ონ­კო­ლო­გი­ურ და­ა­ვა­დე­ბებს შო­რის საგ­რძნობ­ლა­დაა გაზ­რდი­ლი სწო­რი ნაწ­ლა­ვის სიმ­სივ­ნის შემ­თხვე­ვე­ბი, რა­საც 2018 წლის ამე­რი­კის სტა­ტის­ტი­კუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბიც მოწ­მობს. ქა­ლებ­ში ის ძუ­ძუს კი­ბოს შემ­დეგ მე­ო­რე ად­გილ­ზეა, მა­მა­კა­ცებ­ში კი, ფილ­ტვი­სა და პროს­ტა­ტის კი­ბოს შემ­დეგ - მე­სა­მე­ზე.

კო­ლო­რექ­ტულ სიმ­სივ­ნე­ებ­თან ბრძო­ლის მრა­ვალ­წლი­ა­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბის შე­დე­გად, მსოფ­ლიო მე­დი­ცი­ნა მი­ვი­და დას­კვნამ­დე, რომ მკურ­ნა­ლო­ბის პირ­ველ ეტაპ­ზე ოპე­რა­ცი­ულ ჩა­რე­ვა­ზე ბევ­რად შე­დე­გი­ა­ნი სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნა­ცი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბაა. ამ მე­თოდს უპი­რა­ტე­სო­ბას ანი­ჭებს აკა­დე­მი­კოს ფრი­დონ თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრიც.

რო­გორ ამო­ვიც­ნოთ სწო­რი ნაწ­ლა­ვის სიმ­სივ­ნის სიმპტო­მე­ბი და რა­ტომ არის მისი მკურ­ნა­ლო­ბის სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ით და­წყე­ბა გა­ცი­ლე­ბით უკე­თე­სი შე­დე­გის მომ­ტა­ნი?

ამ თე­მებ­ზე აკა­დე­მი­კოს ფრი­დონ თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრის რა­დი­ა­ცი­უ­ლი ონ­კო­ლო­გი­ის გან­ყო­ფი­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ნა­ტა­ლია ჯან­ყა­რაშ­ვი­ლი გვე­სა­უბ­რე­ბა.

რა სიმპტო­მე­ბი ახა­სი­ა­თებს სწო­რი ნაწ­ლა­ვის სიმ­სივ­ნეს და რო­დის არის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ექიმ­თან კონ­სულ­ტა­ცია?

პა­ცი­ენ­ტებს ხში­რად აღე­ნიშ­ნე­ბათ სის­ხლი­ა­ნი ან ლორ­წო­ი­ა­ნი გა­მო­ნა­დე­ნი უკა­ნა ტა­ნი­დან, ფა­ღა­რა­თი­სა და შეკ­რუ­ლო­ბის მო­ნაც­ვლე­ო­ბა, კუ­ჭის მოქ­მე­დე­ბის გაძ­ნე­ლე­ბა, რა­საც პა­ცი­ენ­ტე­ბი ხში­რად უყუ­რა­დღე­ბოდ ტო­ვე­ბენ. იტა­რე­ბენ თვით­მკურ­ნა­ლო­ბას და დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში არ მი­მარ­თა­ვენ ექიმს, რის გა­მოც და­ა­ვა­დე­ბა პროგ­რე­სი­რებს და სიმპტო­მე­ბი მე­ტად შე­მა­წუ­ხე­ბე­ლი ხდე­ბა. სამ­წუ­ხა­როდ, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, მხო­ლოდ მას შემ­დეგ იწყე­ბენ კვლე­ვას, როცა თვით­მკურ­ნა­ლო­ბით და­ა­ვა­დე­ბის მარ­თვას ვე­ღარ ახერ­ხე­ბენ. იმა­ტებს სის­ხლდე­ნა, ტკი­ვი­ლი და შე­საძ­ლოა, გა­უ­ვა­ლო­ბაც გან­ვი­თარ­დეს, რა­საც გა­და­უ­დე­ბე­ლი ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა ესა­ჭი­რო­ე­ბა.

რო­მე­ლი კვლე­ვე­ბი უტარ­დე­ბა პა­ცი­ენტს პირ­ველ ეტაპ­ზე და რა ინ­ფორ­მა­ცი­ას უნდა ფლობ­დეს ექი­მი მკურ­ნა­ლო­ბის და­გეგ­მვამ­დე?

პირ­ველ ეტაპ­ზე ხდე­ბა პა­ცი­ენ­ტის გა­სინ­ჯვა და სიმ­სივ­ნის კლი­ნი­კუ­რად და­დას­ტუ­რე­ბა. სა­ნამ მკურ­ნა­ლო­ბის სტრა­ტე­გია და­ი­გეგ­მე­ბა და ჩა­მო­ყა­ლიბ­დე­ბა, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, პა­ცი­ენ­ტი დე­ტა­ლუ­რად იქ­ნას გა­მოკ­ვლე­უ­ლი, რაც გუ­ლის­ხმობს მუც­ლი­სა და მენ­ჯის ღრუს მაგ­ნი­ტურ-რე­ზო­ნან­სულ ტო­მოგ­რა­ფი­ას, გულ-მკერ­დის კომ­პი­უ­ტე­რულ ტო­მოგ­რა­ფი­ას, კო­ლო­ნოს­კო­პი­ა­სა და სიმ­სივ­ნუ­რი უბ­ნი­დან აღე­ბუ­ლი უჯრე­დუ­ლი მა­სა­ლის კვლე­ვას, ონ­კო­ლო­გი­უ­რი მარ­კე­რე­ბის გან­სა­ზღვრას.

წი­ნას­წარ უნდა გა­ვარ­კვი­ოთ, ზუს­ტად რა პა­თო­ლო­გი­ას­თან გვაქვს საქ­მე და რო­გო­რია მისი გავ­რცე­ლე­ბა. ამის შემ­დეგ პა­ცი­ენ­ტის მდგო­მა­რე­ო­ბა გა­ნი­ხი­ლე­ბა კონ­სი­ლი­უმ­ზე, რო­მელ­შიც მო­ნა­წი­ლე­ო­ბენ ქი­რურ­გი, რა­დი­ა­ცი­უ­ლი ონ­კო­ლო­გი, კლი­ნი­კუ­რი ონ­კო­ლო­გი, დი­აგ­ნოს­ტე­ბი და ისი­ნი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად ურ­ჩე­ვენ პა­ცი­ენტს მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თოდს. თუ დად­გინ­და, რომ და­ა­ვა­დე­ბა ად­გი­ლობ­რი­ვი გავ­რცე­ლე­ბი­საა, რაც სწორ ნაწ­ლავ­ში და­ა­ვა­დე­ბის არ­სე­ბო­ბა­სა და მენ­ჯის ღრუს ლიმ­ფურ კვან­ძებ­ში მე­ტას­ტა­ზი­რე­ბას გუ­ლის­ხმობს, ამ შემ­თხვე­ვა­ში უფრო ეფექ­ტი­ა­ნია, მკურ­ნა­ლო­ბა და­ი­წყოს სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნა­ცი­ით.

რა შემ­თხვე­ვა­შია ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა გა­და­უ­დე­ბე­ლი და ვინ იღებს ოპე­რა­ცი­ის შე­სა­ხებ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას?

ოპე­რა­ცი­უ­ლი ჩა­რე­ვით მხო­ლოდ და მხო­ლოდ იმ შემ­თხვე­ვა­ში იწყე­ბა მკურ­ნა­ლო­ბა, თუ სიმ­სივ­ნუ­რი წარ­მო­ნაქ­მნე­ბი არ სცდე­ბა სწორ ნაწ­ლავს, არ აზი­ა­ნებს მისი კედ­ლის გა­რე­თა შრეს და არის მცი­რე ზო­მის. ეს ეხე­ბა მხო­ლოდ T1, T2 ტი­პის სიმ­სივ­ნურ და­ა­ვა­დე­ბებს. თუმ­ცა, ამ შემ­თხვე­ვა­შიც კი ოპე­რა­ცი­ის შე­სა­ხებ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა არ უნდა მი­ი­ღოს მხო­ლოდ ქი­რურ­გმა, არა­მედ პა­ცი­ენ­ტის მდგო­მა­რე­ო­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად უნდა გა­ირ­ჩეს სხი­ვურ და ქი­მი­ო­თე­რა­პევტთან ერ­თად და ამის შემ­დეგ გა­და­წყდეს, რა მკურ­ნა­ლო­ბა უნდა შევ­თა­ვა­ზოთ პა­ცი­ენტს.

და თუ სიმ­სივ­ნე ნაწ­ლა­ვის ყვე­ლა შრეს მო­ი­ცავს, მიმ­დე­ბა­რე ცხიმ­ში ვრცელ­დე­ბა და მით უმე­ტეს, ლიმ­ფურ კვან­ძებ­ში მე­ტას­ტა­ზირ­დე­ბა, ამ დროს წამ­ყვა­ნი მე­თო­დი სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნა­ცი­ით მკურ­ნა­ლო­ბის და­წყე­ბაა. ეს არის წი­ნა­სა­ო­პე­რა­ციო მკურ­ნა­ლო­ბა, რო­მე­ლიც და­ახ­ლო­ე­ბით 6 კვი­რამ­დე გრძელ­დე­ბა.

ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა გა­და­უ­დე­ბე­ლია მხო­ლოდ იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლია გა­უ­ვა­ლო­ბა. ასეთ დრო­საც ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა გუ­ლის­ხმობს სტო­მის ფორ­მი­რე­ბას, ანუ ნაწ­ლა­ვის მუ­ცელ­ზე გა­მო­ტა­ნას.

რო­გორ მიმ­დი­ნა­რე­ობს სხი­ვუ­რი თე­რა­პია და რა სიხ­ში­რით ხდე­ბა და­ზი­ა­ნე­ბულ უბ­ნებ­ზე დას­ხი­ვე­ბა?

ეს არის ამ­ბუ­ლა­ტო­რი­უ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დი. პა­ცი­ენ­ტი ყო­ველ­დღი­უ­რად მო­დის კლი­ნი­კა­ში, იტა­რებს დას­ხი­ვე­ბას და სახ­ლში ბრუნ­დე­ბა. ამავდრო­უ­ლად ყო­ველ­დღი­ურ რე­ჟიმ­ში იღებს ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ულ მე­დი­კა­მენტს, რომ­ლის მი­ზა­ნია, გა­აძ­ლი­ე­როს სხი­ვუ­რი თე­რა­პი­ის მოქ­მე­დე­ბა სიმ­სივ­ნურ წარ­მო­ნაქ­მნებ­ზე და უფრო ეფექ­ტი­ა­ნი გა­ხა­დოს მკურ­ნა­ლო­ბა. რო­გორც წესი, აღ­ნიშ­ნუ­ლი პრო­ცე­სი პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის არ არის რთუ­ლი. ისი­ნი ინარ­ჩუ­ნე­ბენ შრო­მი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბას და ცხოვ­რე­ბის ჩვე­უ­ლი რიტ­მით ცხოვ­რო­ბენ. დას­ხი­ვე­ბას ყო­ველ­დღი­უ­რად და­ახ­ლო­ე­ბით 15 წუთი სჭირ­დე­ბა და რაც ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად უმ­ტკივ­ნე­უ­ლოა.

აქვს თუ არა გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბი ამ პრო­ცე­დუ­რებს და რამ­დე­ნად მარ­ტი­ვად შე­იძ­ლე­ბა მათი მარ­თვა?

სხი­ვურ თე­რა­პი­ა­ში ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბამ გა­ნა­პი­რო­ბა მკურ­ნა­ლო­ბის შე­დე­გად გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის ალ­ბა­თო­ბის მკვეთ­რი შემ­ცი­რე­ბა. ჩვე­ნი სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრი აღ­ჭურ­ვი­ლია ულტრა­თა­ნა­მედ­რო­ვე ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბით. ასე რომ, მკურ­ნა­ლო­ბის შე­დე­გად გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბი არ არის ხში­რი და თუ მა­ინც გან­ვი­თარ­და, მსუ­ბუქ ფორ­მებ­ში ვლინ­დე­ბა და ძი­რი­თა­დად მე­დი­კა­მენ­ტო­ზუ­რად მარ­თვა­დია. შე­საძ­ლოა, გა­მოვ­ლინ­დეს ფა­ღა­რა­თი, ხში­რი შარ­დვა, წვა შარ­დვის დროს. რად­გან პა­ცი­ენტს ერ­თდრო­უ­ლად ორი რთუ­ლი მე­თო­დით უტარ­დე­ბა მკურ­ნა­ლო­ბა (სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პია), გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის მარ­თვა­ში ჩარ­თუ­ლია ორი­ვე ექი­მი: რო­გორც სხი­ვუ­რი, ისე ქი­მი­ო­თე­რა­პევ­ტი.

რა უპი­რა­ტე­სო­ბა აქვს მკურ­ნა­ლო­ბის სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნა­ცი­ით და­წყე­ბას, რის­გან იცავს ეს პა­ცი­ენტს?

ათა­სო­ბით პა­ცი­ენტზე ჩა­ტა­რე­ბულ­მა კვლე­ვებ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნა­ცი­ით მკურ­ნა­ლო­ბის და­წყე­ბით იზ­რდე­ბა რა­დი­კა­ლუ­რი ოპე­რა­ცი­ის ჩა­ტა­რე­ბის ალ­ბა­თო­ბა, რაც სიმ­სივ­ნუ­რი წარ­მო­ნაქ­მნე­ბის მაქ­სი­მა­ლურ მო­შო­რე­ბას გუ­ლის­ხმობს; ასე­ვე, მი­ნი­მუ­მამ­დე ვამ­ცი­რებთ სწო­რი ნაწ­ლა­ვის გან­მე­ო­რე­ბის რისკს და რაც ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, მცირ­დე­ბა კო­ლოს­ტო­მის, ანუ ოპე­რა­ცი­ის დროს ნაწ­ლა­ვის მუც­ლის წინა კე­დელ­ზე გა­მო­ტა­ნის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა. ეს სამი ფაქ­ტო­რი არის ის ძი­რი­თა­დი მი­ზე­ზი, რის გა­მოც მკურ­ნა­ლო­ბის პირ­ველ ეტაპ­ზე უნდა მივ­მარ­თოთ სხი­ვურ და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ას. ასე­ვე, სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბით და­წყე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა დი­აგ­ნო­ზის დას­მი­დან და­ახ­ლო­ე­ბით 3-4 თვე­ში იგეგ­მე­ბა. ამ პე­რი­ოდ­ში ვაკ­ვირ­დე­ბით და­ა­ვა­დე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბას, რაც გუ­ლის­ხმობს და­ა­ვა­დე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბა­ზე პა­სუ­ხი­სა და და­ა­ვა­დე­ბის ბი­ო­ლო­გი­უ­რი ბუ­ნე­ბის შე­ფა­სე­ბას. ზო­გი­ერთ პა­ცი­ენ­ტში მკურ­ნა­ლო­ბის დროს და­ა­ვა­დე­ბა პროგ­რე­სი­რებს, ჩნდე­ბა ახა­ლი კე­რე­ბი. ასეთ პა­ცი­ენ­ტებ­ში შე­საძ­ლოა, ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა მკურ­ნა­ლო­ბის ციკ­ლი­დან ამო­ვარ­დეს და სის­ტე­მუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბით, ანუ ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ით ჩა­ნაც­ვლდეს.

რა პე­რი­ო­დი სჭირ­დე­ბა და რამ­დე­ნად იო­ლია პა­ცი­ენ­ტის­თვის მკურ­ნა­ლო­ბის შემ­დგო­მი რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცია?

სხი­ვუ­რი და ქი­მი­ო­თე­რა­პი­უ­ლი კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბის შემ­დეგ პა­ცი­ენ­ტი და­ახ­ლო­ე­ბით 6 კვი­რა გა­დის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ას. ამ პე­რი­ოდ­ში ვნა­ხუ­ლობთ შე­დეგს, ვა­კე­თებთ სა­კონ­ტრო­ლო გა­მოკ­ვლე­ვებს, ვა­ფა­სებთ, რამ­დე­ნად აგ­რე­სი­უ­ლად მიმ­დი­ნა­რე­ობს სიმ­სივ­ნე, რად­გან, რო­გორც აღ­ვნიშ­ნე, ზო­გი­ერთ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ მას აგ­რე­სი­უ­ლი მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა აქვს, მენ­ჯის ღრუ­ში მკურ­ნა­ლო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ის შე­საძ­ლოა, სხვა ად­გილ­ზეც გავ­რცელ­დეს. მა­გა­ლი­თად, ახა­ლი კერა გაჩ­ნდეს ღვიძ­ლში ან ფილ­ტვში. ამ დროს შე­უძ­ლე­ბე­ლია ოპე­რა­ცი­უ­ლი ჩა­რე­ვა და პა­ცი­ენტს გა­უგ­რძელ­დე­ბა სის­ტე­მუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა, ხოლო თუ ახა­ლი კე­რე­ბი არ წარ­მო­იქ­მნა და და­ა­ვა­დე­ბა უკან იხევს, პა­ცი­ენ­ტი ემ­ზა­დე­ბა ოპე­რა­ცი­ის­თვის.

რამ­დე­ნად ზუს­ტი და უსაფრ­თხოა სხი­ვუ­რი თე­რა­პი­ის აპა­რა­ტუ­რა, რო­მელ­საც თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრი იყე­ნებს?

კლი­ნი­კა აღ­ჭურ­ვი­ლია ამე­რი­კუ­ლი მწარ­მო­ე­ბე­ლი კომ­პა­ნია „ვა­რი­ა­ნის“ თა­ნა­მედ­რო­ვე წრფი­ვი ამაჩ­ქა­რებ­ლე­ბით, რომ­ლე­ბიც სა­შუ­ა­ლე­ბას გვაძ­ლევს, სამ­კურ­ნა­ლო დოზა და­სას­ხი­ვე­ბელ არემ­დე მი­ვი­ტა­ნოთ და, ამავდრო­უ­ლად, მაქ­სი­მა­ლუ­რად და­ვიც­ვათ ჯან­სა­ღი ქსო­ვი­ლე­ბი. ასე­თი ზუს­ტი დას­ხი­ვე­ბა გა­ნა­პი­რო­ბებს მი­ნი­მა­ლუ­რი გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის ფონ­ზე მაქ­სი­მა­ლუ­რი შე­დე­გის მიღ­წე­ვას. ასე­ვე, დე­პარ­ტა­მენ­ტის ყვე­ლა თა­ნამ­შრო­მე­ლი - რა­დი­ა­ცი­უ­ლი ონ­კო­ლო­გე­ბი, სა­მე­დი­ცი­ნო ფი­ზი­კო­სე­ბი და რა­დი­ა­ცი­უ­ლი თე­რა­პი­ის ტექ­ნი­კო­სე­ბი მომ­ზა­დე­ბუ­ლე­ბი არი­ან ევ­რო­პი­სა და ამე­რი­კის წამ­ყვან კლი­ნი­კებ­ში.

თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში დი­აგ­ნოს­ტი­კა და მკურ­ნა­ლო­ბა თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­თო­დე­ბით ტარ­დე­ბა. პა­ცი­ენტს შე­უძ­ლია, ერთ სივ­რცე­ში და მოკ­ლე მო­ნაკ­ვეთ­ში ჩა­ი­ტა­როს ყვე­ლა სა­ჭი­რო კვლე­ვა თუ მკურ­ნა­ლო­ბა და რაც ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, კლი­ნი­კა­ში მოქ­მე­დებს სა­ყო­ველ­თაო ჯან­დაც­ვის პროგ­რა­მა, რაც, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, მკურ­ნა­ლო­ბას სრუ­ლად აფი­ნან­სებს.

NS