სამართალი
საზოგადოება
Faceამბები
მსოფლიო
მოზაიკა
კულტურა/შოუბიზნესი
სამხედრო
სპორტი
კონფლიქტები
მე რომ თბილისის მერი ვიყო... - რას შეცვლიდნენ ცნობილი ადამიანები დედაქალაქში
მე რომ თბილისის მერი ვიყო... - რას შეცვლიდნენ ცნობილი ადამიანები დედაქალაქში

ნე­ბის­მი­ე­რი ქვეყ­ნის დე­და­ქა­ლაქს თა­ვი­სი პრობ­ლე­მა აქვს, თუმ­ცა თბი­ლისს პრობ­ლე­მე­ბი საკ­მა­რის­ზე მე­ტად და­უგ­როვ­და, რა­ზეც მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი ხში­რად სა­უბ­რო­ბენ, გვწე­რენ... სა­ზო­გა­დო­ე­ბას გან­სა­კუთ­რე­ბით აწუ­ხებს სა­ცო­ბი, და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი ჰა­ე­რი, პარ­კი­რე­ბი­სა თუ უგე­მოვ­ნო მშე­ნებ­ლო­ბე­ბის სა­კი­თხე­ბი, მწვა­ნე სა­ფა­რის სიმ­ცი­რე, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ტრან­სპორ­ტის გა­უ­მარ­თა­ვო­ბა, რაც ჯამ­ში პრობ­ლე­მა­თა დიდ ჯაჭვს ქმნის...

AMBEBI.GE ქა­ლა­ქის პრობ­ლე­მებ­ზე სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის ცნო­ბილ სა­ხე­ებს გა­ე­სა­უბ­რა. მათ ვთხო­ვეთ, პა­სუ­ხი კი­თხვა­ზე: რას შევ­ცვლი­დი თბი­ლის­ში ქა­ლა­ქის მერი რომ ვიყო?

ნოე სუ­ლა­ბე­რი­ძე, პრო­დი­უ­სე­რი: "უპირ­ვე­ლე­სად, უწყე­ბე­ბის დე­ცენ­ტრა­ლი­ზა­ცი­ას მო­ვახ­დენ­დი, ანუ ქა­ლა­ქის ცენ­ტრში არ­სე­ბულ სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხუ­რებს, უწყე­ბებს ქა­ლა­ქის შე­მო­გა­რენ­ში გა­და­ვი­ტან­დი, რი­თაც განვტვირ­თავ­დი სა­ცო­ბებს. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, სა­ა­კა­ძის მო­ე­და­ნი, ქა­ლა­ქის მე­რია, სა­დაც უამ­რა­ვი ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობს, უმ­რავ­ლე­სო­ბას მან­ქა­ნა აქვს, ამის გარ­და, იქა­უ­რო­ბა ქა­ლა­ქის ცენ­ტრია და რამ­დე­ნი ავ­ტო­მო­ბი­ლი იყ­რის თავს. ამ ყვე­ლაფ­რი­სა და სა­ა­კა­ძე­ზე არ­სე­ბუ­ლი შუქ­ნიშ­ნე­ბის ფონ­ზე იქ პიკი სა­ა­თებ­ში ნამ­დვი­ლი სა­ში­ნე­ლე­ბა ტრი­ა­ლებს, - ამი­ტომ იმ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მე­რი­ის შე­ნო­ბა რომ არ იყოს, სა­ცო­ბი გა­ი­წო­ვე­ბო­და.

სე­რი­ო­ზუ­ლად ვი­მუ­შა­ვებ­დი ავ­ტო­სად­გო­მე­ბის სა­კი­თხზე, რომ პარ­კი­რე­ბის პრობ­ლე­მა მო­მეგ­ვა­რე­ბი­ნა. სი­მა­ხინ­ჯეა, როცა მან­ქა­ნას ტრო­ტუ­არ­ზე აჩე­რე­ბენ, მაგ­რამ შე­იძ­ლე­ბა ვი­ღა­ცას ისე აგ­ვი­ან­დე­ბო­დეს, სა­სი­ცო­ცხლოდ მნიშ­ვნე­ლო­ვან საქ­მე­ზე გარ­ბო­დეს, რომ ავ­ტო­მო­ბი­ლი ტრო­ტუ­არ­ზე და­ა­ყე­ნოს. მოკ­ლედ, ეს პრობ­ლე­მა რომ არ არ­სე­ბობ­დეს, მრა­ვალ­სარ­თუ­ლი­ა­ნი პარ­კინ­გე­ბი უნდა იყოს. ამი­ტომ მა­ღალ­სარ­თუ­ლი­ა­ნი სა­ში­ნე­ლი კორ­პუ­სე­ბის ასა­შე­ნებ­ლად, არ გავ­ცემ­დი ნე­ბარ­თვას და პარ­კინ­გებს გა­ვა­კე­თებ­დი.

ასე­ვე ყვე­ლა­ფერს ვი­ზამ­დი იმის­თვის, რომ ქა­ლა­ქის მთა­ვა­რი სი­მა­ხინ­ჯე (თა­ბუ­კაშ­ვი­ლის ქუ­ჩა­ზე სას­ტუმ­რო) არ აშე­ნე­ბუ­ლი­ყო. გა­სა­გე­ბია, რომ ქვეყ­ნის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის შე­მო­დი­ნე­ბა, მაგ­რამ მე-5 სა­უ­კუ­ნე­ში და­არ­სე­ბუ­ლი ქა­ლა­ქი ასე და­ა­მა­ხინ­ჯო და ცენ­ტრში კო­რექ­ტუ­ლად რომ ვთქვა, გა­ურ­კვე­ვე­ლი ფორ­მის ნა­გე­ბო­ბა აღა­მარ­თი­ნო, და­ნა­შა­უ­ლია... ვი­სურ­ვებ­დი და ვიზ­რუ­ნებ­დი იმა­ზე, რომ ქა­ლაქ­ში რაც შე­იძ­ლე­ბა მეტი გამ­წვა­ნე­ბუ­ლი ად­გი­ლი ყო­ფი­ლი­ყო და ასეთ მო­თხოვ­ნებს სი­ა­მოვ­ნე­ბით შე­ვუ­ერ­თდე­ბო­დი. გული მწყდე­ბა "მზი­უ­რის" ქვე­და ნა­წილ­ზე, რო­მე­ლიც პარ­ქტი­კუ­ლად, ნაც­რის­ფე­რი და ტა­ლა­ხის­ფე­რია. ვფიქ­რობ, იმ ტრა­გე­დი­ი­დან საკ­მა­რი­სი დრო გა­ვი­და, რომ ეს სა­კი­თხი მოგ­ვა­რე­ბუ­ლი­ყო'.

ქა­ლა­ქის მერი რომ ვიყო, კვი­რა­ში ერთი დღე, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ტრან­სპორ­ტით დაც­ვის გა­რე­შე ვიმ­გზავ­რებ­დი, რად­გა­ნაც როცა მმარ­თველ რგოლ­ში ხარ, გინ­და, არ გინ­და, მო­ქა­ლა­ქე­ებ­თან კავ­შირს კარ­გავ, გარ­შე­მომ­ყო­ფე­ბი კი გე­უბ­ნე­ბი­ან იმას, რისი მოს­მე­ნაც გინ­და. ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, ხალ­ხის პრობ­ლე­მე­ბი იმა­ლე­ბა... ამი­ტომ, თუ მერი ვიქ­ნე­ბო­დი, ვი­სურ­ვებ­დი, რომ ყვე­ლა­ზე სა­ხალ­ხო ტიპი ვყო­ფი­ლი­ყა­ვი, მა­გა­ლი­თად, ისე­თი, და­ნი­ა­ში, ან შვე­დეთ­ში სამ­სა­ხურ­ში ვე­ლოს­პე­დით რომ და­დის... ამ დღე­ებ­ში ახა­ლი ავ­ტო­ბუ­სე­ბის რეკ­ლა­მას რომ ვხე­დავ, ვერ ვხვდე­ბი, რა უკ­ვირთ, - ეს ავ­ტო­ბუ­სე­ბი დიდი ხნის წინ უნდა შე­მო­ეყ­ვა­ნათ. ისე არეკ­ლა­მე­ბენ, გე­გო­ნე­ბა, ახა­ლი წელი მო­დი­ო­დეს, ან სა­დღაც პა­კის­ტან­ში ვი­ყოთ და ამ ყვე­ლა­ფერს ერი ტაშს უნდა უკ­რავ­დეს".

ია ან­თა­ძე, მე­დი­ა­ექ­სპერ­ტი: "დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით სა­ჯა­რო სივ­რცეს და მწვა­ნე სა­ფარს გა­ვა­კე­თებ­დი. ეს მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია იმის­თვის, რომ ვი­ყოთ ჯან­მრთე­ლად, ვი­სუნ­თქოთ სუფ­თა ჰა­ე­რი, შეგ­ვეძ­ლოს სუფ­თა ჰა­ერ­ზე დას­ვე­ნე­ბა და გვქონ­დეს ისე­თი სივ­რცე, სა­დაც ერ­თმა­ნეთს შევხდე­ბით არა სუფ­რას­თან, არა­მედ სწო­რედ ღია ცის­ქვეშ, სიმწვა­ნე­ში. ბევ­რად მშვი­დი და ბევ­რად კარ­გი ცხოვ­რე­ბა გვექ­ნე­ბო­და, ჩვე­ნი ქა­ლა­ქი რომ ამა­ზე იყოს აწყო­ბი­ლი და ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი.

ვიცი, გა­რე­დან ლა­პა­რა­კი ად­ვი­ლია, გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­შინ, როცა მერი არ ხარ და უამ­რა­ვი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა გაქვს, მაგ­რამ რომ ვიყო და რამე რომ მე­კი­თხე­ბო­დეს, რა თქმა უნდა, პირ­ველ რიგ­ში, ვეც­დე­ბო­დი, ადა­მი­ა­ნე­ბის ჯან­მრთე­ლო­ბა­ზე მეზ­რუ­ნა, - ბევრ პარკს გა­ვა­შე­ნებ­დი ქა­ლაქ­ში, მწვა­ნე მოლს შევ­ქმნი­დი, რომ სიმწვა­ნე მე­ტად ყო­ფი­ლი­ყო და ის და­პი­რე­ბუ­ლი ხე­ე­ბიც რე­ა­ლუ­რად დარ­გუ­ლი ყო­ფი­ლი­ყო.

პრობ­ლე­მა ბევ­რია, - პარ­კი­რე­ბა, სა­ცო­ბე­ბი, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ტრან­სპორ­ტი, ჰა­ე­რის და­ბინ­ძუ­რე­ბა, მაგ­რამ ყვე­ლა­ზე არ შევ­ჩერ­დე­ბი... ბევ­რჯერ ვყო­ფილ­ვარ უცხო­ეთ­ში და მი­ნა­ხავს, რომ სხვა­დას­ხვა­ნა­ი­რად არის ეს პრობ­ლე­მე­ბი გა­დაჭ­რი­ლი, გან­სა­კუთ­რე­ბით, სა­ცო­ბის სა­კი­თხი. ზო­გან შუქ­ნიშ­ნე­ბით, ზო­გან სხვა რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბით, ვთქვათ, ყო­ველ­დღე ყვე­ლა მან­ქა­ნა არ გა­მო­დის, ზო­გან პრობ­ლე­მას ვე­ლო­სი­პე­დე­ბით და მო­ტო­ციკ­ლე­ბით აგ­ვა­რე­ბენ. ან მთავ­რო­ბა არ დაბ­რძან­დე­ბა ჯავ­შნი­ა­ნი მან­ქა­ნე­ბით, რა ვიცი, ეს ყვე­ლა­ფე­რი მათი კულ­ტუ­რი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე სხვა­დას­ხვა­ნა­ი­რა­დაა, ათას­ნა­ი­რი გზა აქვთ. 

ჯერ­ჯე­რო­ბით პრობ­ლე­მა იმით გა­და­იჭ­რა, რომ ტრო­ტუ­ა­რებ­ზე მან­ქა­ნის და­სად­გო­მი ად­გი­ლე­ბი და­ხა­ზეს. რის შემ­დე­გაც პი­რა­დად მქონ­და შემ­თხვე­ვა, როცა ტრო­ტუ­არ­ზე პირ­და­პირ ფე­ხებ­თან მო­მად­გა მან­ქა­ნა პი­პი­ნით, - ასე­თი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ადა­მი­ნე­ბის­თვის სა­ში­შია, რად­გა­ნაც გგო­ნია, რომ უკვე ბორ­ბლე­ბის ქვეშ ხარ... შე­იძ­ლე­ბა ერთ თვე­ში ვერ გა­დაჭ­რან, მაგ­რამ მცდე­ლო­ბა უნდა ჰქონ­დეთ, რომ ადარ­დებთ ეს მძი­მე მდგო­მა­რე­ო­ბა...

გოგა ჩა­ნა­დი­რი, ფო­ტო­ხე­ლო­ვა­ნი: "მე რომ მერი ვიყო, ქა­ლაქს ქვე­ი­თე­ბის­თვის კომ­ფორ­ტულს გავ­ხდი­დი, - ვე­ლო­სი­პე­დე­ბის­თვის დიდ ინფრას­ტრუქ­ტუ­რას (სად­გუ­რებს) შევ­ქმნი­დი, წა­ვა­ხა­ლი­სებ­დი რო­გორც ვე­ლო­სი­პე­დი­ა­ნებს, ასე­ვე არა­ვე­ლო­სი­პე­დი­ა­ნებს, რომ შე­ე­ძი­ნათ ეს ტრან­სპორ­ტი, რათა, ჰქო­ნო­დათ გან­ცდა, რომ მან­ქნა­ნე­ბის ნაც­ვლად, ვე­ლო­სი­პე­დით ევ­ლოთ და ეს იქ­ნე­ბო­და უსაფრ­თხო და თან, მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლი, ად­ვი­ლი სა­შუ­ა­ლე­ბა. ისიც მგო­ნია, რომ ამ ტრან­სპორ­ტს არა­ვინ მო­ი­პა­რავ­და და და­ა­ზი­ა­ნებ­და, თუმ­ცა ვე­ლო­სად­გუ­რებ­თან კა­მე­რე­ბიც უნდა და­მონ­ტაჟ­დეს...

შევ­ცვლი­დი სა­ფეხ­მავ­ლო ხი­დებს, უფრო თა­ნა­მედ­რო­ვეს გავ­ხდი­დი და ლა­მაზ იერ-სა­ხეს შევ­ძენ­დი, რომ შე­ზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის ადაპ­ტი­რე­ბულს ყო­ფი­ლი­ყო. ეს ხი­დე­ბი არა მარ­ტო შშმ პი­რე­ბის­თვის, ეტ­ლით მო­სარ­გებ­ლე პა­ტა­რა ბავ­შვე­ბის­თვი­საც მო­უ­ხერ­ხე­ბე­ლია... ქა­ლაქს პარ­კი­რე­ბის­თვის ავ­ტო­სად­გო­მე­ბით წა­ვა­ხა­ლი­სებ­დი (დე­და­ქა­ლაქს 10 დიდი ავ­ტო­სად­გო­მი მა­ინც სჭირ­დე­ბა). მან­ქა­ნებს გა­ვიყ­ვან­დი ქვე­ი­თე­ბის სა­ვა­ლი ნა­წი­ლე­ბი­დან, ტრო­ტუ­ა­რე­ბი­დან. სა­ცო­ბე­ბის ერთ-ერთი წა­მა­ლი ალ­ბათ ეს არის. რო­დე­საც ორმა ზოლ­მა უნდა გა­ი­ა­როს და ერ­თზე მან­ქა­ნე­ბია "სითი პარ­კის" მიერ გა­ჩე­რე­ბუ­ლი, ქუჩა ვიწ­როვ­დე­ბა, მოძ­რა­ო­ბა ნელ­დე­ბა. ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლოვ­ნია, ბევ­რი სა­ფე­ხოს­ნო ქუ­ჩის და­მა­ტე­ბა და ამას შე­ვეც­დე­ბო­დი".

ნინი ბა­დუ­რაშ­ვი­ლი, მომ­ღე­რა­ლი: "თბი­ლის­ში რა­ღაც უბ­ნე­ბი გა­რეგ­ნუ­ლად მომ­წონს, კარ­გი გა­კე­თე­ბუ­ლია, მომ­წონს ასე­ვე ძვე­ლი თბი­ლი­სი, თუნ­დაც რეს­ტავ­რი­რე­ბუ­ლი პლე­ხა­ნო­ვი... მე რომ მერი ვიყო, ვიზ­რუ­ნებ­დი, მთე­ლი თბი­ლი­სი ისე მო­მე­წყო, რომ პა­ტა­რა, ლა­მა­ზი და საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლა­ქი ყო­ფი­ლი­ყო. გული მწყდე­ბა, რომ ძველ უბ­ნებ­ში (ვერა, სო­ლო­ლა­კი) ქა­ლა­ქის არ­ქი­ტექ­ტუ­რი­დან ამო­ვარ­დნილ, მა­ხინჯ კორ­პუ­სებს ვხე­დავ. ბევ­რი უშნო, უგე­მოვ­ნო შე­ნო­ბა დგას. ახ­ლის აშე­ნე­ბა რა თქმა უნდა, შე­იძ­ლე­ბა, მაგ­რამ გე­მოვ­ნე­ბი­ა­ნი უნდა იყოს და ისე­თი, რომ ქა­ლა­ქის არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი სტი­ლი არ და­ირ­ღვეს. ამას ყუ­რა­დღე­ბას სე­რი­ო­ზუ­ლად მი­ვაქ­ცევ­დი.

ევ­რო­პის ბევრ ქვე­ყა­ნა­სა და ქა­ლაქ­ში ვარ ნამ­ყო­ფი, სა­დაც არ­ქი­ტექ­ტუ­რას ვაკ­ვირ­დე­ბი და ვხე­დავ, რომ მას ყველ­გან იცა­ვენ, რაც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. ადა­მი­ა­ნებს არ უნდა ჰქონ­დეს უფ­ლე­ბა, აივ­ნე­ბი, კორ­პუ­სის კედ­ლე­ბი სხვა­დას­ხვაფ­რად შე­ღე­ბონ. ქა­ლა­ქის იერ-სა­ხის და­მა­ხინ­ჯე­ბა 90-იან წლებ­ში და­ი­წყო, როცა თუნ­დაც თბი­ლის­ში ლო­ჯი­ე­ბის მი­შე­ნე­ბას თვით­ნე­ბუ­რად შე­უდ­გნენ... ასე­ვე ყვე­ლას და­ვა­ვალ­დე­ბუ­ლებ­დი, სა­კუ­თა­რი აი­ვა­ნი თუ ფან­ჯა­რა გამ­წვა­ნე­ბუ­ლი ჰქო­ნო­და, მცე­ნა­რე­ე­ბით და­ეტვირ­თა. გული მწყდე­ბა, რომ ჩვენს ქა­ლაქ­ში ამის დე­ფი­ცი­ტია.

ბავ­შვე­ბის­თვის ბევრ პარკს გა­ვა­კე­თებ­დი, ცუ­დად ვხდე­ბი, როცა დე­დებს ეტ­ლში ჩას­მუ­ლი პა­ტა­რე­ბი სა­სე­ირ­ნოდ ქა­ლა­ქის ბუღ­ში გა­მოჰ­ყავთ. არ ვიცი, ეს მე­რი­ას ეხე­ბა თუ არა, მო­ვი­თხოვ­დი მან­ქა­ნე­ბის ტექ­დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბას. მე­გო­ბა­რი თურ­ქე­თის ჰოს­პი­ტალ­ში მუ­შა­ობს და მის­გან ვიცი: ონ­კო­და­ა­ვა­დე­ბე­ბით სა­ქარ­თვე­ლო­დან უამ­რა­ვი პა­ცი­ენ­ტი ჩა­დის, გან­სა­კუთ­რე­ბით, ახალ­გაზ­რდე­ბი. ამ­დე­ნი მან­ქა­ნის გა­მო­ნა­ბოლ­ქვი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ ამ და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას ხელს უწყობს... გა­ვა­ნად­გუ­რებ­დი კა­ტა­ლი­ზა­ტო­რე­ბის ბიზ­ნესს, ვიცი, რომ მან­ქა­ნე­ბი ჩა­მო­აქვთ და ვი­ღა­ცე­ბი კა­ტა­ლი­ზა­ტო­რებს ხსნი­ან და ცალ­კე ყი­დი­ან. ფაქ­ტობ­რი­ვად, ეგე­ნი გვღუ­პა­ვენ, გვახ­რჩო­ბენ და გვწამ­ლა­ვენ. მერე იმ­დე­ნი მან­ქა­ნა მოძ­რა­ობს თბი­ლის­ში, რომ უკვე ვე­ღარ ვე­ტე­ვით და ძა­ლა­უ­ნე­ბუ­რად ავ­ტო­მო­ბი­ლის გა­ჩე­რე­ბა უად­გი­ლოდ გი­წევს, რად­გა­ნაც გეჩ­ქა­რე­ბა, მაგ­რამ გა­მო­დი­ხარ და იქ აღარ გხვდე­ბა...

უფრო ბევ­რი პარ­კი­რე­ბის ზონა უნდა არ­სე­ბობ­დესდა ყვე­ლა კორ­პუსს, თა­ვი­სი სა­პარ­კინ­გო ჰქონ­დეს. და­ვა­წე­სებ­დი უმან­ქა­ნო დღე­ებს, რაც შე­იძ­ლე­ბა მეტ სა­ფეხ­მავ­ლო ქუ­ჩას გავ­ხსნი­დი. რა მოხ­დე­ბა რომ აგ­ვირ­ჩი­ონ, რამ­დენ რა­მეს გა­ვა­კე­თებ­დით. ეს ყვე­ლა­ფე­რი იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ მერი ვიქ­ნე­ბო­დი, მაგ­რამ პრე­ზი­დენ­ტო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, კი­დევ უფრო მეტს შე­ვეც­დე­ბო­დი".

თაკო ჩარ­კვი­ა­ნი, პუბ­ლი­ცის­ტი: "პირ­ველ რიგ­ში შევ­ქმნი­დი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის­გან შემ­დგარ საბ­ჭოს, რო­მე­ლიც ქა­ლა­ქის იერ­სა­ხის, არ­ქი­ტექ­ტუ­რის დაც­ვა­ზე იმუ­შა­ვებ­და. ეს სას­წრა­ფოდ არის გა­სა­კე­თე­ბე­ლი. ევ­რო­პა მოვ­ლი­ლი მაქვს და ასე­თი აჭ­რი­ლი არ­ქი­ტექ­ტუ­რა არ­სად მი­ნა­ხავს, ყველ­გან რა­ღაც ერთ სტილს მიჰ­ყვე­ბი­ან. გა­ვა­კე­თებ­დი იმას, რომ არ გა­ცე­მუ­ლი­ყო მშე­ნებ­ლო­ბის ნე­ბარ­თვა ვი­ღაც პერ­სო­ნა­ლი­ე­ბის გე­მოვ­ნე­ბის მი­ხედ­ვით.

აუ­ცი­ლებ­ლად გამ­წვა­ნე­ბას მივ­ხე­დავ­დი, - ეს რა ჩვე­ვა ჩა­მო­უ­ყა­ლიბ­დათ ფუ­ლი­ა­ნებს, პირ­და­პირ პარ­კებ­ში რომ სახ­ლდე­ბი­ან? თან, ყვე­ლა ფუ­ლი­ანს რომ ასე­თი სურ­ვი­ლი უჩ­ნდე­ბა, - სა­ოც­რე­ბაა (ამ ყვე­ლა­ფერს ფე­ო­და­ლუ­რი სუნი ას­დის). იმის ნაც­ვლად, რომ ქა­ლა­ქის გამ­წვა­ნე­ბა­ში შე­ი­ტა­ნონ წვლი­ლი, ამას არც ერთი ფიქ­რობს... გა­მო­ნა­ბოლ­ქვს სე­რი­ო­ზულ ყუ­რა­დღე­ბას მი­ვაქ­ცევ­დი. ხომ ხე­დავთ, სა­ცო­ბი უკა­ნა რი­გებ­ში გა­და­ვი­ტა­ნე, რად­გა­ნაც მსოფ­ლიო დო­ნის პრობ­ლე­მაა, - თუმ­ცა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბი­თაც ვი­მუ­შა­ვებ­დი, უმან­ქა­ნო დღე­ებს შე­მო­ვი­ღებ­დი, ხოლო რაც შე­ე­ხე­ბა და­ბინ­ძუ­რე­ბას, ერთ-ერთი უპირ­ვე­ლე­სია, რად­გა­ნაც პირ­და­პირ სა­წამ­ლავს ვსუნ­თქვათ. ეს სა­კი­თხი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ორ­გა­ნოს დო­ნე­ზე უნდა გა­და­წყდეს, რომ ქა­ლა­ქის მე­რი­ამ გა­მო­ნა­ბოლ­ქვზე სე­რი­ო­ზუ­ლად იზ­რუ­ნოს"...

ლალი ფა­ცია

AMBEBI.GE

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
ენტონი ფაუჩი მიმართვას ავრცელებს - "აიცერი, თუ არ ხარ აცრილი და მიიღე "ბუსტერ" დოზა, თუ უკვე აცრილი ხარ"

მე რომ თბილისის მერი ვიყო... - რას შეცვლიდნენ ცნობილი ადამიანები დედაქალაქში

მე რომ თბილისის მერი ვიყო... - რას შეცვლიდნენ ცნობილი ადამიანები დედაქალაქში

ნებისმიერი ქვეყნის დედაქალაქს თავისი პრობლემა აქვს, თუმცა თბილისს პრობლემები საკმარისზე მეტად დაუგროვდა, რაზეც მოქალაქეები ხშირად საუბრობენ, გვწერენ... საზოგადოებას განსაკუთრებით აწუხებს საცობი, დაბინძურებული ჰაერი, პარკირებისა თუ უგემოვნო მშენებლობების საკითხები, მწვანე საფარის სიმცირე, საზოგადოებრივი ტრანსპორტის გაუმართავობა, რაც ჯამში პრობლემათა დიდ ჯაჭვს ქმნის...

AMBEBI.GE ქალაქის პრობლემებზე საზოგადოებისთვის ცნობილ სახეებს გაესაუბრა. მათ ვთხოვეთ, პასუხი კითხვაზე: რას შევცვლიდი თბილისში ქალაქის მერი რომ ვიყო?

ნოე სულაბერიძე, პროდიუსერი: "უპირველესად, უწყებების დეცენტრალიზაციას მოვახდენდი, ანუ ქალაქის ცენტრში არსებულ სახელმწიფო სამსახურებს, უწყებებს ქალაქის შემოგარენში გადავიტანდი, რითაც განვტვირთავდი საცობებს. წარმოიდგინეთ, სააკაძის მოედანი, ქალაქის მერია, სადაც უამრავი ადამიანი მუშაობს, უმრავლესობას მანქანა აქვს, ამის გარდა, იქაურობა ქალაქის ცენტრია და რამდენი ავტომობილი იყრის თავს. ამ ყველაფრისა და სააკაძეზე არსებული შუქნიშნების ფონზე იქ პიკი საათებში ნამდვილი საშინელება ტრიალებს, - ამიტომ იმ ტერიტორიაზე მერიის შენობა რომ არ იყოს, საცობი გაიწოვებოდა.

სერიოზულად ვიმუშავებდი ავტოსადგომების საკითხზე, რომ პარკირების პრობლემა მომეგვარებინა. სიმახინჯეა, როცა მანქანას ტროტუარზე აჩერებენ, მაგრამ შეიძლება ვიღაცას ისე აგვიანდებოდეს, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან საქმეზე გარბოდეს, რომ ავტომობილი ტროტუარზე დააყენოს. მოკლედ, ეს პრობლემა რომ არ არსებობდეს, მრავალსართულიანი პარკინგები უნდა იყოს. ამიტომ მაღალსართულიანი საშინელი კორპუსების ასაშენებლად, არ გავცემდი ნებართვას და პარკინგებს გავაკეთებდი.

ასევე ყველაფერს ვიზამდი იმისთვის, რომ ქალაქის მთავარი სიმახინჯე (თაბუკაშვილის ქუჩაზე სასტუმრო) არ აშენებულიყო. გასაგებია, რომ ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია ინვესტიციების შემოდინება, მაგრამ მე-5 საუკუნეში დაარსებული ქალაქი ასე დაამახინჯო და ცენტრში კორექტულად რომ ვთქვა, გაურკვეველი ფორმის ნაგებობა აღამართინო, დანაშაულია... ვისურვებდი და ვიზრუნებდი იმაზე, რომ ქალაქში რაც შეიძლება მეტი გამწვანებული ადგილი ყოფილიყო და ასეთ მოთხოვნებს სიამოვნებით შევუერთდებოდი. გული მწყდება "მზიურის" ქვედა ნაწილზე, რომელიც პარქტიკულად, ნაცრისფერი და ტალახისფერია. ვფიქრობ, იმ ტრაგედიიდან საკმარისი დრო გავიდა, რომ ეს საკითხი მოგვარებულიყო'.

ქალაქის მერი რომ ვიყო, კვირაში ერთი დღე, საზოგადოებრივი ტრანსპორტით დაცვის გარეშე ვიმგზავრებდი, რადგანაც როცა მმართველ რგოლში ხარ, გინდა, არ გინდა, მოქალაქეებთან კავშირს კარგავ, გარშემომყოფები კი გეუბნებიან იმას, რისი მოსმენაც გინდა. ხშირ შემთხვევაში, ხალხის პრობლემები იმალება... ამიტომ, თუ მერი ვიქნებოდი, ვისურვებდი, რომ ყველაზე სახალხო ტიპი ვყოფილიყავი, მაგალითად, ისეთი, დანიაში, ან შვედეთში სამსახურში ველოსპედით რომ დადის... ამ დღეებში ახალი ავტობუსების რეკლამას რომ ვხედავ, ვერ ვხვდები, რა უკვირთ, - ეს ავტობუსები დიდი ხნის წინ უნდა შემოეყვანათ. ისე არეკლამებენ, გეგონება, ახალი წელი მოდიოდეს, ან სადღაც პაკისტანში ვიყოთ და ამ ყველაფერს ერი ტაშს უნდა უკრავდეს''.

ია ანთაძე, მედიაექსპერტი: "დიდი რაოდენობით საჯარო სივრცეს და მწვანე საფარს გავაკეთებდი. ეს მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ ვიყოთ ჯანმრთელად, ვისუნთქოთ სუფთა ჰაერი, შეგვეძლოს სუფთა ჰაერზე დასვენება და გვქონდეს ისეთი სივრცე, სადაც ერთმანეთს შევხდებით არა სუფრასთან, არამედ სწორედ ღია ცისქვეშ, სიმწვანეში. ბევრად მშვიდი და ბევრად კარგი ცხოვრება გვექნებოდა, ჩვენი ქალაქი რომ ამაზე იყოს აწყობილი და ორიენტირებული.

ვიცი, გარედან ლაპარაკი ადვილია, განსაკუთრებით მაშინ, როცა მერი არ ხარ და უამრავი ვალდებულება გაქვს, მაგრამ რომ ვიყო და რამე რომ მეკითხებოდეს, რა თქმა უნდა, პირველ რიგში, ვეცდებოდი, ადამიანების ჯანმრთელობაზე მეზრუნა, - ბევრ პარკს გავაშენებდი ქალაქში, მწვანე მოლს შევქმნიდი, რომ სიმწვანე მეტად ყოფილიყო და ის დაპირებული ხეებიც რეალურად დარგული ყოფილიყო.

პრობლემა ბევრია, - პარკირება, საცობები, საზოგადოებრივი ტრანსპორტი, ჰაერის დაბინძურება, მაგრამ ყველაზე არ შევჩერდები... ბევრჯერ ვყოფილვარ უცხოეთში და მინახავს, რომ სხვადასხვანაირად არის ეს პრობლემები გადაჭრილი, განსაკუთრებით, საცობის საკითხი. ზოგან შუქნიშნებით, ზოგან სხვა რეგულაციებით, ვთქვათ, ყოველდღე ყველა მანქანა არ გამოდის, ზოგან პრობლემას ველოსიპედებით და მოტოციკლებით აგვარებენ. ან მთავრობა არ დაბრძანდება ჯავშნიანი მანქანებით, რა ვიცი, ეს ყველაფერი მათი კულტურიდან გამომდინარე სხვადასხვანაირადაა, ათასნაირი გზა აქვთ. 

ჯერჯერობით პრობლემა იმით გადაიჭრა, რომ ტროტუარებზე მანქანის დასადგომი ადგილები დახაზეს. რის შემდეგაც პირადად მქონდა შემთხვევა, როცა ტროტუარზე პირდაპირ ფეხებთან მომადგა მანქანა პიპინით, - ასეთი დამოკიდებულება ადამინებისთვის საშიშია, რადგანაც გგონია, რომ უკვე ბორბლების ქვეშ ხარ... შეიძლება ერთ თვეში ვერ გადაჭრან, მაგრამ მცდელობა უნდა ჰქონდეთ, რომ ადარდებთ ეს მძიმე მდგომარეობა...

გოგა ჩანადირი, ფოტოხელოვანი: "მე რომ მერი ვიყო, ქალაქს ქვეითებისთვის კომფორტულს გავხდიდი, - ველოსიპედებისთვის დიდ ინფრასტრუქტურას (სადგურებს) შევქმნიდი, წავახალისებდი როგორც ველოსიპედიანებს, ასევე არაველოსიპედიანებს, რომ შეეძინათ ეს ტრანსპორტი, რათა, ჰქონოდათ განცდა, რომ მანქნანების ნაცვლად, ველოსიპედით ევლოთ და ეს იქნებოდა უსაფრთხო და თან, მოსახერხებელი, ადვილი საშუალება. ისიც მგონია, რომ ამ ტრანსპორტს არავინ მოიპარავდა და დააზიანებდა, თუმცა ველოსადგურებთან კამერებიც უნდა დამონტაჟდეს...

შევცვლიდი საფეხმავლო ხიდებს, უფრო თანამედროვეს გავხდიდი და ლამაზ იერ-სახეს შევძენდი, რომ შეზღუდული შესაძლებლობის ადამიანებისთვის ადაპტირებულს ყოფილიყო. ეს ხიდები არა მარტო შშმ პირებისთვის, ეტლით მოსარგებლე პატარა ბავშვებისთვისაც მოუხერხებელია... ქალაქს პარკირებისთვის ავტოსადგომებით წავახალისებდი (დედაქალაქს 10 დიდი ავტოსადგომი მაინც სჭირდება). მანქანებს გავიყვანდი ქვეითების სავალი ნაწილებიდან, ტროტუარებიდან. საცობების ერთ-ერთი წამალი ალბათ ეს არის. როდესაც ორმა ზოლმა უნდა გაიაროს და ერთზე მანქანებია "სითი პარკის" მიერ გაჩერებული, ქუჩა ვიწროვდება, მოძრაობა ნელდება. ძალიან მნიშვნელოვნია, ბევრი საფეხოსნო ქუჩის დამატება და ამას შევეცდებოდი''.

ნინი ბადურაშვილი, მომღერალი: "თბილისში რაღაც უბნები გარეგნულად მომწონს, კარგი გაკეთებულია, მომწონს ასევე ძველი თბილისი, თუნდაც რესტავრირებული პლეხანოვი... მე რომ მერი ვიყო, ვიზრუნებდი, მთელი თბილისი ისე მომეწყო, რომ პატარა, ლამაზი და საყვარელი ქალაქი ყოფილიყო. გული მწყდება, რომ ძველ უბნებში (ვერა, სოლოლაკი) ქალაქის არქიტექტურიდან ამოვარდნილ, მახინჯ კორპუსებს ვხედავ. ბევრი უშნო, უგემოვნო შენობა დგას. ახლის აშენება რა თქმა უნდა, შეიძლება, მაგრამ გემოვნებიანი უნდა იყოს და ისეთი, რომ ქალაქის არქიტექტურული სტილი არ დაირღვეს. ამას ყურადღებას სერიოზულად მივაქცევდი.

ევროპის ბევრ ქვეყანასა და ქალაქში ვარ ნამყოფი, სადაც არქიტექტურას ვაკვირდები და ვხედავ, რომ მას ყველგან იცავენ, რაც მნიშვნელოვანია. ადამიანებს არ უნდა ჰქონდეს უფლება, აივნები, კორპუსის კედლები სხვადასხვაფრად შეღებონ. ქალაქის იერ-სახის დამახინჯება 90-იან წლებში დაიწყო, როცა თუნდაც თბილისში ლოჯიების მიშენებას თვითნებურად შეუდგნენ... ასევე ყველას დავავალდებულებდი, საკუთარი აივანი თუ ფანჯარა გამწვანებული ჰქონოდა, მცენარეებით დაეტვირთა. გული მწყდება, რომ ჩვენს ქალაქში ამის დეფიციტია.

ბავშვებისთვის ბევრ პარკს გავაკეთებდი, ცუდად ვხდები, როცა დედებს ეტლში ჩასმული პატარები სასეირნოდ ქალაქის ბუღში გამოჰყავთ. არ ვიცი, ეს მერიას ეხება თუ არა, მოვითხოვდი მანქანების ტექდათვალიერებას. მეგობარი თურქეთის ჰოსპიტალში მუშაობს და მისგან ვიცი: ონკოდაავადებებით საქართველოდან უამრავი პაციენტი ჩადის, განსაკუთრებით, ახალგაზრდები. ამდენი მანქანის გამონაბოლქვი დარწმუნებული ვარ, რომ ამ დაავადებების განვითარებას ხელს უწყობს... გავანადგურებდი კატალიზატორების ბიზნესს, ვიცი, რომ მანქანები ჩამოაქვთ და ვიღაცები კატალიზატორებს ხსნიან და ცალკე ყიდიან. ფაქტობრივად, ეგენი გვღუპავენ, გვახრჩობენ და გვწამლავენ. მერე იმდენი მანქანა მოძრაობს თბილისში, რომ უკვე ვეღარ ვეტევით და ძალაუნებურად ავტომობილის გაჩერება უადგილოდ გიწევს, რადგანაც გეჩქარება, მაგრამ გამოდიხარ და იქ აღარ გხვდება...

უფრო ბევრი პარკირების ზონა უნდა არსებობდეს და ყველა კორპუსს, თავისი საპარკინგო ჰქონდეს. დავაწესებდი უმანქანო დღეებს, რაც შეიძლება მეტ საფეხმავლო ქუჩას გავხსნიდი. რა მოხდება რომ აგვირჩიონ, რამდენ რამეს გავაკეთებდით. ეს ყველაფერი იმ შემთხვევაში, თუ მერი ვიქნებოდი, მაგრამ პრეზიდენტობის შემთხვევაში, კიდევ უფრო მეტს შევეცდებოდი''.

თაკო ჩარკვიანი, პუბლიცისტი: "პირველ რიგში შევქმნიდი პროფესიონალებისგან შემდგარ საბჭოს, რომელიც ქალაქის იერსახის, არქიტექტურის დაცვაზე იმუშავებდა. ეს სასწრაფოდ არის გასაკეთებელი. ევროპა მოვლილი მაქვს და ასეთი აჭრილი არქიტექტურა არსად მინახავს, ყველგან რაღაც ერთ სტილს მიჰყვებიან. გავაკეთებდი იმას, რომ არ გაცემულიყო მშენებლობის ნებართვა ვიღაც პერსონალიების გემოვნების მიხედვით.

აუცილებლად გამწვანებას მივხედავდი, - ეს რა ჩვევა ჩამოუყალიბდათ ფულიანებს, პირდაპირ პარკებში რომ სახლდებიან? თან, ყველა ფულიანს რომ ასეთი სურვილი უჩნდება, - საოცრებაა (ამ ყველაფერს ფეოდალური სუნი ასდის). იმის ნაცვლად, რომ ქალაქის გამწვანებაში შეიტანონ წვლილი, ამას არც ერთი ფიქრობს...  გამონაბოლქვს სერიოზულ ყურადღებას მივაქცევდი. ხომ ხედავთ, საცობი უკანა რიგებში გადავიტანე, რადგანაც მსოფლიო დონის პრობლემაა, - თუმცა ამ მიმართულებითაც ვიმუშავებდი, უმანქანო დღეებს შემოვიღებდი, ხოლო რაც შეეხება დაბინძურებას, ერთ-ერთი უპირველესია, რადგანაც პირდაპირ საწამლავს ვსუნთქვათ. ეს საკითხი საკანონმდებლო ორგანოს დონეზე უნდა გადაწყდეს, რომ ქალაქის მერიამ გამონაბოლქვზე სერიოზულად იზრუნოს''...

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE

სალომე ჭაჭუა უცხოეთში მიემგზავრება - რომელი ქვეყნის "ცეკვავენ ვარსკვლავებში" გამოჩნდება მოცეკვავე

"სადაც არ უნდა ყოფილიყო, ყოველთვის სახლში ბრუნდებოდა... თბილისში..." - რას წერს გენიალურ კომპოზიტორზე ხელოვნებათმცოდნე

„თბილისური ჩუქურთმა“ - იმპრესიონისტი მხატვრის გამოფენა, რომელიც თბილისობას ეძღვნება