უკა­ნას­კნე­ლი 7 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ქარ­თვე­ლო­ში ავ­ტო­რე­ბის მიერ გა­მო­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი წლი­უ­რი ჰო­ნო­რა­რი და­ახ­ლო­ე­ბით 20-ჯერ გა­ი­ზარ­და.

თუ 2011-2012 წლებ­ში ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 250 000 ლარს არ აღე­მა­ტე­ბო­და, 2018 წელს ჰო­ნო­რარ­მა 5 100 000 ლარს მი­აღ­წია. გაზ­რდი­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბე­ბის ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბაც. თუ 2012 წელს ასო­ცი­ა­ცი­ის რი­გებ­ში 500 წევ­რამ­დე ფიქ­სირ­დე­ბო­და, ახლა ამ ციფრ­მა 2 000-ს გა­და­ა­ჭარ­ბა.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი შე­დე­გი სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბა­თა ასო­ცი­ა­ცი­ის სწო­რი და მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გია. ასო­ცი­ა­ცია 1999 წელს შე­იქ­მნა და ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს „სა­ავ­ტო­რო და მო­მიჯ­ნა­ვე უფ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ხებ“ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნის სა­ფუძ­ველ­ზე. მას აქვს სა­ავ­ტო­რო ქო­ნებ­რი­ვი უფ­ლე­ბე­ბის კო­ლექ­ტი­ურ სა­ფუძ­ველ­ზე მმარ­თვე­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სპე­ცი­ა­ლუ­რი სტა­ტუ­სი და იგი ამ სტა­ტუ­სის მქო­ნე ერ­თა­დერ­თი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­აა სა­ქარ­თვე­ლო­ში. ძი­რი­თა­დი ფუნ­ქცია სა­ავ­ტო­რო და მო­მიჯ­ნა­ვე უფ­ლე­ბე­ბის კო­ლექ­ტი­უ­რი მარ­თვაა. ასო­ცი­ა­ცია და­ფუძ­ნე­ბუ­ლია თა­ვად უფ­ლე­ბისმფლო­ბე­ლე­ბის ანუ ავ­ტო­რე­ბის, შემ­სრუ­ლებ­ლე­ბის მიერ და ამ ასო­ცი­ა­ცი­ას გა­და­ცე­მუ­ლი აქვს სა­მარ­თა­ვად სა­ავ­ტო­რო და მო­მიჯ­ნა­ვე უფ­ლე­ბე­ბი ამ უფ­ლე­ბის მფლო­ბე­ლე­ბის­გან. სა­მარ­თა­ვად გა­და­ცე­მა ნიშ­ნავს იმას, რომ ასო­ცი­ა­ცია ამ უფ­ლე­ბის მფლო­ბე­ლე­ბის სა­ხე­ლით მო­სარ­გებ­ლე­ებ­ზე გას­ცემს ნე­ბარ­თვებს, ანუ ლი­ცენ­ზი­ებს, გარ­კვე­უ­ლი სა­ზღა­უ­რის სა­ნაც­ვლოდ. შემ­დგომ­ში გა­დახ­დი­ლი სა­ზღა­უ­რი ნა­წილ­დე­ბა ამ ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რებს შო­რის. რაც უფრო პო­პუ­ლა­რუ­ლი და გა­ყიდ­ვა­დია ნა­წარ­მო­ე­ბი, მით უფრო მეტი ხვდე­ბა მის ავ­ტორს შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი ჰო­ნო­რა­რი­დან.

სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბა­თა ასო­ცი­ა­ცი­ის თავ­მჯდო­მა­რის გიგა კო­ბა­ლა­ძის გან­მარ­ტე­ბით, ასო­ცი­ა­ცია მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს უფ­ლე­ბის­დამ­ცვე­ლებს წარ­მო­ად­გენს და ეს ერთი მარ­ტი­ვი პრინ­ცი­პის დაც­ვით ხდე­ბა.

„ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბობს მსგავ­სი ტი­პის ორ­გა­ნი­ზა­ცია, რო­მე­ლიც ვალ­დე­ბუ­ლია, რომ სა­კუ­თა­რი ქვეყ­ნის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე აკონ­ტრო­ლოს სა­ავ­ტო­რო და მო­მიჯ­ნა­ვე უფ­ლე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. ეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი ერ­თმა­ნეთ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ვართ ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბით, რო­მელ­საც რე­პერ­ტუ­ა­რის ურ­თი­ერ­თწარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა ჰქვია. ანუ, ერთი მხრივ, თი­თო­ე­უ­ლი ასე­თი ორ­გა­ნი­ზა­ცია გა­დას­ცემს და­ნარ­ჩენ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს უფ­ლე­ბას, რომ სა­ზღვარ­გა­რე­თის ქვეყ­ნე­ბის ასო­ცი­ა­ცი­ებ­მა წარ­მო­ად­გი­ნონ ად­გი­ლობ­რი­ვი რე­პერ­ტუ­ა­რი და მე­ო­რე მხრივ, იღებს ვალ­დე­ბუ­ლე­ბას, რომ და­ნარ­ჩე­ნი მსოფ­ლი­ოს რე­პერ­ტუ­ა­რი მარ­თოს სა­კუ­თარ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე. მოკ­ლედ, ჩვენ გვაქვს უფ­ლე­ბა, რომ ვმარ­თოთ მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს რე­პერ­ტუ­ა­რი სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე და მათი სა­ხე­ლით გავ­ცეთ ნე­ბარ­თვე­ბი. მსოფ­ლიო მას­შტა­ბით ამ მხრივ გვაქვს 202 ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა. ეს არის 5 მი­ლი­ონ­ზე მეტი ავ­ტო­რი და შემ­სრუ­ლე­ბე­ლი, რამ­დე­ნი­მე ასე­უ­ლი მი­ლი­ო­ნი ნა­წარ­მო­ე­ბი,“ - გან­მრა­ტავს გიგა კო­ბა­ლა­ძე.

ვინ არი­ან ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რე­ბი და რო­გორ ხდე­ბა გა­წევ­რი­ა­ნე­ბა?

ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რე­ბი არი­ან ხე­ლოვ­ნე­ბის, ლი­ტე­რა­ტუ­რის და მეც­ნი­ე­რე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი. წევ­რო­ბა არის უსას­ყიდ­ლო და სა­წევ­რო გა­და­სა­ხადს არ მო­ი­თხოვს. ისი­ნი არე­გის­ტრი­რე­ბენ სა­კუ­თარ ნა­წარ­მო­ე­ბებს ჩვენს ასო­ცი­ა­ცი­ა­ში და შემ­დგომ­ში ეს ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი აი­სა­ხე­ბა ერ­თი­ან ბა­ზა­ში, რო­მელ­საც ყვე­ლა ორ­გა­ნი­ზა­ცია ხე­დავს მსოფ­ლიო მას­შტა­ბით და შე­სა­ბა­მი­სად აგ­რო­ვებს ამ ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ზე ჰო­ნო­რარს, მათი გა­მო­ყე­ნე­ბის მი­ხედ­ვით. ქვე­ყა­ნა­ში შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი ჰო­ნო­რა­რი ნა­წილ­დე­ბა რო­გორც ად­გი­ლობ­რივ, ასე­ვე უცხო­ელ უფ­ლე­ბის მფლო­ბე­ლებ­ზე. ად­გი­ლობ­რივ ავ­ტო­რებს ჰო­ნო­რა­რი სა­კუ­თარ ან­გა­რიშ­ზე ერი­ცხე­ბათ, უცხო­ე­ლე­ბის ჰო­ნო­რა­რი კი მათ უფ­ლე­ბის დამ­ცველ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში იგ­ზავ­ნე­ბა და შემ­დგომ­ში ისი­ნი ანა­წი­ლე­ბენ თან­ხას თა­ვად ავ­ტო­რებ­ზე.

ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რე­ბი­სა და მოგ­რო­ვე­ბუ­ლი ჰო­ნო­რა­რის რა­ო­დე­ნო­ბა ბოლო წლებ­ში მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გა­ი­ზარ­და. რამ გა­ნა­პი­რო­ბა ასე­თი შე­დე­გი?

2012 წლი­დან ასო­ცი­ა­ცამ აქ­ტი­უ­რად და­ი­წყო რე­ფორ­მე­ბის პრო­ცე­სი. უკა­ნას­კნე­ლი 7 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ქარ­თვე­ლო­ში ავ­ტო­რე­ბის მიერ გა­მო­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი წლი­უ­რი ჰო­ნო­რა­რი და­ახ­ლო­ე­ბით 20-ჯერ გა­ი­ზარ­და. თუ 2011-2012 წლებ­ში ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 250 000 ლარს არ აღე­მა­ტე­ბო­და, 2018 წელს ჰო­ნო­რა­რი თით­ქმის 5 100 000 ლა­რამ­დე გა­ი­ზარ­და. 2012 წელს, ასო­ცი­ა­ცი­ა­ში 500 წევ­რამ­დე ფიქ­სირ­დე­ბო­და, ახლა ამ ციფრ­მა 2 000-ს გა­და­ა­ჭარ­ბა.

დიდი ძა­ლის­ხმე­ვა დაგ­ვჭირ­და ამ შე­დე­გის მი­საღ­წე­ვად. ძი­რი­თა­დი მი­ზე­ზი, რა­ტო­მაც ვერ გროვ­დე­ბო­და ჰო­ნო­რა­რი და არ ხდე­ბო­და ავ­ტო­რე­ბის­თვის გა­დახ­და, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ცნო­ბი­ე­რე­ბის და­ბა­ლი დონე იყო. ხში­რად გან­ზრახ კი არ არ­ღვევ­დნენ, არა­მედ ამის შე­სა­ხებ არც იცოდ­ნენ. შე­სა­ბა­მი­სად, ჩვე­ნი პირ­ვე­ლი ნა­ბი­ჯი იყო სა­ინ­ფორ­მა­ციო კამ­პა­ნია, რომ ინ­ფორ­მა­ცია ყვე­ლა გა­დამ­ხდე­ლის­თვის მიგ­ვე­წო­დე­ბი­ნა. მე­ო­რე მხრივ, ინ­ფორ­მა­ცია მი­ვა­წო­დეთ უფ­ლე­ბის მფლო­ბე­ლებს, რომ მათ ჰო­ნო­რა­რი უნდა მო­ე­თხო­ვათ. ამ კამ­პა­ნი­ის ფარ­გლებ­ში 100-მდე სეგ­მენ­ტუ­რი შეხ­ვედ­რა გა­ი­მარ­თა. მე­ო­რე მნიშ­ვნე­ლო­ა­ნი ნა­ბი­ჯი იყო 2012 წლამ­დე დად­გე­ნი­ლი ტა­რი­ფე­ბის დრა­მა­ტუ­ლი შემ­ცი­რე­ბა. შე­დე­გად პი­რო­ბი­თად 10-ის ნაც­ვლად გაჩ­ნდა 500 გა­დამ­ხდე­ლი და მეტი ჰო­ნო­რა­რი მოგ­როვ­და.

უკე­თე­სი შე­დე­გი გვექ­ნე­ბა თუ არ­სე­ბუ­ლი და საკ­მა­ოდ კარ­გი კა­ნო­ნის აღ­სრუ­ლე­ბის ნა­წი­ლიც გა­უმ­ჯო­ბეს­დე­ბა. სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბის დარ­ღვე­ვის­თვის საკ­მა­ოდ დიდი ჯა­რი­მაა, უბ­რა­ლოდ მისი და­კის­რე­ბა ხდე­ბა ძა­ლი­ან იშ­ვი­ა­თად.

რო­გო­რი მე­ქა­ნიზ­მით ხდე­ბა ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის კონ­ტრო­ლი?

დღეს­დღე­ო­ბით ჩვენ სრუ­ლად ვა­კონ­ტრო­ლებთ თბი­ლის­სა და აჭა­რას. ცოტა მო­ვი­სუს­ტებთ სხვა რე­გი­ო­ნებ­ში, სა­დაც ჯერ­ჯე­რო­ბით რე­სურ­სი არ გვყოფ­ნის. რა­დი­ო­კომ­პა­ნი­ე­ბი და ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბი გვიგ­ზავ­ნი­ან მათ მიერ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის სიას. კვე­ბის და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბის­თვის ასე­ვე არ­სე­ბობს სპე­ცი­ა­ლუ­რი ონ­ლა­ინ პლათ­ფორ­მა, რო­მელ­ზეც გა­მო­ყე­ნე­ბულ ნა­წარ­მო­ე­ბებს ტვირ­თა­ვენ.

თუმ­ცა მხო­ლოდ კომ­პა­ნი­ე­ბის მიერ მო­წო­დე­ბულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას არ ვეყ­რდნო­ბით. ტე­ლე­კომ­პა­ნი­ე­ბის სა­ე­თე­რო ბა­დის მო­ნი­ტო­რინ­გის კუ­თხით ვთა­ნამ­შრომ­ლობთ ეს­პა­ნურ კომ­პა­ნი­ას­თან, რო­მე­ლიც 11 ტე­ლე­კომ­პა­ნი­ას ამო­ნი­ტო­რინ­გებს და გვაწ­ვდის ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რა მუ­სი­კა­ლუ­რი ნა­წარ­მო­ე­ბი გა­და­ი­ცა მათ ეთერ­ში. ამა­ვე კომ­პა­ნი­ას­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა და­ვი­წყეთ, რომ რეს­ტორ­ნებ­ში ცო­ცხლად შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის აღ­რი­ცხვა გა­ვა­უმ­ჯო­ბე­სოთ. უკვე დას­რუ­ლე­ბის ფა­ზა­შია მო­ლა­პა­რა­კე­ბა, რომ­ლის შე­დე­გა­დაც რეს­ტორ­ნებ­ში და­ყენ­დე­ბა მო­წყო­ბი­ლო­ბე­ბი, რომ­ლი­თაც მოხ­დე­ბა მუ­სი­კა­ლუ­რი ნა­წარ­მო­ე­ბის ჩა­წე­რა და აღ­რი­ცხვა, ისე­ვე, რო­გორც ტე­ლე­ე­თე­რე­ბის ჩა­წე­რა ხდე­ბა.

რა მე­თო­დო­ლო­გი­ით ხდე­ბა ტა­რი­ფე­ბის და­ან­გა­რი­შე­ბა?

45 სეგ­მენ­ტია, სა­დაც სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბა გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა და თი­თო­ე­ულს თა­ვი­სი ტა­რი­ფი აქვს. და­ან­გა­რი­შე­ბის მე­თო­დო­ლო­გია კი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია. მა­გა­ლი­თად, რა­დიო ან ტე­ლე­კომ­პა­ნი­ე­ბის­თვის ტა­რი­ფი ან­გა­რიშ­დე­ბა მათი შე­მო­სავ­ლის პრო­ცენ­ტის მი­ხედ­ვით და ეს პრო­ცენ­ტი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია იმა­ზე, თუ სა­ე­თე­რო დრო­ის რა ნა­წილს იკა­ვებს სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბე­ბით და­ცუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი. კაფე-ბა­რე­ბი­სა და რეს­ტორ­ნე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში ტა­რი­ფი ან­გა­რიშ­დე­ბა და­საჯ­დო­მი ად­გი­ლე­ბის მი­ხედ­ვით. კვად­რა­ტუ­ლო­ბის მი­ხედ­ვით ით­ვლე­ბა ტა­რი­ფი სა­ვაჭ­რო ცენ­ტრებ­სა და მსგავ სივ­რცე­ებ­ში გახ­მო­ვა­ნე­ბულ ფარ­თობ­ზე და ასე შემ­დეგ.

რო­გორ ხდე­ბა ავ­ტო­რებ­ზე ჰო­ნო­რა­რის გა­ნა­წი­ლე­ბა?

ჩვენ ვართ კერ­ძო სა­მარ­თლის იუ­რი­დი­უ­ლი პირი და ჩვენ­ზე მოქ­მე­დებს ყვე­ლა­ნა­ი­რი სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა. გა­და­სა­ხა­დე­ბის გა­დახ­დის შემ­დეგ, ვი­ტო­ვებთ ად­მი­ნის­ტრი­რე­ბის პრო­ცენტს და შემ­დეგ ვა­ნა­წი­ლებთ ჰო­ნო­რარს თი­თო­ე­უ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის ინ­ტენ­სი­ვო­ბის პრო­პორ­ცი­უ­ლად. ჰო­ნო­რა­რის გა­ნა­წი­ლე­ბა ხდე­ბა მო­სარ­გებ­ლე­ე­ბის მიერ მო­წო­დე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ხედ­ვით, თუ რა ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნეს მათ. ჰო­ნო­რა­რის გა­ნა­წი­ლე­ბის პრო­ცე­სი საკ­მა­ოდ რთუ­ლი და კომ­პლექ­სუ­რია. რის­თვი­საც ვი­ყე­ნებთ არა­ერთ ტექ­ნი­კურ უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას და კომ­პი­უ­ტე­რულ პროგ­რა­მას.

რამ­დე­ნად გამჭვირ­ვა­ლეა ჰო­ნო­რა­რის გა­დახ­დის პრო­ცე­სი?

ასო­ცი­ა­ცია სრუ­ლად აკ­მა­ყო­ფი­ლებს გამჭვირ­ვა­ლო­ბის­თვის დად­გე­ნილ მსოფ­ლიო სტან­დარ­ტებს. შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი და გა­ნა­წი­ლე­ბუ­ლი ჰო­ნო­რა­რის შე­სა­ხებ დე­ტა­ლუ­რი ინ­ფორ­მა­ცია ყო­ველ­წლი­უ­რი ან­გა­რი­შის სა­ხით ქვეყ­ნდე­ბა ბაჭ­დუ­რად და ურიგ­დე­ბა ასო­ცი­ა­ცი­ის წევ­რებს, ან­გა­რი­ში ელექტრო­ნუ­ლი სა­ხით ქვეყ­ნდე­ბა ვებ გვერ­დის მეშ­ვე­ო­ბით და ყვე­ლა და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირს აქვს მას­ზე წვდო­მა. ის ასე­ვე ეგ­ზავ­ნე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი სა­კუთ­რე­ბის ეროვ­ნულ ცენ­ტრს, საქპა­ტენტს და ავ­ტორ­თა და კომ­პო­ზი­ტორ­თა სა­ზო­გა­დო­ე­ბე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ფე­დე­რა­ცი­ას (CISAC). გარ­და ამი­სა, ყვე­ლა და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ წევ­რს შე­უ­ფერ­ხებ­ლად მი­ე­წო­დე­ბა დე­ტა­ლუ­რი პინ­ფორ­მა­ცია მის სა­ხელ­ზე შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი ჰო­ნო­რა­რის შე­სა­ხებ. აქვე უნდა ვთქვა, რომ 2015 წელს, სა­ქარ­თვე­ლომ მო­ი­პო­ვა ლი­დე­რის პო­ზი­ცია პოსტ საბ­ჭო­თა ქვეყ­ნებს შო­რის, რო­მელ­საც დღემ­დე ინარ­ჩუ­ნებს, და ძი­რი­თა­დი შე­ფა­სე­ბის კრი­ტე­რი­უ­მი სწო­რად გამჭვირ­ვა­ლო­ბა იყო.

ქარ­თველ ავ­ტო­რებს ძი­რი­თა­დად რო­მე­ლი ქვეყ­ნე­ბი­დან ერი­ცხე­ბათ ჰო­ნო­რა­რე­ბი?

20-22 ქვე­ყა­ნაა, რო­მე­ლიც ჰო­ნო­რარს გვი­რი­ცხავს. თან­ხის დიდი ნა­წი­ლი პოსტსაბ­ჭთა ქვეყ­ნე­ბი­დან შე­მო­დის. თუმ­ცა ჰო­ნო­რარს გვი­რი­ცხავს აშშ, გერ­მა­ნია, ია­პო­ნია და სხვა ქვეყ­ნე­ბიც.

ზო­გა­დად, ქვე­ყა­ნა­ში სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ხებ ცნო­ბი­ე­რე­ბა რამ­დე­ნად მა­ღა­ლია?

ჩვენ აქ­ტი­უ­რად ვართ ჩარ­თუ­ლი შე­მეც­ნე­ბით და სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო პრო­ცე­სებ­ში. გვინ­და, ცნო­ბი­ე­რე­ბის ამაღ­ლე­ბის გზით სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის ლე­გა­ლუ­რი კულ­ტუ­რა ჩა­მო­ვა­ყა­ლი­ბოთ.

ვუ­შებთ ჟურ­ნალს სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ხებ. ბევრ სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სე­მი­ნარ­სა და სა­მუ­შაო შეხ­ვედ­რას ვა­ტა­რებთ. პირ­ვე­ლად ის­ტო­რი­ა­ში, გა­მო­ვე­ცით სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბებ­ზე ზღაპ­რე­ბის კრე­ბუ­ლი, „მემე, მემე, გვა­პოვ­ნი­ნე“, რო­მე­ლიც სკო­ლებ­ში, საგ­ნის „მე და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა“ ფარ­გლებ­ში შე­ვი­და, ასე­ვე ეს წიგ­ნი სკო­ლამ­დე­ლი აღ­ზრდის და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებ­ში გავ­რცელ­და.