სამართალი
საზოგადოება
Faceამბები
მსოფლიო
მოზაიკა
კულტურა/შოუბიზნესი
სამხედრო
სპორტი
კონფლიქტები
"იმედია, არ ფიქრობთ, რომ "ვოთსაპით" თქვენს საუბრებს ვერ უსმენენ" - ვინ და რა ღირებულების აპარატურით გვისმენს და რას ამბობს უშიშროების ექსპერტი?
"იმედია, არ ფიქრობთ, რომ "ვოთსაპით" თქვენს საუბრებს ვერ უსმენენ" - ვინ და რა ღირებულების  აპარატურით გვისმენს და რას ამბობს უშიშროების ექსპერტი?

ინ­ტერ­ნეტ­სივ­რცე­ში მო­რი­გი ფა­რუ­ლი ჩა­ნა­წე­რე­ბის გავ­რცე­ლე­ბას ჩვენ­ში ტრა­დი­ცი­უ­ლად დიდი რე­ზო­ნან­სი მოჰ­ყვა, მაგ­რამ ამ­ჯე­რა­დაც დიდი ეჭ­ვია, რომ ვერ მო­ხერ­ხდე­ბა მომ­ხდა­რის პი­რუთ­ვნე­ლი გა­მო­ძი­ე­ბა და უმა­რავ დაგ­რო­ვილ კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხის გა­ცე­მა. არ­სე­ბობს სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი ვა­რა­უ­დი, რომ 3000-ზე მეტ­მა დო­კუ­მენ­ტმა სუს-იდან გა­ჟო­ნა.

ოპო­ზი­ცია სა­უბ­რობს მთავ­რო­ბის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა­ზე, რო­მელ­საც ის­რე­ბი გა­ხა­რი­ას გუნ­დის­კენ გა­და­აქვს. ამა­სო­ბა­ში პრო­კუ­რა­ტუ­რამ, სა­მარ­თლებ­რი­ვი დახ­მა­რე­ბის ფარ­გლებ­ში, აშშ-ს და სხვა ქვეყ­ნებს გა­მო­ძი­ე­ბით დად­გე­ნილ სერ­ვე­რებ­ზე მო­ნა­ცე­მე­ბის შე­ნახ­ვის და გა­მო­თხო­ვის მიზ­ნით მი­მარ­თა. რო­გორ ხდე­ბა მი­ყუ­რა­დე­ბა - თვალ­თვა­ლი, რა აპა­რა­ტუ­რა იყე­ნე­ბენ ამის­თვის სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბი? - ამ თე­მა­ზე ambebi.ge -ს უშიშ­რო­ე­ბის სა­კი­თხებ­ში ექ­სპერ­ტი, ბე­სიკ ალა­დაშ­ვი­ლი ესა­უბ­რე­ბა:

- ფა­ი­ლე­ბის სპე­ცი­ფი­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სა­უბ­რე­ბის 80% ალ­ბათ მო­ბი­ლუ­რი ტე­ლე­ფო­ნე­ბი­დან არის მოს­მე­ნილ-ჩა­წე­რი­ლი. და­ნარ­ჩე­ნი (კონ­კრე­ტუ­ლი მი­ნიშ­ნე­ბე­ბით) არაა გა­მო­რი­ცხუ­ლი ოთახ­ში და­ყე­ნე­ბუ­ლი სტა­ცი­ო­ნა­რი მო­სას­მე­ნე­ბი იყოს. პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი და ხელ­მი­საწ­ვდო­მი მო­ბი­ლუ­რი ტე­ლე­ფო­ნე­ბის მოს­მე­ნაა. იმე­დია, არ ფიქ­რობთ, რომ "ვოთ­სა­პით" თქვენს სა­უბ­რებს ვერ უს­მე­ნენ... დღეს, სამ­წუ­ხა­როდ, ყვე­ლა­ზე და­ცუ­ლი ხა­ზე­ბიც ის­მი­ნე­ბა, თუმ­ცა ეს უკვე სხვა თე­მაა.

რო­გო­რია დღე­ვან­დე­ლი პრაქ­ტი­კა. ყვე­ლა მო­ბი­ლურ ოპე­რა­ტორს ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა აქვს (სტრუქ­ტუ­რუ­ლი ეტა­პე­ბის გავ­ლის შემ­დეგ) ჩარ­თოს მოს­მე­ნა­ზე... რა თქმა უნდა, პრო­კუ­რორ- მო­სა­მარ­თლის, ინ­სპექ­ტო­რის სან­ქცია უნდა იყოს. მაგ­რამ გა­მო­სარ­კვე­ვია, ფა­ი­ლე­ბი­დან (დიდი ოდე­ნო­ბაა) რა მო­ცუ­ლო­ბა იყო სან­ქცი­რე­ბუ­ლი და რა - არა. გა­მო­ძი­ე­ბამ პირ­ველ რიგ­ში ეს უნდა და­ად­გი­ნოს. თუ არა­სან­ქცი­რე­ბუ­ლი მოს­მე­ნე­ბია, მა­შინ ხდე­ბა ის, რაც ადრე იყო, რო­დე­საც მოს­მე­ნა კავ­შირ­გაბ­მუ­ლო­ბის კომ­პა­ნი­ე­ბის გვერ­დის ავ­ლით მიმ­დი­ნა­რე­ობს და სა­კონ­ტრო­ლო პულ­ტი ე.წ. ოტო-ში (ოპე­რა­ტი­ულ-ტექ­ნი­კუ­რი სამ­სა­სა­ხუ­რი) აქვთ. ეს იქ­ნე­ბო­და "ჯე­ო­სე­ლი", "მაგ­თი", ბუ­ნებ­რი­ვია, "ბი­ლა­ი­ნიც". ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო შემ­თხვე­ვა "ბი­ლა­ი­ნი­საა". ფაქ­ტობ­რი­ვად, ჩვე­ნი მტრუ­ლი ქვეყ­ნის სა­ხელ­მწი­ფო კომ­პა­ნი­აა და მა­საც ჩვენ სა­უბ­რებ­ზე საკ­მა­ოდ დიდი წვდო­მა აქვს, თვი­თო­ნაც რომ მო­ინ­დო­მოს, ამას უპ­რობ­ლე­მოდ შეძ­ლებს.

- ჩა­ნა­წე­რე­ბი სან­ქცი­რე­ბუ­ლე­ბის შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას რამ­დე­ნად ტო­ვებს?

- მკი­თხა­ო­ბა არ მინ­და. მო­დით ასე ვთქვათ, სამ­წუ­ხა­როდ სა­სა­მარ­თლო სის­ტე­მა ისე მკაც­რად ვერ აა­ნა­ლი­ზებს (სუ­ბი­ექ­ტუ­რი და ობი­ექ­ტუ­რი მი­ზე­ზე­ბია) რამ­დე­ნად მო­დის და­სა­ბუ­თე­ბა და არ­გუ­მენ­ტე­ბი სამ­სა­ხუ­რე­ბი­დან. აქ ყო­ველ­თვის სუს-ზე ვსა­უბ­რობთ ხოლ­მე. მაგ­რამ ოპე­რა­ტი­ულ-სამ­ძებ­რო საქ­მი­ა­ნო­ბის კა­ნონს რომ შევ­ხე­დოთ, ათამ­დე სამ­სა­ხურს გა­აჩ­ნია ოპე­რა­ტი­ულ-ტექ­ნი­კუ­რი მო­წყო­ბი­ლო­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის უფ­ლე­ბა. აქ მო­სა­მარ­თლის კომ­პე­ტენ­ცი­ა­ზე, ხან­და­ხან პრინ­ცი­პუ­ლო­ბა­ზეც არის ბევ­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლი.

აქვე მე­ო­რე მო­მენ­ტია, გა­და­უ­დე­ბე­ლი აუ­ცი­ლებ­ლო­ბის პე­რი­ო­დი, მერე ვინ აკონ­ტრო­ლებს, რომ ის ფა­ი­ლე­ბი გა­ნად­გურ­და... საკ­მა­ოდ ჩა­კე­ტი­ლი, სპე­ცი­ფი­კუ­რი სფე­როა, სა­დაც ხან­და­ხან ყვე­ლა­ფე­რი პი­როვ­ნულ ნდო­ბა­ზეა აგე­ბუ­ლი, ესეც რომ ვი­ცო­დეთ. იგი­ვე კა­ნო­ნი მო­ი­თხოვს ფა­ი­ლე­ბის გა­ნად­გუ­რე­ბას (სა­გა­მო­ძი­ე­ბო საქ­მეს რომ არ ეხე­ბა), თუკი ფა­რუ­ლი მი­ყუ­რა­დე­ბის დროს არის პი­რა­დი ინ­ფორ­მა­ცია და მისთ. ამ გა­ნად­გუ­რე­ბა­საც თა­ვი­სი პრო­ტო­კო­ლი აქვს. ხაზს ვუს­ვამ, ყვე­ლა­ფე­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია სის­ტე­მის გამჭვირ­ვა­ლო­ბა­ზე, პი­როვ­ნე­ბის კე­თილ­სინ­დი­სი­ე­რე­ბა­ზე და ა.შ.

- მო­ბი­ლუ­რი ქსე­ლე­ბის გარ­და ოთა­ხებ­ში მონ­ტა­ჟი ახ­სე­ნეთ, უფრო გა­სა­გებ ენა­ზე, რო­გორ მუ­შა­ობს აღ­ნიშ­ნუ­ლი მოს­მე­ნის სის­ტე­მა?

- რო­დე­საც ეკ­ლე­სი­ის მსა­ხურ­თა სპე­ცი­ფი­კურ ჩა­ნა­წე­რებ­ზეა ლა­პა­რა­კი (ნარ­კო­ტი­კე­ბის მოხ­მა­რე­ბა, ერთი ფა­ი­ლი მრუ­შო­ბა და ა.შ.) შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა რჩე­ბა, რომ ფა­რუ­ლი მი­ყუ­რა­დე­ბის გარ­და გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბო­და ფა­რუ­ლი თვალ­თვა­ლი­სა და ვი­დე­ო­გა­და­ღე­ბის აპა­რა­ტე­ბიც. თუ ვინ­მეს ამ ფა­ი­ლე­ბის კომ­პრო­მა­ტად გა­მო­ყე­ნე­ბა სურს, გა­სა­გე­ბია, რომ ფა­რუ­ლი ვი­დე­ო­გა­და­ღე­ბა უფრო წო­ნა­დი კომ­პრო­მა­ტია, ვიდ­რე მხო­ლოდ სა­ტე­ლე­ფო­ნო ჩა­ნა­წე­რი.

რაც შე­ე­ხე­ბა ე.წ. ჟუ­ჩო­კებს (ქარ­თუ­ლად ხოჭო), ესეც ფა­რუ­ლი მი­ყუ­რა­დე­ბის აპა­რა­ტუ­რაა. დღეს უთო­დან და­წყე­ბუ­ლი, ტე­ლე­ვი­ზო­რით და კომ­პი­უ­ტე­რით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი ყვე­ლა­ფე­რი შე­იძ­ლე­ბა იყოს გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ფა­რუ­ლი მი­ყუ­რა­დე­ბის­თვის, ისეა ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი. ამის­თვის შე­იძ­ლე­ბა თქვე­ნი მო­ბი­ლუ­რიც იქ­ნეს გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი და ჩე­მიც, თუნ­დაც არ ვსა­უბ­რობ­დეთ. არ­სე­ბობს სპე­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მე­ბი, ჩვენ­გან და­მო­უ­კი­დებ­ლად შე­მო­დი­ან ტე­ლე­ფონ­ში, ხსნი­ან და აპა­რა­ტი უკვე მოს­მე­ნის რე­ჟიმ­ში გა­და­დის. ფაქ­ტობ­რი­ვად, თვი­თონ ტე­ლე­ფო­ნი მიკრო­ფო­ნად იქ­ცე­ვა.

ოპე­რა­ტი­ულ-ტექ­ნი­კუ­რი სამ­სა­ხუ­რი ცალ­კე მი­მარ­თუ­ლე­ბაა, ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი გა­მო­გო­ნე­ბე­ბის მხრივ ყო­ველ­თვის პი­ო­ნე­რი იყო, არა­მარ­ტო საბ­ჭო­თა კავ­შირ­ში, ამე­რი­კა­შიც, და­წყე­ბუ­ლი ფეხ­საც­მელ­ში ჩა­მონ­ტა­ჟე­ბუ­ლი მო­სას­მე­ნი აპა­რა­ტუ­რი­დან, ციყ­ვე­ბის და მტრე­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი. ცნო­ბი­ლი ფაქ­ტია, ამე­რი­კე­ლე­ბი და კა­ნა­დე­ლე­ბი ცივი ომის პე­რი­ოდ­ში იყე­ნებ­დნენ; საბ­ჭო­თა სა­ელ­ჩოს შე­ნო­ბა­ზე მტრე­დე­ბი ისე გაწ­ვრთნი­ლი ჰყავ­დათ, ღია ფან­ჯრებ­ზე მტრე­დებს მიკრო­ფო­ნე­ბი ჰქონ­დათ და­მონ­ტა­ჟე­ბუ­ლი და ზა­ფხულ­ში როცა ფან­ჯა­რა ღიაა, აქე­და­ნაც შე­იძ­ლე­ბა ფრაგ­მენ­ტუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია მი­ი­ღო. გარ­და­უ­ვა­ლი ბო­რო­ტე­ბის მა­გა­ლი­თია, რა­საც ფა­რუ­ლი მი­ყუ­რა­დე­ბა ჰქვია. რო­დე­საც სწო­რად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა, უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სია ქვეყ­ნის თავ­დაც­ვი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბის­თვის, ეროვ­ნუ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბის­თვის. თუკი არა­კე­თილ­სინ­დი­სი­ე­რი ხალ­ხის ან სა­ერ­თოდ მტრის ხელ­შია, ნელი მოქ­მე­დე­ბის ნაღ­მად იქ­ცე­ვა.

- დღე­ვან­დე­ლი ტექ­ნო­ლო­გია რო­დის შე­ი­ძი­ნეს და რა რე­სურ­სი იხარ­ჯე­ბა?

- ბუ­ნებ­რი­ვია არ ვიცი, შე­მიძ­ლია პა­რა­ლე­ლე­ბი გა­ვავ­ლო. შე­ვარ­დნა­ძის პე­რი­ოდ­ში უშიშ­რო­ე­ბის სა­მი­ნის­ტრო­ში მუ­შა­ო­ბი­სას (შე­ძე­ნებ­ზე, ხარ­ჯებ­ზე საქ­მის კურ­სში ვი­ყა­ვი), უწყე­ბის ბი­უ­ჯე­ტი 8 მი­ლი­ო­ნი ლარი იყო. მა­ში­ნაც და­ახ­ლო­ე­ბით 4 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და. დღეს სუსი-ს ბი­უ­ჯე­ტი 135 მი­ლი­ო­ნი ლა­რია და 3800 ადა­მი­ა­ნი საქ­მი­ა­ნობს. თუ გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნებთ, რომ და­ახ­ლო­ე­ბით 87 მი­ლი­ო­ნი სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დის სა­ხით იხარ­ჯე­ბა, სა­დღაც 50 მი­ლი­ო­ნი რჩე­ბა, სა­ი­და­ნაც უხე­შად 20-25 მი­ლი­ო­ნი ლარი შე­იძ­ლე­ბა ოპე­რა­ტი­უ­ლი ტექ­ნი­კის შე­სა­ძე­ნად იყოს გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი.

ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" ყოფ­ნის დროს, გან­სა­კუთ­რე­ბით 2005 წლი­დან. მა­სობ­რი­ვად შე­ი­ძი­ნეს ძი­რი­თა­დად ჩი­ნუ­რი და ებ­რა­უ­ლი აპა­რა­ტუ­რა. გა­აქ­ტი­ურ­და ფა­რუ­ლი მოს­მე­ნე­ბი, ვი­დე­ოთ­ვალ­თვა­ლი და გა­და­ღე­ბე­ბი. "ნა­ცი­ო­ნა­ლებ­მა", ფაქ­ტობ­რი­ვად, პო­ლი­ტი­კუ­რი პო­ლი­ცია შექ­მნეს, სა­დაც აგენ­ტუ­რუ­ლი და ოპე­რა­ტი­ულ-ტექ­ნი­კუ­რი (ფა­რუ­ლი მოს­მე­ნე­ბი, ვი­დე­ოთ­ვალ­თვა­ლი) მუ­შა­ო­ბა მწვერ­ვა­ლის დო­ნე­ზე იყო აყ­ვა­ნი­ლი. პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­მით კი არა, აგენ­ტუ­რის გა­და­ბი­რე­ბა ხდე­ბო­და, ძი­რი­თა­დად პრო­ბა­ცი­ო­ნე­რებ­ში ძალ­და­ტა­ნე­ბით, კომ­პრო­მა­ტე­ბის წა­ყე­ნე­ბით და ა.შ.

ჯერ კი­დევ 2000-ია­ნე­ბის და­სა­წყი­სი­დან ფი­ჭურ პრო­ვა­ი­დე­რებს კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა ჰქონ­დათ რო­გორც უშიშ­რო­ე­ბის სა­მი­ნის­ტროს­თან; ასე­ვე ყვე­ლა იმ სა­ხელ­მწი­ფო სტრუქ­ტუ­რას­თან, რო­მელ­საც კა­ნო­ნით აქვს უფ­ლე­ბა აწარ­მო­ოს ოპე­რა­ტი­ულ-სამ­ძებ­რო საქ­მი­ა­ნო­ბა. იგი­ვე ფი­ნანსთა სა­მი­ნის­ტროს სა­გა­მო­ძი­ე­ბო სამ­სა­ხუ­რია, იუს­ტი­ცი­ის ცი­ხე­ე­ბის სის­ტე­მა, დაზ­ვერ­ვის დე­პარ­ტა­მენ­ტი, პრო­კუ­რა­ტუ­რა, შსს, თავ­დაც­ვა-სამ­ხედ­რო პო­ლი­ცი­ას ჰყავ­და ოპე­რა­ტი­ულ-ტექ­ნი­კუ­რი და­ნა­ყო­ფი. ყვე­ლა ყვე­ლა­ზე იღებ­და და იწერ­და მა­შინ.

ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლის მი­ნის­ტრო­ბი­სას შსს-ს ბი­უ­ჯე­ტი 800 მი­ლი­ო­ნი იყო. აქე­დან ალ­ბათ 200 მი­ლი­ო­ნი სუსი-ს და­ნა­ყო­ფებ­ზე მო­დი­ო­და. ეს ციფ­რე­ბი უკვე მე­ტყვე­ლებს, რომ ტექ­ნი­კა-ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი არის. წლე­ბი გა­ვი­და და ახ­ლაც იმა­ვეს ვხე­დავთ.

იმა­საც გე­ტყვით, რომ იყი­დე­ბა კი­დეც ასე­თი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი, რო­მე­ლიც მცი­რე მოს­მე­ნებს, 10-15-50 აბო­ნენტზე ახორ­ცი­ე­ლებს. მო­ბი­ლუ­რი ოპე­რა­ტო­რის გა­რე­შე შეგ­ვიძ­ლია მო­ვუს­მი­ნოთ კონ­კუ­რენ­ტებს თუ ა.შ. ამა­საც აქვს თა­ვი­სი ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი ხაზი და ხელ­მი­საწ­ვდო­მია. თუმ­ცა ახ­ლან­დე­ლი მას­შტა­ბი, ათა­სო­ბით ფა­ი­ლი ბუ­ნებ­რი­ვია სპეც­სამ­სა­ხურ­ში გა­კე­თე­ბუ­ლია.

- ახ­ლან­დელ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბას რა ტი­პის სა­მარ­თლებ­რივ-პო­ლი­ტი­კუ­რი შე­დე­გე­ბი უნდა მოჰ­ყვეს?

- იმით და­ვი­წყოთ, ხელს ვის აძ­ლევ­და. ბუ­ნებ­რი­ვია, ყვე­ლა­ზე ნაკ­ლე­ბად ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას აწყობ­და. ჩემი აზ­რით, იყო ჩა­ნა­ფიქ­რი ცი­ხის ცნო­ბი­ლი კად­რე­ბის პა­რა­ლელ­ში გა­სუ­ლი­ყო. არ გა­მო­ვი­და, ცი­ხის კად­რებს სულ სხვა მო­რა­ლუ­რი დატ­ვირ­თვა ჰქონ­და. ის უფრო უმ­ძი­მე­სი რამ იყო, რა­საც სა­ქარ­თვე­ლოს მო­სახ­ლე­ო­ბის სრუ­ლი აღ­შფო­თე­ბა მოყ­ვა. ახლა რაც მოხ­და, იმის ლუსტრა­ცი­აა, რაც უკვე ვი­ცო­დით. ლუსტრა­ცია გარ­კვე­უ­ლი სტრუქ­ტუ­რე­ბის, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის, რად­გან ეჭვი და ინ­ფორ­მა­ცია ყო­ველ­თვის გა­მო­დი­ო­და იქი­დან.

გა­მო­ძი­ე­ბას რაც შე­ე­ხე­ბა, აქ ორი მო­მენ­ტია. და­ვი­წყებ მე­ო­რე­თი - ეს არის სა­ი­დუმ­ლო დო­კუ­მენ­ტე­ბის უნე­ბარ­თვოდ, არა­სან­ქცი­რე­ბუ­ლად გა­სა­ჯა­რო­ე­ბა. კა­ნონ­დარ­ღვე­ვაა, უნდა დად­გინ­დეს რო­გორ გა­მო­ვი­და ეს ინ­ფორ­მა­ცია, ვინ გა­ავ­რცე­ლა. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, უკვე მთა­ვა­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბის - რამ­დე­ნად იყო სან­ქცი­რე­ბუ­ლი და კა­ნო­ნი­ე­რი.

რად­გან სპე­ცი­ფი­კუ­რი ფა­ი­ლე­ბი იყო და შე­ე­ხე­ბო­და მღვდელმთავ­რებს, კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა, კა­ნო­ნი ოპე­რა­ტი­ულ-სამ­ძებ­რო საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­სა­ხებ კრძა­ლავს სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბის ოპე­რა­ტი­ულ-აგენ­ტუ­რულ მუ­შა­ო­ბას პარ­ტი­ულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში, სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ­ში, მათ შო­რის რე­ლი­გი­ურ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­შიც. მაგ­რამ ერთი დათ­ქმაა - თუ ამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის საქ­მი­ა­ნო­ბა არის მი­მარ­თუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს ინ­ტე­რე­სე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ - ეროვ­ნუ­ლი, რე­ლი­გი­უ­რი შუღ­ლი და ა.შ. გა­მო­ძი­ე­ბამ ზუს­ტად უნდა აჩ­ვე­ნოს, თი­თო­ე­უ­ლი მოს­მე­ნის, ოპე­რა­ცი­ის უკან რა სა­ფუძ­ვე­ლი ჰქონ­დათ, რო­მე­ლი­მე მა­მა­ოს ან ეპის­კო­პოსს როცა უს­მენ­დნენ. ეს უნდა ყო­ფი­ლი­ყო ოპე­რა­ტი­უ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია, ზემ­დგო­მის მიერ და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი ნე­ბარ­თვა, სულ მცი­რე სუსი-ს უფ­რო­სის მო­ად­გი­ლის რე­ზო­ლუ­ცი­ით უნდა ყო­ფი­ლი­ყო. მარ­ტი­ვი და ხელ­წა­მო­საკ­რა­ვი თემა არაა. მარ­თლმა­დი­დებ­ლურ ეკ­ლე­სი­ას ეხე­ბა, ძა­ლი­ან მგრძნო­ბი­ა­რე თე­მას ქვე­ყა­ნა­ში. შიდა და­ძა­ბუ­ლო­ბის, ბრძო­ლის ფონ­ზე, რა­საც ბოლო რამ­დე­ნი­მე წე­ლია ქარ­თულ ეკ­ლე­სი­ა­ში ვხე­დავთ. რე­ა­ლუ­რი, ობი­ექ­ტუ­რი გა­მო­ძი­ე­ბაა სა­ჭი­რო და არა თა­ვის მო­ტყუ­ე­ბა. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­თვის კარ­გი იქ­ნე­ბო­და თუ მო­იწ­ვევ­და უცხო­ელ სპე­ცი­ა­ლის­ტებს ან ჩვენს პარტნი­ო­რებ­საც ჩარ­თავ­და სა­გა­მო­ძი­ე­ბო საქ­მე­ში, თუ გვინ­და ერთხელ და სა­მუ­და­მოდ ეტა­პი გა­დავ­ლა­ხოთ. აღარ იყოს პო­ლი­ტი­კუ­რი პო­ლი­ცია და უშიშ­რო­ე­ბის სის­ტე­მა ნამ­დვი­ლად ეროვ­ნულ სპეც­სამ­სა­ხურ ჩა­მო­ყა­ლიბ­დეს.

ავ­ტო­რი: მე­რაბ ბე­რი­ძე

მკითხველის კომენტარები / 22 /
თარიღის მიხედვით
მოწონების მიხედვით
ვასიკო
14

ესაა აღთქმული დამოუკიდებელი და სუვერენული საქართველო??? ამდენს და ამ რაოდენობის ხალხს საბჭოთა კავშირშიც კი არ უსმენდნენ!

შაურმა ჩავიდგა
18

გთხოვთ მომისმინოთ. ამა წლის 17 აპრილს, ვიმყოფებოდი რა არაფხიზელ მდგომარეობაში, ჩართული დამრჩა უთო. ( ტაივანის წარმოება). ამავე დროს კალინინის ქუჩის პარალელურად, შიფერით დახურულ გარაჟს უთვალთვალებდა მოზრდილი, მომწვანო-ჩალისფერი ხვადი კატა. გონივრული ეჭვის საფუძველზე ოპერატიული ჯგუფის მუშაკებმა შეამოწმეს თბილისის მესამე კლასის მოსწავლე გოგონას პირადი ნივთები - სასკოლო ზურგჩანთა და რედიკული. ეჭვი ამ ეტაპზე არ დადასტურდა. გთხოვთ გამოიჩინოთ სიფხიზლე. უთო ეს როდინი როდია.

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
ენტონი ფაუჩი მიმართვას ავრცელებს - "აიცერი, თუ არ ხარ აცრილი და მიიღე "ბუსტერ" დოზა, თუ უკვე აცრილი ხარ"
ავტორი:

"იმედია, არ ფიქრობთ, რომ "ვოთსაპით" თქვენს საუბრებს ვერ უსმენენ" - ვინ და რა ღირებულების აპარატურით გვისმენს და რას ამბობს უშიშროების ექსპერტი?

"იმედია, არ ფიქრობთ, რომ "ვოთსაპით" თქვენს საუბრებს ვერ უსმენენ" - ვინ და რა ღირებულების  აპარატურით გვისმენს და რას ამბობს უშიშროების ექსპერტი?

ინტერნეტსივრცეში მორიგი ფარული ჩანაწერების გავრცელებას ჩვენში ტრადიციულად დიდი რეზონანსი მოჰყვა, მაგრამ ამჯერადაც დიდი ეჭვია, რომ ვერ მოხერხდება მომხდარის პირუთვნელი გამოძიება და უმარავ დაგროვილ კითხვაზე პასუხის გაცემა. არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ 3000-ზე მეტმა დოკუმენტმა სუს-იდან გაჟონა.

ოპოზიცია საუბრობს მთავრობის პასუხისმგებლობაზე, რომელსაც ისრები გახარიას გუნდისკენ გადააქვს. ამასობაში პროკურატურამ, სამართლებრივი დახმარების ფარგლებში, აშშ-ს და სხვა ქვეყნებს გამოძიებით დადგენილ სერვერებზე მონაცემების შენახვის და გამოთხოვის მიზნით მიმართა. როგორ ხდება მიყურადება - თვალთვალი, რა აპარატურა იყენებენ ამისთვის სპეცსამსახურები? - ამ თემაზე ambebi.ge -ს უშიშროების საკითხებში ექსპერტი, ბესიკ ალადაშვილი ესაუბრება:

- ფაილების სპეციფიკიდან გამომდინარე, საუბრების 80% ალბათ მობილური ტელეფონებიდან არის მოსმენილ-ჩაწერილი. დანარჩენი (კონკრეტული მინიშნებებით) არაა გამორიცხული ოთახში დაყენებული სტაციონარი მოსასმენები იყოს. პრიორიტეტული და ხელმისაწვდომი მობილური ტელეფონების მოსმენაა. იმედია, არ ფიქრობთ, რომ "ვოთსაპით" თქვენს საუბრებს ვერ უსმენენ... დღეს, სამწუხაროდ, ყველაზე დაცული ხაზებიც ისმინება, თუმცა ეს უკვე სხვა თემაა.

როგორია დღევანდელი პრაქტიკა. ყველა მობილურ ოპერატორს ვალდებულება აქვს (სტრუქტურული ეტაპების გავლის შემდეგ) ჩართოს მოსმენაზე... რა თქმა უნდა, პროკურორ- მოსამართლის, ინსპექტორის სანქცია უნდა იყოს. მაგრამ გამოსარკვევია, ფაილებიდან (დიდი ოდენობაა) რა მოცულობა იყო სანქცირებული და რა - არა. გამოძიებამ პირველ რიგში ეს უნდა დაადგინოს. თუ არასანქცირებული მოსმენებია, მაშინ ხდება ის, რაც ადრე იყო, როდესაც მოსმენა კავშირგაბმულობის კომპანიების გვერდის ავლით მიმდინარეობს და საკონტროლო პულტი ე.წ. ოტო-ში (ოპერატიულ-ტექნიკური სამსასახური) აქვთ. ეს იქნებოდა "ჯეოსელი", "მაგთი", ბუნებრივია, "ბილაინიც". ყველაზე საინტერესო შემთხვევა "ბილაინისაა". ფაქტობრივად, ჩვენი მტრული ქვეყნის სახელმწიფო კომპანიაა და მასაც ჩვენ საუბრებზე საკმაოდ დიდი წვდომა აქვს, თვითონაც რომ მოინდომოს, ამას უპრობლემოდ შეძლებს.

- ჩანაწერები სანქცირებულების შთაბეჭდილებას რამდენად ტოვებს?

- მკითხაობა არ მინდა. მოდით ასე ვთქვათ, სამწუხაროდ სასამართლო სისტემა ისე მკაცრად ვერ აანალიზებს (სუბიექტური და ობიექტური მიზეზებია) რამდენად მოდის დასაბუთება და არგუმენტები სამსახურებიდან. აქ ყოველთვის სუს-ზე ვსაუბრობთ ხოლმე. მაგრამ ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის კანონს რომ შევხედოთ, ათამდე სამსახურს გააჩნია ოპერატიულ-ტექნიკური მოწყობილობების გამოყენების უფლება. აქ მოსამართლის კომპეტენციაზე, ხანდახან პრინციპულობაზეც არის ბევრი დამოკიდებული.

აქვე მეორე მომენტია, გადაუდებელი აუცილებლობის პერიოდი, მერე ვინ აკონტროლებს, რომ ის ფაილები განადგურდა... საკმაოდ ჩაკეტილი, სპეციფიკური სფეროა, სადაც ხანდახან ყველაფერი პიროვნულ ნდობაზეა აგებული, ესეც რომ ვიცოდეთ. იგივე კანონი მოითხოვს ფაილების განადგურებას (საგამოძიებო საქმეს რომ არ ეხება), თუკი ფარული მიყურადების დროს არის პირადი ინფორმაცია და მისთ. ამ განადგურებასაც თავისი პროტოკოლი აქვს. ხაზს ვუსვამ, ყველაფერი დამოკიდებულია სისტემის გამჭვირვალობაზე, პიროვნების კეთილსინდისიერებაზე და ა.შ.

- მობილური ქსელების გარდა ოთახებში მონტაჟი ახსენეთ, უფრო გასაგებ ენაზე, როგორ მუშაობს აღნიშნული მოსმენის სისტემა?

- როდესაც ეკლესიის მსახურთა სპეციფიკურ ჩანაწერებზეა ლაპარაკი (ნარკოტიკების მოხმარება, ერთი ფაილი მრუშობა და ა.შ.) შთაბეჭდილება რჩება, რომ ფარული მიყურადების გარდა გამოყენებული იქნებოდა ფარული თვალთვალისა და ვიდეოგადაღების აპარატებიც. თუ ვინმეს ამ ფაილების კომპრომატად გამოყენება სურს, გასაგებია, რომ ფარული ვიდეოგადაღება უფრო წონადი კომპრომატია, ვიდრე მხოლოდ სატელეფონო ჩანაწერი.

რაც შეეხება ე.წ. ჟუჩოკებს (ქართულად ხოჭო), ესეც ფარული მიყურადების აპარატურაა. დღეს უთოდან დაწყებული, ტელევიზორით და კომპიუტერით დამთავრებული ყველაფერი შეიძლება იყოს გამოყენებული ფარული მიყურადებისთვის, ისეა ტექნოლოგიები განვითარებული. ამისთვის შეიძლება თქვენი მობილურიც იქნეს გამოყენებული და ჩემიც, თუნდაც არ ვსაუბრობდეთ. არსებობს სპეციალური პროგრამები, ჩვენგან დამოუკიდებლად შემოდიან ტელეფონში, ხსნიან და აპარატი უკვე მოსმენის რეჟიმში გადადის. ფაქტობრივად, თვითონ ტელეფონი მიკროფონად იქცევა.

ოპერატიულ-ტექნიკური სამსახური ცალკე მიმართულებაა, ტექნოლოგიური გამოგონებების მხრივ ყოველთვის პიონერი იყო, არამარტო საბჭოთა კავშირში, ამერიკაშიც, დაწყებული ფეხსაცმელში ჩამონტაჟებული მოსასმენი აპარატურიდან, ციყვების და მტრედების გამოყენებით დამთავრებული. ცნობილი ფაქტია, ამერიკელები და კანადელები ცივი ომის პერიოდში იყენებდნენ; საბჭოთა საელჩოს შენობაზე მტრედები ისე გაწვრთნილი ჰყავდათ, ღია ფანჯრებზე მტრედებს მიკროფონები ჰქონდათ დამონტაჟებული და ზაფხულში როცა ფანჯარა ღიაა, აქედანაც შეიძლება ფრაგმენტული ინფორმაცია მიიღო. გარდაუვალი ბოროტების მაგალითია, რასაც ფარული მიყურადება ჰქვია. როდესაც სწორად გამოიყენება, უმნიშვნელოვანესია ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობისთვის, ეროვნული ინტერესებისთვის. თუკი არაკეთილსინდისიერი ხალხის ან საერთოდ მტრის ხელშია, ნელი მოქმედების ნაღმად იქცევა.

- დღევანდელი ტექნოლოგია როდის შეიძინეს და რა რესურსი იხარჯება?

- ბუნებრივია არ ვიცი, შემიძლია პარალელები გავავლო. შევარდნაძის პერიოდში უშიშროების სამინისტროში მუშაობისას (შეძენებზე, ხარჯებზე საქმის კურსში ვიყავი), უწყების ბიუჯეტი 8 მილიონი ლარი იყო. მაშინაც დაახლოებით 4 ათასი ადამიანი მუშაობდა. დღეს სუსი-ს ბიუჯეტი 135 მილიონი ლარია და 3800 ადამიანი საქმიანობს. თუ გავითვალისწინებთ, რომ დაახლოებით 87 მილიონი სახელფასო ფონდის სახით იხარჯება, სადღაც 50 მილიონი რჩება, საიდანაც უხეშად 20-25 მილიონი ლარი შეიძლება ოპერატიული ტექნიკის შესაძენად იყოს გამოყენებული.

ხელისუფლებაში "ნაციონალების" ყოფნის დროს, განსაკუთრებით 2005 წლიდან. მასობრივად შეიძინეს ძირითადად ჩინური და ებრაული აპარატურა. გააქტიურდა ფარული მოსმენები, ვიდეოთვალთვალი და გადაღებები. "ნაციონალებმა", ფაქტობრივად, პოლიტიკური პოლიცია შექმნეს, სადაც აგენტურული და ოპერატიულ-ტექნიკური (ფარული მოსმენები, ვიდეოთვალთვალი) მუშაობა მწვერვალის დონეზე იყო აყვანილი. პროფესიონალიზმით კი არა, აგენტურის გადაბირება ხდებოდა, ძირითადად პრობაციონერებში ძალდატანებით, კომპრომატების წაყენებით და ა.შ.

ჯერ კიდევ 2000-იანების დასაწყისიდან ფიჭურ პროვაიდერებს კანონმდებლობით თანამშრომლობის ვალდებულება ჰქონდათ როგორც უშიშროების სამინისტროსთან; ასევე ყველა იმ სახელმწიფო სტრუქტურასთან, რომელსაც კანონით აქვს უფლება აწარმოოს ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობა. იგივე ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურია, იუსტიციის ციხეების სისტემა, დაზვერვის დეპარტამენტი, პროკურატურა, შსს, თავდაცვა-სამხედრო პოლიციას ჰყავდა ოპერატიულ-ტექნიკური დანაყოფი. ყველა ყველაზე იღებდა და იწერდა მაშინ.

ვანო მერაბიშვილის მინისტრობისას შსს-ს ბიუჯეტი 800 მილიონი იყო. აქედან ალბათ 200 მილიონი სუსი-ს დანაყოფებზე მოდიოდა. ეს ციფრები უკვე მეტყველებს, რომ ტექნიკა-ტექნოლოგიები არის. წლები გავიდა და ახლაც იმავეს ვხედავთ.

იმასაც გეტყვით, რომ იყიდება კიდეც ასეთი ტექნოლოგიები, რომელიც მცირე მოსმენებს, 10-15-50 აბონენტზე ახორციელებს. მობილური ოპერატორის გარეშე შეგვიძლია მოვუსმინოთ კონკურენტებს თუ ა.შ. ამასაც აქვს თავისი ტექნოლოგიური ხაზი და ხელმისაწვდომია. თუმცა ახლანდელი მასშტაბი, ათასობით ფაილი ბუნებრივია სპეცსამსახურში გაკეთებულია.

- ახლანდელ გამოქვეყნებას რა ტიპის სამართლებრივ-პოლიტიკური შედეგები უნდა მოჰყვეს?

- იმით დავიწყოთ, ხელს ვის აძლევდა. ბუნებრივია, ყველაზე ნაკლებად ხელისუფლებას აწყობდა. ჩემი აზრით, იყო ჩანაფიქრი ციხის ცნობილი კადრების პარალელში გასულიყო. არ გამოვიდა, ციხის კადრებს სულ სხვა მორალური დატვირთვა ჰქონდა. ის უფრო უმძიმესი რამ იყო, რასაც საქართველოს მოსახლეობის სრული აღშფოთება მოყვა. ახლა რაც მოხდა, იმის ლუსტრაციაა, რაც უკვე ვიცოდით. ლუსტრაცია გარკვეული სტრუქტურების, ორგანიზაციების, რადგან ეჭვი და ინფორმაცია ყოველთვის გამოდიოდა იქიდან.

გამოძიებას რაც შეეხება, აქ ორი მომენტია. დავიწყებ მეორეთი - ეს არის საიდუმლო დოკუმენტების უნებართვოდ, არასანქცირებულად გასაჯაროება. კანონდარღვევაა, უნდა დადგინდეს როგორ გამოვიდა ეს ინფორმაცია, ვინ გაავრცელა. აქედან გამომდინარე, უკვე მთავარი მნიშვნელობის - რამდენად იყო სანქცირებული და კანონიერი.

რადგან სპეციფიკური ფაილები იყო და შეეხებოდა მღვდელმთავრებს, კანონმდებლობა, კანონი ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ კრძალავს სპეცსამსახურების ოპერატიულ-აგენტურულ მუშაობას პარტიულ ორგანიზაციებში, საზოგადოებრივში, მათ შორის რელიგიურ ორგანიზაციებშიც. მაგრამ ერთი დათქმაა - თუ ამ ორგანიზაციების საქმიანობა არის მიმართული სახელმწიფოს ინტერესების წინააღმდეგ - ეროვნული, რელიგიური შუღლი და ა.შ. გამოძიებამ ზუსტად უნდა აჩვენოს, თითოეული მოსმენის, ოპერაციის უკან რა საფუძველი ჰქონდათ, რომელიმე მამაოს ან ეპისკოპოსს როცა უსმენდნენ. ეს უნდა ყოფილიყო ოპერატიული ინფორმაცია, ზემდგომის მიერ დადასტურებული ნებართვა, სულ მცირე სუსი-ს უფროსის მოადგილის რეზოლუციით უნდა ყოფილიყო. მარტივი და ხელწამოსაკრავი თემა არაა. მართლმადიდებლურ ეკლესიას ეხება, ძალიან მგრძნობიარე თემას ქვეყანაში. შიდა დაძაბულობის, ბრძოლის ფონზე, რასაც ბოლო რამდენიმე წელია ქართულ ეკლესიაში ვხედავთ. რეალური, ობიექტური გამოძიებაა საჭირო და არა თავის მოტყუება. ხელისუფლებისთვის კარგი იქნებოდა თუ მოიწვევდა უცხოელ სპეციალისტებს ან ჩვენს პარტნიორებსაც ჩართავდა საგამოძიებო საქმეში, თუ გვინდა ერთხელ და სამუდამოდ ეტაპი გადავლახოთ. აღარ იყოს პოლიტიკური პოლიცია და უშიშროების სისტემა ნამდვილად ეროვნულ სპეცსამსახურ ჩამოყალიბდეს.

ავტორი: მერაბ ბერიძე