ­ბერ­ში მე­ო­რე ინ­ფარ­ქტი და­მე­მარ­თა და გა­და­მიყ­ვა­ნეს ჩა­ფი­ძის კლი­ნი­კა­ში, სა­ი­და­ნაც ე.წ. კრი­ტში და­მაბ­რუ­ნეს და მხო­ლოდ მე-3 ინ­ფარ­ქტის შემ­დეგ გა­და­მიყ­ვა­ნეს ცი­ხის რეს­პუბ­ლი­კურ სა­ა­ვად­ყო­ფო­ში. რომ არა ევ­რო­სა­სა­მარ­თლოს უდი­დე­სი ღვაწ­ლი, მე დღეს ცო­ცხა­ლი არ ვიქ­ნე­ბო­დი და პირ­და­პირ ვუხ­დი მად­ლო­ბას თეა წუ­ლუ­კი­ანს - ის აწარ­მო­ებ­და ჩემს საქ­მე­ებს სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლო­ში. რაც შე­ე­ხე­ბა ჩემი და­კა­ვე­ბის მი­ზე­ზებს, მთა­ვა­რი ისაა, რომ მე ვფლობ­დი ინ­ფორ­მა­ცი­ას.

- ია­რა­ღის უკა­ნო­ნო შეს­ყიდ­ვებ­ზე.

- ვა­დას­ტუ­რებ!

- ნარ­კო­ტი­კე­ბის ტრან­ზიტ­ზე.

- ვა­დას­ტუ­რებ! სა­ქარ­თვე­ლო შე­დი­ო­და წი­თელ ხაზ­ში, რო­გორც სატ­რან­ზი­ტო ქვე­ყა­ნა, ახ­ლაც წი­თელ ხაზ­შია!

- ბი­ო­უ­საფრ­თხო­ე­ბის სა­კი­თხებ­ზე.

- ვა­დას­ტუ­რებ! სა­ბერ­ძნე­თი და იქ და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია ბი­ო­უ­საფრ­თხო­ე­ბა, რო­მელ­საც მე წარ­მო­ვად­გენ­დი, შეშ­ფო­თე­ბას გა­მო­ხა­ტავ­და იმ ვა­კხა­ნა­ლი­ით, რაც ამ კუ­თხით სა­ქარ­თვე­ლო­ში ხდე­ბო­და - ურა­ნის ნარ­ჩე­ნე­ბი, ქი­მი­უ­რი ნარ­ჩე­ნე­ბი და ა.შ.

- შავი ზღვის და­ბინ­ძუ­რე­ბა­ზე.

- ვა­დას­ტუ­რებ! მა­ინ­ტე­რე­სებს, და­ინ­ტე­რეს­დე­ბა თუ არა ახა­ლი მთავ­რო­ბა, რა კონ­ტე­ი­ნე­რე­ბი იყ­რე­ბო­და შავი ზღვის აკ­ვა­ტო­რი­ა­ში მათ მიერ, ვინც დიდ ფულს იღებ­და და ნაც­ვლად სარ­კო­ფა­გე­ბის აგე­ბი­სა, ჩუ­მად ყრი­და შავ ზღვა­ში რა­დი­ა­ცი­ულ და ქი­მი­ურ ნარ­ჩე­ნებს. შავი ზღვა გო­გირ­დის შემ­ცვე­ლია და იქ სწრა­ფად ხდე­ბა ქი­მი­უ­რი პრო­ცე­სე­ბი.

- თქვენ ყო­ვე­ლი­ვე ამა­ზე მხო­ლოდ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ფლობ­დით თუ ჩა­მოთ­ვლილ­თა­გან რო­მე­ლი­მე სფე­როს უშუ­ა­ლო­დაც შე­ე­ხეთ?

- მე ვა­დას­ტუ­რებ, რომ ვი­ყა­ვი კოტ დი­ვუ­ა­რის კონ­სუ­ლი და ჩემი მო­ვა­ლე­ო­ბა იყო, და­მე­ახ­ლო­ე­ბი­ნა სა­ქარ­თვე­ლო და კოტ დი­ვუ­ა­რი, მაგ­რამ სა­ზღვარ­გა­რეთ მე სხვა სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ აქ­ტი­ვო­ბებს ვფლობ­დი, მე ვფლობ­დი ინ­ფორ­მა­ცი­ებს და ვა­წარ­მო­ებ­დი მო­ლა­პა­რა­კე­ბებს წინა მთავ­რო­ბებ­თან.

- გვა­რებს არ და­ა­სა­ხე­ლებთ?

- მოვა დრო და ამ სა­კი­თხე­ბით სა­გა­მო­ძი­ე­ბო ორ­გა­ნო­ე­ბი და­ინ­ტე­რეს­დე­ბი­ან. მე მათ­თან სა­თა­ნამ­შრომ­ლოდ მზად ვარ. ახლა ჩემ­თვის ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო იქ­ნე­ბო­და, მო­მეს­მი­ნა ბა­ტონ გივი თარ­გა­მა­ძის შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი და აზ­რე­ბი იმის შე­სა­ხებ, არ­სე­ბობ­და თუ არა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ია­რა­ღით უკა­ნო­ნო ვაჭ­რო­ბა, ასე­ვე ძა­ლი­ან მა­ინ­ტე­რე­სებს, ია­რა­ღით უკა­ნო­ნო ვაჭ­რო­ბის გამო ამე­რი­კის შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­ში, კერ­ძოდ - ფე­დე­რა­ლურ ბი­უ­რო­ში საქ­მე რო­მაა აღ­ძრუ­ლი, ხომ არ იკ­ვე­თე­ბა ბა­ტო­ნი სა­ა­კაშ­ვი­ლის მთავ­რო­ბის წევ­რე­ბის და პარ­ლა­მენ­ტა­რე­ბის გვა­რე­ბი? ასე­ვე მა­ინ­ტე­რე­სებს ბა­ტო­ნი პრე­ზი­დენ­ტის ბი­ძის - ალა­სა­ნი­ას აქ­ტი­ვო­ბე­ბი და ინ­ტე­რე­სე­ბი 31-ე ქარ­ხა­ნას­თან მი­მარ­თე­ბა­ში და შემ­თხვე­ვით, ის ხომ არ მო­ნა­წი­ლე­ობ­და რუ­სე­თის მხრი­დან ბევრ სა­ერ­თა­შო­რი­სო გა­რი­გე­ბა­ში, რაც საბ­რძო­ლო აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბას შე­ე­ხე­ბა? ჩემ­თვის ასე­ვე ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სოა, სა­ბო­ლო­ოდ გა­ირ­კვეს ფო­თის პორ­ტის "რე­ა­ლუ­რი" სატ­რან­ზი­ტო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბე­ბი, აგ­რეთ­ვე დსთ-სთან ურ­თი­ერ­თო­ბის დროს ხომ არ ხდე­ბო­და გარ­კვე­უ­ლი ოდე­ნო­ბის ია­რა­ღის შე­ძე­ნა სა­ქარ­თვე­ლოს მიერ სპე­ცი­ფი­უ­რი არ­ხე­ბით, მისი შე­მო­ტა­ნა სა­ქარ­თვე­ლო­ში და გარ­კვე­უ­ლი პე­რი­ო­დის შემ­დეგ - "გა­მო­ყე­ნე­ბა-უტი­ლი­ზა­ცია", შემ­დეგ ეს "უტი­ლი­ზე­ბუ­ლი" ია­რა­ღი სა­ქარ­თვე­ლოს დრო­შით მფრი­ნავ თვითმფრი­ნა­ვებ­თან ერ­თად აფ­რი­კის ჯუნ­გლებ­ში ხომ არ ცვი­ო­და?!. სა­ინ­ტე­რე­სოა, ხომ არ ელის სა­ქარ­თვე­ლოს, გახ­დეს ბუ­ფე­რუ­ლი ქვე­ყა­ნა ნა­ტო­სა და რუ­სეთს შო­რის, სა­დაც ან­ტი­სა­რა­კე­ტო და­ნად­გა­რე­ბი იქ­ნე­ბა გან­თავ­სე­ბუ­ლი?

- ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის პი­რო­ბებ­შიც?

- იმე­დია, ახლა ასე აღარ მოხ­დე­ბა და რო­გორც პო­ლო­ნეთ­მა გა­მო­ი­ჩი­ნა სიბ­რძნე, სა­ქარ­თვე­ლოც ასე­ვე მო­იქ­ცე­ვა. ასე­ვე, ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სოა, გა­ირ­კვეს, რე­ა­ლუ­რად რა შე­მო­დი­ო­და ოსე­თი­დან სა­ა­კაშ­ვი­ლის პე­რი­ოდ­ში და ვინ აკონ­ტრო­ლებ­და ამ "ტვირ­თებს"? ხომ არ გა­მო­იკ­ვე­თე­ბა ისე­თი მა­ღალ­ჩი­ნო­სე­ბის გვა­რე­ბი, რო­გო­რე­ბი­ცაა ადე­იშ­ვი­ლი, მე­რა­ბიშ­ვი­ლი და ძმა­ნი მათ­ნი? ბევ­რი კი­თხვე­ბია კო­დუ­ას ოჯახ­თან - ყვე­ლა იმ ბიზ­ნე­სის გარ­შე­მო, რა­საც ისი­ნი ფლო­ბენ. ეს ყვე­ლა­ფე­რი ახა­ლი არ არის, ჯერ კი­დევ შე­ვარ­დნა­ძის დრო­ი­დან მო­დის, მაგ­რამ ის მან­კი­ე­რი და უკა­ნო­ნო ქმე­დე­ბე­ბი აწ უკვე ყო­ფილ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ გა­ცი­ლე­ბით უკეთ გა­აგ­რძე­ლა.

- თქვენ ცი­ხის რეს­პუბ­ლი­კუ­რი სა­ა­ვად­მყო­ფოს ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე სტა­ჟი­ა­ნი პა­ცი­ენ­ტი ხართ. არ შე­მიძ­ლია, არ გკი­თხოთ დღემ­დე არ­სე­ბულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ზე და იმ კად­რებ­ზე, რა­მაც, ფაქ­ტი­უ­რად, არ­ჩევ­ნე­ბის ბედი გა­და­წყვი­ტა.

- ის ვი­დე­ო­კად­რე­ბი მო­გო­ნი­ლია იმას­თან შე­და­რე­ბით, რაც აქ - სამ­კურ­ნა­ლო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა­ში ხდე­ბო­და. მე აქ 2008 წლი­დან ვარ და უნდა ით­ქვას, მხო­ლოდ უფ­ლის ნე­ბით ვარ ცო­ცხა­ლი და თვითმხილ­ვე­ლი ყვე­ლა იმ სა­ში­ნე­ლე­ბი­სა, რაც ბოლო დრომ­დე ხდე­ბო­და. მინ­და, მკი­თხველ­მა სწო­რად გა­ი­გოს - ამა­ზე ლა­პა­რა­კი ახლა არ და­მი­წყია, არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ ამას მე ყო­ველ­თვის ვლა­პა­რა­კობ­დი. ეს და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა სი­ნამ­დვი­ლე­ში გახ­ლდათ მკაც­რი რე­ჟი­მის სა­პყრო­ბი­ლე, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი სიმ­კაც­რით ცნო­ბილ მე-7 იზო­ლა­ტორ­საც არ ჩა­მო­უ­ვარ­დე­ბო­და! აქ სცემ­დნენ ყვე­ლას!

გან­სა­კუთ­რე­ბით - მი­ღე­ბის დროს, მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ ქონ­და, რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში შე­მო­დი­ო­და პა­ტი­მა­რი. ამის­თვის სპე­ცი­ა­ლუ­რი ად­გი­ლე­ბი იყო შერ­ჩე­უ­ლი, სა­დაც ვი­დე­ოთ­ვა­ლი არ იყო. ზედ­მი­წევ­ნით სრულ­დე­ბო­და ის მი­თი­თე­ბე­ბი, რაც დე­პარ­ტა­მენ­ტი­დან ან პრო­კუ­რა­ტუ­რი­დან მო­დი­ო­და პა­ტიმ­რის გა­სა­ტე­ხად, სა­ჭი­რო ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­სა­ღე­ბად. ეს ვი­თა­რე­ბა გამ­წვავ­და გოგა ბუ­თლი­აშ­ვი­ლის დი­რექ­ტო­რო­ბის დროს და გა­ა­თას­მაგ­და მას შემ­დეგ, რაც ვი­თომ სი­ტუ­ა­ცი­ის გა­მო­სას­წო­რებ­ლად უსაფრ­თხო­ე­ბის უფ­რო­სად - გი­ორ­გი ავ­სა­ჯა­ნიშ­ვი­ლი და რე­ჟი­მის უფ­რო­სად - თო­ლორ­და­ვა და­ი­ნიშ­ნენ, თა­ვი­სი ხე­ლის ბი­ჭე­ბით, ყვე­ლა ოფიც­რის გვა­რი არ მახ­სოვს. მა­გა­ლი­თად, ად­გი­ლი ჰქონ­და ასეთ ფაქტს, რო­მელ­საც პი­რა­დად შე­ვეს­წა­რი - ლო­გინ­ში მწო­ლი­ა­რე პა­ტი­მარს, რო­მელ­საც გან­ძრე­ვა არ შე­ეძ­ლო, თო­ლორ­და­ვა შე­უ­ვარ­და და ლა­მის მოკ­ლა ცე­მა­ში მხო­ლოდ იმი­ტომ, რომ ექიმს და­უ­ძა­ხა. ძა­ლი­ან ხში­რად, სა­მუ­შაო სა­ა­თე­ბის შემ­დეგ თო­ლორ­და­ვას პა­ტიმ­რე­ბი სა­ორ­დი­ნა­ტო­რო­ში ჩა­ყავ­და და უმო­წყა­ლოდ სცემ­და, მი­ზე­ზი შე­იძ­ლე­ბა ყო­ფი­ლი­ყო ნე­ბის­მი­ე­რი. ამას სრუ­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით ვამ­ბობ და უფალ­მა მო­მი­ტე­ვოს, არა­ვის გან­ვი­კი­თხავ, მაგ­რამ მინ­და სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ იცო­დეს, მათი ძმე­ბი, მა­მე­ბი, შვი­ლე­ბი რა დღე­ში იყ­ვნენ ამ ჯა­ლა­თე­ბის ხელ­ში. იყო ასე­თი შემ­თხვე­ვა: ერ­თმა სა­მუ­და­მო­პა­ტიმ­რო­ბა­მის­ჯილ­მა გა­ი­კე­თა ოპე­რა­ცია, ჩა­მო­იყ­ვა­ნეს სა­კან­ში, მე-2 სა­არ­თულ­ზე და და­ე­წყო სის­ხლდე­ნა. მო­რი­გე ოფი­ცერ­მა კარი მა­ნამ­დე არ გა­ა­ღო, ვიდ­რე შე­სა­ბა­მი­სი ბრძა­ნე­ბა არ მი­ი­ღო და რო­დე­საც კარი გა­ა­ღეს, პა­ტი­მა­რი თით­ქმის სის­ხლი­სა­გან იყო დაც­ლი­ლი. გა­იყ­ვა­ნეს ქა­ლა­ქის სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში, მაგ­რამ უკვე გარ­და­იც­ვა­ლა. სწო­რედ მა­შინ მოკ­ლა ცე­მა­ში თო­ლორ­და­ვამ მე­ო­რე პა­ტი­მა­რი - ექიმს რომ ეძახ­და, უშ­ვე­ლეთ, კვდე­ბაო! იყო სი­ტყვი­ე­რი შე­უ­რა­ცხყო­ფის ფაქ­ტე­ბი ექი­მე­ბის მი­მარ­თაც. მე მი­ნა­ხავს არა­ბუ­ლი ცი­ხე­ე­ბი, სი­ე­რრა-ლე­ო­ნე­ში, მა­გა­ლი­თად, პა­ტიმ­რებს აშიშ­ვლე­ბენ და ისე შე­ყავთ ცი­ხე­ში, მაგ­რამ ჩემს დიდ ცხოვ­რე­ბი­სე­ულ გა­მოც­დი­ლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში მსგავ­სი სი­სას­ტი­კე არ მი­ნა­ხავს! ვა­დას­ტუ­რებ, რომ შე­საძ­ლოა, ად­გი­ლი ჰქონ­და პა­ტიმ­რე­ბის ხელ­კე­ტე­ბით გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბას. ამის თქმის სა­შუ­ა­ლე­ბას ერთი გა­რე­მო­ე­ბა მაძ­ლევს - რო­დე­საც მე სამ­კურ­ნა­ლოდ ერთ-ერთ სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში ვი­ყა­ვი გაყ­ვა­ნი­ლი, თავ­ზე სპეც­ნა­ზე­ლი მად­გა მთე­ლი თა­ვი­სი აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბით და ლა­პა­რა­კის დროს, არ და­მა­ვი­წყდე­ბა, პრე­ზერ­ვა­ტი­ვი ამო­ი­ღო ჯი­ბი­დან. - რად გინ­და მეთ­ქი და - ამას "დუ­ბინ­კას" ჩა­მო­ვაც­მევთ და ვინც იმ­სა­ხუ­რებს, ერთ ად­გი­ლას გა­ვუ­კე­თებ­თო!!! აქ - მე-18 და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა­ში გან­სა­კუთ­რე­ბით უყ­ვარ­დათ პლასტმა­სის მი­ლე­ბით ცემა, ეს იყო მათი ია­რა­ღი. ასე­თი რა­მეც ხდე­ბო­და - ერთი და იგი­ვე პა­ტი­მა­რი რა­მო­დე­ნი­მე­ჯერ რომ ბრუნ­დე­ბო­და აქ, გა­და­იც­ვამ­დნენ "სპეც­ნა­ზე­ლის" ფორ­მას, ჩა­მო­იც­ვამ­დნენ ნი­ღაბს, რომ არ ეც­ნოთ და ცე­მით სიკ­ვდი­ლამ­დე რომ მი­იყ­ვან­დნენ, თვი­თონ­ვე აიყ­ვან­დენ რე­ა­ნი­მა­ცი­ა­ში და გონ­ზე მო­სულს, "თა­ნა­უგ­რძნობ­დნენ" - ეს რა გიქ­ნეს, სპეც­ნა­ზი იყო შე­მო­სუ­ლი და რა გვექ­ნაო!!! ამის შემ­დეგ იკ­რძა­ლე­ბო­და ტე­ლე­ფო­ნი რა­ღაც პე­რი­ო­დი, რომ ინ­ფორ­მა­ცია არ გა­სუ­ლი­ყო. მე იმის თვითმხილ­ვე­ლიც ვარ, ნო­ემ­ბერ-დე­კემ­ბერ­ში, სი­ცი­ვე­ში, ავ­სა­ჯა­ნიშ­ვილ-ბულ­ბუ­ლაშ­ვილ-თო­ლორ­და­ვას დროს რო­გორ გა­ი­ტან­დნენ საკ­ნი­დან ლე­იბს, სა­ბანს, თეთ­რე­ულს, ტან­საც­მელს და მა­ი­სუ­რი­სა­მა­რა პა­ტიმ­რებს რკი­ნებ­ზე და­წო­ლილს ტო­ვებ­დნენ! უმე­ტეს კა­მე­რებ­ში ფა­რუ­ლი ვი­დე­ოთ­ვა­ლე­ბი იყო ჩა­მონ­ტა­ჟე­ბუ­ლი, ერთ-ერთი მე თვი­თონ ამოვ­თხა­რე, დი­რექ­ტორს ჩა­ვუ­ტა­ნე და მა­გი­და­ზე და­ვუ­დე! ვინ­მეს რა­ი­მე გან­ცხა­დე­ბა რომ ჩა­ეგ­დო ყუთ­ში, ისე სცემ­დნენ, ადა­მი­ა­ნად აღარ ვარ­გო­და! ხში­რად საქ­მე­ში "სუ­ი­ცი­დის მცდე­ლო­ბას" უწერ­დნენ! უნდა ვთქვა, რომ ძა­ლი­ან ცუდი როლი ითა­მა­შა კან­ცე­ლა­რი­ამ - გან­ცხა­დე­ბებს, უბ­რა­ლოდ, ხევ­დნენ! აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლი მე­თო­დი იყო მორ­გში ჩაყ­ვა­ნა და იქ ცემა - იქ ხომ ვი­დე­ო­კა­მე­რა არ არის! კი­დევ - საყ­ვე­დუ­რე­ბის ჩა­დე­ბა პი­რად საქ­მე­ებ­ში - რა­ტომ­ღაც ამა­ზე არა­ვინ ლა­პა­რა­კობს! სამი საყ­ვე­დუ­რი რომ გაქვს, ე.ი. სა­რე­ჟი­მო მო­თხოვ­ნებს არ­ღვევ და მორ­ჩა - უკვე "კრი­ტში" გა­და­ყავ­ხარ! მე თურ­მე უკვე ოთხი ასე­თი მქო­ნია - სა­ი­დან, რა­ტომ, რის­თვის - ღმერ­თმა იცის! ომ­ბუდსმე­ნი ან მისი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი რომ შე­მო­ვი­დო­და, ბუ­ზის გაფ­რე­ნის ხმას გა­ი­გებ­დი - ყვე­ლა სა­კან­თან იდ­გნენ. თუ ვინ­მეს რამე მა­ინც წა­მოც­დე­ბო­და, მხო­ლოდ გა­ი­ცი­ნებ­დნენ და მათი წას­ვლის შემ­დეგ რაც მო­უ­ვი­დო­და პა­ტი­მარს, ამა­ზე ლა­პა­რა­კიც არ მინ­და! სრუ­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით ვა­ცხა­დებ - აქ ვინც ინ­ვა­ლი­დის სა­ვარ­ძელ­ში ზის, ყვე­ლა ცე­მი­სა და წა­მე­ბის მსხვერ­პლია, ბევ­რს ღვიძ­ლი დაშ­ლი­ლი რომ აქვს, ცე­მის­გა­ნაა. ჩემი თვა­ლით მაქვს ნა­ნა­ხი ელექტრო­შო­კი დი­რექ­ტო­რის კა­ბი­ნეტ­ში, თუმ­ცა მისი გა­მო­ყე­ნე­ბის ფაქტს არ შევ­სწრე­ბი­ვარ. თით­ქმის ყო­ველ­ღა­მე ის­მო­და სა­ში­ნე­ლი ხმე­ბი - ცე­მის, წა­მე­ბის, შე­უ­რა­ცხყო­ფის... ღა­მე­ე­ბი არ მი­ძი­ნია! ახლა შე­იც­ვა­ლა ად­მი­ნის­ტრა­ცია - ახა­ლი დი­რექ­ტო­რია, ახა­ლი რე­ჟი­მის, უსაფრ­თხო­ე­ბის უფ­რო­სე­ბი და ხაზ­გას­მით მინ­და ვთქვა - იმე­დი მო­მე­ცა, რომ კა­ნო­ნი იკა­ნო­ნებს, პა­ტიმ­რებ­მა შვე­ბა იგ­რძნეს. ღმერ­თმა ქნას, რომ ასე­თი ხალ­ხი, ვინც პა­ტიმ­რებ­ზე იზ­რუ­ნებს, უფალ­მა ბევ­რი მოგ­ვცეს! დღეს აქ­ტუ­ა­ლუ­რია ე.წ. ცი­ხის ბუნ­ტის საქ­მე. მე პი­რა­დად ვარ თვითმხილ­ვე­ლი, რა იქ მოხ­და და ამა­საც გე­ტყვით.

მარი შა­თი­რიშ­ვი­ლი

გა­ზე­თი "ვერ­სია"