ბოლო რამ­დე­ნი­მე დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ქარ­თვე­ლო კი­დევ ერთხელ მოხ­ვდა მსოფ­ლი­ოს ყუ­რა­დღე­ბის ცენ­ტრში. სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა 1-ლი ოქ­ტომ­ბრის სა­პარ­ლა­მენ­ტო არ­ჩევ­ნებს "დე­მოკ­რა­ტი­ის ტესტს" უწო­დებ­და. "სა­ერ­თა­შო­რი­სო კრი­ზი­სე­ბის ჯგუ­ფის" თბი­ლი­სის ოფი­სის ხელ­მძღვა­ნე­ლის, ლო­უ­რენს შიტ­სის აზ­რით, კონ­კრე­ტუ­ლი გან­ცხა­დე­ბე­ბის გა­კე­თე­ბა ჯერ­ჯე­რო­ბით ნა­ად­რე­ვია, მაგ­რამ ქარ­თველ­მა ხალ­ხმა (და არა რო­მე­ლი­მე პო­ლი­ტი­კურ­მა ძა­ლამ) გა­მოც­და წარ­მა­ტე­ბით ჩა­ა­ბა­რა.

- მე ინ­ტე­რე­სით ვა­დევ­ნებ­დი თვალ­ყურს ბოლო თვე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში მიმ­დი­ნა­რე პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლე­ბის პიარ-კამ­პა­ნი­ას, მათ შო­რის, თბი­ლი­სის აქ­ცი­ებს. უდა­ვოა, რომ კო­ა­ლი­ცია "ქარ­თულ ოც­ნე­ბას" დე­და­ქა­ლაქ­ში საკ­მა­ოდ ბევ­რი მხარ­დამ­ჭე­რი ჰყავს. შა­ბათს, 29 სექ­ტემ­ბერს 100 ათა­სამ­დე ოპო­ზი­ცი­ო­ნე­რი მხარ­დამ­ჭე­რი გა­მო­ვი­და, რათა სა­პარ­ლა­მენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბის წინ პრე­ზი­დენტ მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის მთავ­რო­ბი­სა და მისი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის­თვის სა­კუ­თა­რი ძალა ეჩ­ვე­ნე­ბი­ნა. ეს მათ­თვის, იმ დრო­ი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, რაც ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში მო­ვიდ­ნენ, ყვე­ლა­ზე დიდი გა­მოწ­ვე­ვა იყო.

დე­და­ქა­ლა­ქის მო­სახ­ლე­ო­ბას ყო­ველ­თვის მეტი ინ­ფორ­მა­ცია აქვს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე. თბი­ლი­სის მცხოვ­რებ­ლე­ბი კარ­გა ხა­ნია, სა­ა­კაშ­ვი­ლის მი­მართ თა­ვი­ანთ პო­ზი­ცი­ას გა­მო­ხა­ტა­ვენ. მათი თქმით, სა­ა­კაშ­ვი­ლი აკონ­ტრო­ლებ­და პარ­ლა­მენტს, სა­სა­მარ­თლოს და პრო­კუ­რა­ტუ­რას. სა­სა­მარ­თლო სის­ტე­მის პრობ­ლე­მებ­ზე არა­ერ­თხელ მო­მის­მე­ნია. ჩემ­მა აქა­ურ­მა ახ­ლო­ბელ­მა ად­ვო­კატ­მა მი­თხრა, რომ ამ სის­ტე­მა­ში ყვე­ლა­ფერს პრო­კუ­რო­რი წყვეტს. წლე­ბია უკვე, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვცხოვ­რობ და პი­რა­დად მე ამ კუ­თხით, არა­ნა­ი­რი პრობ­ლე­მა არ შემ­ქმნია, მაგ­რამ ისიც ვიცი, რომ ეს კა­ნო­ნის წყა­ლო­ბით კი არ ხდე­ბა, უბ­რა­ლოდ, სა­ა­კაშ­ვი­ლი კარ­გი პი­ა­რის­ტია.

- უცხო­ურ გა­მო­ცე­მებ­ში დღემ­დე იწე­რე­ბა, რომ ყვე­ლაფ­რის მი­უ­ხე­და­ვად, მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის პერ­სო­ნა ამე­რი­კის­თვის მა­ინც ყვე­ლა­ზე მი­სა­ღე­ბია. ეს რამ­დე­ნად ახ­ლოს არის რე­ა­ლო­ბას­თან?

- სა­ა­კაშ­ვი­ლის მმარ­თვე­ლო­ბის დროს, ყო­ფი­ლი საბ­ჭო­თა რეს­პუბ­ლი­კა ამე­რი­კის მო­კავ­ში­რე გახ­და და ნა­ტო­სა და ევ­რო­კავ­შირ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს ინ­ტეგ­რი­რე­ბა­ზე იყო ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი. თუმ­ცა ამ შემ­თხვე­ვა­ში, მხო­ლოდ მისი სურ­ვი­ლი გა­დამ­წყვე­ტი ვერ იქ­ნე­ბა; ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, უფრო სწო­რად - მთა­ვა­რი ფაქ­ტო­რე­ბია: მმარ­თვე­ლო­ბის სტი­ლი, დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის არ­სე­ბო­ბა, პრე­სის თა­ვი­სუფ­ლე­ბა. ამ მხრივ ქვე­ყა­ნა­ში ჯერ კი­დევ პრობ­ლე­მე­ბია. ეს დამ­ტკიც­და რამ­დე­ნი­მე დღის წინ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ცი­ხის კად­რე­ბით. სა­სა­ცი­ლოა, როცა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შე­და­რე­ბით და­ბალ ეშე­ლო­ნებ­ზე მყო­ფი ადა­მი­ა­ნე­ბი თავ­და­ჯე­რე­ბით ამ­ბო­ბენ, ამე­რი­კა­შიც ასე ხდე­ბაო. ეს იმის ბრა­ლია, რომ ისი­ნი ამე­რი­კა­ში, რო­მე­ლი­მე სა­შუ­ა­ლო დო­ნის, და­ბა­ლი რე­ი­ტინ­გის მქო­ნე სას­წავ­ლე­ბელ­ში კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის ასა­მაღ­ლებ­ლად, 6-7-თვი­ან კურ­სებს გა­დი­ოდ­ნენ და იქ ნა­ნა­ხით გან­სა­ზღვრა­ვენ ამე­რი­კულ კა­ნონ­მდებ­ლო­ბას... დიახ, სა­ა­კაშ­ვი­ლის გუნ­დი პრო­ა­მე­რი­კულ, ნა­ტოს მომ­ხრე და ან­ტი­რუ­სულ ძა­ლად აღიქ­მე­ბო­და. ის ვა­შინგტონ­ში ბევ­რის­თვის დღემ­დე გმი­რია. რაც შე­ე­ხე­ბა შე­კი­თხვის კონ­კრე­ტულ ნა­წილს, - ვა­შინგტო­ნის სა­ქარ­თვე­ლოს­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა ჯერ კი­დევ წლე­ბის წინ შე­იც­ვა­ლა - რუ­სეთ­თან 2008 წელს მომ­ხდა­რი ომის შემ­დეგ, ამე­რი­კა თავს იკა­ვებ­და სა­ქარ­თვე­ლოს შე­ი­ა­რა­ღე­ბის­გან, არა­და, ეს პრე­ზი­დენტ სა­ა­კაშ­ვი­ლის უპირ­ვე­ლე­სი პრი­ო­რი­ტე­ტია ამე­რი­კას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ში. ამე­რი­კა აცხა­დებს, რომ კვლავ უჭერს მხარს სა­ქარ­თვე­ლოს ნა­ტო­ში გა­წევ­რე­ბას, მაგ­რამ ისიც ნა­თე­ლია, რომ ვა­შინგტო­ნის­თვის ეს სა­კი­თხი ისე­თი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი აღარ არის. ორი ქვეყ­ნის - ამე­რი­კი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ზე გავ­ლე­ნა რუ­სეთ­თან ამე­რი­კის "გა­დატ­ვირ­თვის" პო­ლი­ტი­კა­მაც იქო­ნია. შე­საძ­ლოა, ამის შე­სა­ხებ ვა­შინგტონ­ში პირ­და­პირ ძა­ლი­ან ცო­ტას სა­უბ­რო­ბენ, მაგ­რამ ასეა. მა­ნამ­დე ამე­რი­კის­თვის, სა­ქარ­თვე­ლოს მხარ­და­ჭე­რის მთა­ვა­რი ფაქ­ტო­რი - რუ­სე­თის და­სუს­ტე­ბის მცდე­ლო­ბა და კავ­კა­სი­ა­ზე გავ­ლე­ნის მო­პო­ვე­ბა იყო და არა სა­ქარ­თვე­ლოს დახ­მა­რე­ბა. ახლა, როცა ამე­რი­კამ რუ­სე­თის მი­მართ პო­ლი­ტი­კა შეც­ვა­ლა, სა­ქარ­თვე­ლო მის­თვის იმ­დე­ნად სა­ინ­ტე­რე­სო და სა­ჭი­რო აღარ არის, რო­გორც მა­ნამ­დე.

1-ლი ოქ­ტომ­ბრის არ­ჩევ­ნე­ბამ­დე და მის შემ­დე­გაც, ემო­ცი­უ­რი ქარ­თვე­ლი პრე­ზი­დენ­ტი წნე­ხის ქვეშ იმ­ყო­ფე­ბო­და, რად­გან მას სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი ამე­რი­კის წი­ნა­შე მო­უხ­და დე­მოკ­რა­ტი­ის­თვის ერ­თგუ­ლე­ბის დამ­ტკი­ცე­ბა, გან­სა­კუთ­რე­ბით - ცი­ხე­ე­ბი­დან გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი შემ­ზა­რა­ვი კად­რე­ბის შემ­დეგ.

- თქვენ რა შე­დე­გებს ელო­დე­ბო­დით?

- რთუ­ლი შე­კი­თხვაა. ამ კი­თხვას სა­კუ­თარ თავს არ­ჩევ­ნე­ბამ­დე ერთი კვი­რით ადრე ყვე­ლა­ზე ხში­რად ვუს­ვამ­დი. რო­გორც ვნა­ხეთ, "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" პარ­ლა­მენ­ტში რჩე­ბი­ან... პო­ლი­ტი­კუ­რი კამ­პა­ნია ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან ზე­წო­ლის ხარ­ჯზე მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და, რა­საც ივა­ნიშ­ვი­ლი თა­ვი­სი დიდი ფი­ნან­სუ­რი რე­სურ­სე­ბის დახ­მა­რე­ბით იგე­რი­ებ­და. პო­ლი­ტი­კის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია ასე­თი მა­ნევ­რე­ბი, მაგ­რამ რო­გორც გი­თხა­რით, თვალ­ყურს ვა­დევ­ნებ­დი ბო­ლოდ­რო­ინ­დელ პრო­ცე­სებს და ერ­თა­დერ­თი, რაც თვალ­ნათ­ლივ გა­მო­იკ­ვე­თა, ის არის, რომ მე და ჩემს კო­ლე­გებს ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის მი­მართ ბევ­რად მეტი პა­ტი­ვის­ცე­მა გაგ­ვიჩ­ნდა... დიახ, და­სავ­ლე­თის პო­ლი­ტი­კურ წრე­ებ­ში ბევ­რს ლა­პა­რა­კობ­დნენ ივა­ნიშ­ვი­ლის კა­პი­ტალ­ზე, მაგ­რამ არის ისე­თი რა­ღაც, რა­საც კა­პი­ტა­ლით ვერ იყი­დი. ეს ღირ­სე­ბაა. მთა­ვა­რია, ახლა ეი­ფო­რი­ამ არ მო­გა­დუ­ნოთ და ობი­ექ­ტუ­რო­ბის გან­ცდა არ და­კარ­გოთ. ეს თვი­სე­ბა ჭარ­ბად დევს ქარ­თვე­ლე­ბის ხა­სი­ათ­ში...

- თქვე­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, იყო თუ არა სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ზე­წო­ლა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე?

- დიახ, იყო. არა­ერ­თმა ამე­რი­კელ­მა ოფი­ცი­ა­ლურ­მა პირ­მა, მათ შო­რის ამე­რი­კის ახალ­მა ელჩმა სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რი­ჩარდ ნორ­ლან­დმა და ნა­ტოს გე­ნე­რა­ლურ­მა მდი­ვან­მა, ან­დერს ფოგ რას­მუ­სენ­მა გა­ნა­ცხა­დეს, რომ ამ არ­ჩევ­ნებ­ზე "ბევ­რი რამ იყო და­მო­კი­დე­ბუ­ლი". მათ მხედ­ვე­ლო­ბა­ში ჰქონ­დათ, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მო­მავ­ლო თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა და­სავ­ლე­თის ქვეყ­ნებ­თან, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის გაგ­რძე­ლე­ბა თავ­დაც­ვი­სა და სამ­ხედ­რო სფე­რო­ებ­ში და­მო­კი­დე­ბუ­ლი იყო იმა­ზე, თუ რამ­დე­ნად სა­მარ­თლი­ა­ნად ჩა­ივ­ლი­და ეს არ­ჩევ­ნე­ბი. ამას­თან, კი­თხვის ნიშ­ნის ქვეშ იდგა სპე­ცი­ფი­კუ­რი სა­კი­თხე­ბი ანუ ის, თუ რას მო­ი­გებ­და ან და­კარ­გავ­და სა­ქარ­თვე­ლო ამ არ­ჩევ­ნე­ბის ჩა­ტა­რე­ბის ხა­რის­ხის მი­ხედ­ვით. სა­ქარ­თვე­ლოს გა­სა­გო­ნად ასე­თი მე­სი­ჯე­ბი არა­ერ­თი და­სავ­ლე­ლი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი პი­რის­გან მო­ვის­მი­ნეთ. არ­ჩევ­ნე­ბი მა­სობ­რი­ვად რომ გა­ე­ყალ­ბე­ბი­ნათ ან მთავ­რო­ბას არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ მშვი­დო­ბი­ა­ნი საპ­რო­ტეს­ტო აქ­ცი­ე­ბის სა­პა­სუ­ხოდ ძა­ლის­მი­ე­რი მე­თო­დე­ბი რომ გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნა, ვა­შინგტონ­ში აუ­ცი­ლებ­ლად გა­მოჩ­ნდე­ბოდ­ნენ ადა­მი­ა­ნე­ბი, ვინც სა­ქარ­თვე­ლოს­თან ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის გა­და­ხედ­ვას მო­ი­თხოვ­და. ანუ იმის თქმა მინ­და, რომ ამე­რი­კის სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კის­თვის ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბი­სა და დე­მოკ­რა­ტი­ის მდგო­მა­რე­ო­ბა ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

- ვიცი, რომ უცხო­ელ დამ­კვირ­ვებ­ლებს ესა­უბ­რეთ. რო­გო­რი იყო მათი წი­ნას­წა­რი გან­წყო­ბა?

- არა­ერ­თგვა­რო­ვა­ნი. რამ­დე­ნი­მემ გა­ნა­ცხა­და, რომ სა­ა­კაშ­ვი­ლის გუნ­დმა ძლი­ე­რი დარ­ტყმა მი­ი­ღო, რო­დე­საც მთელ მსოფ­ლი­ო­ში შო­კის მომ­გვრე­ლი ვი­დე­ო­ე­ბი გავ­რცელ­და, რო­მელ­შიც თბი­ლი­სის ცი­ხე­ში პა­ტიმ­რებს სცემ­დნენ და აუ­პა­ტი­უ­რებ­დნენ. ამი­ტომ "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" მხო­ლოდ ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი სამ­სა­ხუ­რე­ბის ხმე­ბის ხარ­ჯზე თუ მი­ი­ღებ­დნენ მცი­რე მხარ­და­ჭე­რას. თუმ­ცა იყ­ვნენ ისე­თე­ბიც, ვინც ამ­ტკი­ცებ­და, რომ მთავ­რო­ბამ მყი­სი­ე­რი რე­ა­გი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნა, შეც­ვა­ლა მი­ნის­ტრთა კა­ბი­ნე­ტი, და­ა­პა­ტიმ­რა ცი­ხის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი... მათ­თვის ძნე­ლი გა­სა­გე­ბია, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ ხალ­ხის რის­ხვის ჩა­სა­ცხრო­ბად გა­ა­კე­თა და ასე­თი მე­თო­დე­ბით ადა­მი­ა­ნე­ბის მარ­თვა უნ­დო­და. სი­ნამ­დვი­ლე­ში მისი გა­მო­უც­დე­ლი კად­რე­ბი კა­ნონს და­უ­პი­რის­პირ­დნენ... რამ­დე­ნი­მემ კი აღ­ნიშ­ნა, რომ ორ პო­ლი­ტი­კურ ძა­ლას შო­რის გან­სხვა­ვე­ბა ძალ­ზე მცი­რე იყო, თუმ­ცა ეგო­ნათ, რომ უპი­რა­ტე­სო­ბა მმარ­თველ პარ­ტი­ას ექ­ნე­ბო­და.

- კო­ა­ლი­ცია "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" როლს რო­გორ ხე­დავთ ქარ­თულ პო­ლი­ტი­კა­ში?

- წი­ნას­წარ რა­მის ვა­რა­უ­დი ძნე­ლია, თუნ­დაც იმი­ტომ, რომ კო­ა­ლი­ცი­ა­ში საკ­მა­ოდ მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი სპექტრია წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი ფი­გუ­რე­ბის გვერ­დით არი­ან ისე­თი პო­ლი­ტი­კო­სე­ბიც, რომ­ლე­ბიც სა­ა­კაშ­ვი­ლი­სა და მისი გუნ­დის სომ­ხურ წარ­მო­მავ­ლო­ბა­ზე მსჯე­ლობ­დნენ და ამას პო­ლი­ტი­კურ სარ­ჩულს ურ­თავ­დნენ... რაც შე­ე­ხე­ბა სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კურ კურსს, - ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­მა თქვა, რომ ამე­რი­კას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის გაღ­რმა­ვე­ბა ქვეყ­ნის სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კის მთა­ვა­რი პრი­ო­რი­ტე­ტი იქ­ნე­ბა, მაგ­რამ ჯერ­ჯე­რო­ბით სიფრ­თხი­ლით ლა­პა­რა­კობს რუ­სეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზე. ქვეყ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის დე­მოკ­რა­ტია აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, მაგ­რამ ისიც ვი­ცით, რომ დე­მოკ­რა­ტია არ იჭ­მე­ბა, ამის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ეკო­ნო­მი­კუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბა. მან სწო­რად აა­წყო პო­ლი­ტი­კუ­რი მე­ნე­ჯმენ­ტი, თუმ­ცა ყვე­ლას­თვის ნა­თე­ლია, რომ რუ­სეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის და­ლა­გე­ბა ქვეყ­ნის­თვის უბ­რა­ლოდ აუ­ცი­ლე­ბე­ლია. ივა­ნიშ­ვილ­მა უკვე თქვა, რომ ის სა­ქარ­თვე­ლოს ნა­ტო­ში გა­წევ­რე­ბი­სა და პრო­და­სავ­ლუ­რი ორი­ენ­ტა­ცი­ის მომ­ხრეა, თუმ­ცა ქვე­ყა­ნას რუ­სეთ­თან და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი პო­ლი­ტი­კა უნდა ჰქონ­დეს, რაც ზო­გი­ერთ ამე­რი­კელ და ევ­რო­პელ პო­ლი­ტი­კოსს ეჭვს უჩენს, რომ ივა­ნიშ­ვი­ლის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში მოს­ვლის შემ­დეგ, სა­ქარ­თვე­ლო ამე­რი­კის ახლო მო­კავ­ში­რე იქ­ნე­ბა.

- ალ­ბათ დი­დია ვა­შინგტო­ნის ინ­ტე­რე­სი სა­ქარ­თვე­ლო­ში მო­მა­ვალ საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით... რას გვე­ტყვით ამა­ზე?

- ეს ნამ­დვი­ლად სა­ინ­ტე­რე­სო სა­კი­თხი იქ­ნე­ბა. კა­ნო­ნის თა­ნახ­მად, სა­ა­კაშ­ვილს უკვე აღარ შე­უძ­ლია, პრე­ზი­დენ­ტად კი­დევ ერთი ვა­დით იყა­როს კენ­ჭი, მაგ­რამ კონ­სტი­ტუ­ცი­ის შეც­ვლის შემ­დეგ, ამე­რი­კა­ში გაჩ­ნდა ეჭვი, რომ შე­საძ­ლე­ბე­ლი იყო, სა­ა­კაშ­ვი­ლი პრე­მი­ე­რად გვე­ხი­ლა. ეს კა­ნო­ნი­ე­რი იქ­ნე­ბო­და, თუმ­ცა ამე­რი­კე­ლი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი პი­რე­ბი, სა­ა­კაშ­ვილს პი­რად სა­უბ­რებ­ში აფრ­თხი­ლებ­დნენ, რომ ამ­გვარ ნა­ბიჯს არ მო­ი­წო­ნებ­დნენ.

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)